کارشناسان گروه بحران بینالمللی میگویند که اکثر کشورها از گفتگو با طالبان برای ارتقای حقوق زنان و دیگر هنجارهای بینالمللی خودداری کردند و ترجیح دادند منتظر بمانند تا رهبران طالبان این اقدامات را بهطور مستقل انجام دهند.
به گفته آنان، این تردید برای تعامل با طالبان، به جناح عملگرای طالبان آسیب رساند و «تندروها را در ماههای پرمخاطره اولیه رژیم تقویت کرد.»
کارشناسان گروه بحران بینالمللی در یک گزارش تحلیلی زیر عنوان «اشتباه افغانستان را در سوریه مرتکب نشوید»، نوشتهاند که مقامهای بینالمللی در جریان ماه گذشته تعامل بیشتری باهیئت تحریر شام داشتند، نسبت به زمانی که طالبان کابل را تصرف کردند.
در گزارش آمده است: «اما متأسفانه، به نظر میرسد که بازیگران خارجی بسیاری از اشتباهات مشابهی را که پس از تصرف طالبان در افغانستان مرتکب شدند، دوباره تکرار میکنند.»
به گفته آنان، دولتهای غربی باید از اشتباهات خود در افغانستان درس بگیرند، زیرا یک بحران طولانی در سوریه احتمالاً به سایر مناطق خاورمیانه سرایت میکند، نفوذ غرب در منطقه را تضعیف میکند، و مردم بیشتری را مجبور به ترک کشور میکند.
براساس گزارش، محاسبه درجه تأثیر اقدامات خارجی بر افغانستان پس از تسلط طالبان در ماه اگست ۲۰۲۱ غیرممکن است و هیچکس نمیتواند تأثیر سیاستهای بینالمللی را از پیامدهای حکومت وحشتناک طالبان جدا کند.
اما به باور کارشناسان گروه بحران بینالمللی در مورد افغانستان، بازیگران بینالمللی بسیار کند عمل کردند تا رنج انسانی، بهویژه تأثیرات فقیرکننده تحریمها، محدودیتهای بانکی و سیاستهای اقتصادی خود را کاهش دهند.
آنان میگویند که تا دسمبر ۲۰۲۱، سازمانهای ملل متحد افغانستان را بزرگترین فاجعه بشری جهان عنوان میکردند.
در گزارش این کارشناسان آمده است: «تنها شش ماه پس از سقوط کابل، درحالیکه قحطی در حال نزدیک شدن بود، دولتهای خارجی تحریمهای خود را تا حدی تعدیل کردند که به مقیاس این فاجعه نزدیک شود. واشنگتن گستردهترین معافیتهایی را که تاکنون برای تحریمهای ایالات متحده نوشته شده بود، اعطا کرد و سازمان ملل با ارسال پول نقد برای عملیاتهای امدادی به بهبود ثبات پولی افغانستان کمک کرد.»
به گفته گزارش، شرکتهای خصوصی و آژانسهای توسعه تمایلی به تجارت با کشوری که به یک دولت مطرود با بخش بانکی فلج شده تبدیل شده بود، نداشتند.
در گزارش آمده است که بسیاری از سرمایهگذاران بالقوه از معافیتهای ایالات متحده بیخبر بودند و کسانی که از آن آگاه بودند همچنان نگران نقض تحریمها و قوانین ضدهراسافکنی کشورهای دیگری بودند که قوانین خود را تسهیل نکرده بودند.
طالبان در جریان سه سال حاکمیتشان، محدودیتهای سنگین بر شهروندان، بهویژه زنان و دختران وضع کردهاند. در حالیکه افغانستان زیر اداره طالبان با بحرانهای شدید بشری و اقتصادی روبهرو است، طالبان با وضع محدودیتها زنان را از آموزش و کار محروم ساختهاند.
به گفته ملل متحد، نزدیک به ۲۳ میلیون تن، بهشمول بیش از ۱۲ میلیون کودک نیازمند کمکهای بشردوستانه در سال روان میلادی هستند.