گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز درباره وضعیت خبرنگاران و رسانهها در افغانستان نشان میدهد که در یکسال گذشته تعداد رسانهها در کشور ۳۹،۵ درصد کاهش داشته است و ۵۹،۸۶ درصد از تعداد خبرنگاران در افغانستان کاسته شده است.
در ادامه این گزارش آمده است که قبل از ۱۵ آگست افغانستان دارای ۵۴۷ رسانه بود که تا امروز ۲۱۹ رسانه فعالیت خود را در این کشور متوقف کردهاند.
همچنین یافتههای این گزارش نشان میدهد که از ۱۱هزار و ۸۵۸ خبرنگار ثبت شده تا قبل از سقوط جمهوریت تنها ۴ هزار و ۷۵۹ تن آنان فعال هستند و خبرنگاران زن بیشترین تاثیر را از شرایط پیش آمده متحمل شدهاند. در این مدت ۷۶.۱۹درصد خبرنگاران زن در افغانستان شغل خود را از دست دادهاند.
کریستف دلویر دبیرکل RSF درباره وضعیت رسانهها در افغانستان گفت: روزنامه نگاری در طول یک سال گذشته (در افغانستان) تخریب شده است.»
براساس این گزارش نشان میدهد که از ۲هزار و ۷۵۶ خبرنگار زن که قبل از ۱۵ آگست ۲۰۲۱ در حوزه رسانه در افغانستان فعالیت داشتند، تنها ۶۵۶ تن آنها به کار ادامه میدهند که از این میان ۸۴،۶ درصد در کابل فعالیت دارند.
این درحالی است که پس از بازگشت طالبان به قدرت اعضای این گروه به دلیل جهانبینی سنتی مجریهای زن تلویزیونها در افغانستان را مجبور به پوشانیدن چهره خود را در تلویزیون کردند.
تا قبل از سقوط جمهوریت کابل با داشتن ۱۳۳ رسانه بیشترین تعداد رسانه را داشت، اما حالا در حدود نیمی از رسانههای خود را از دست داده و تنها ۶۹ رسانه در پایتخت افغانستان فعالیت دارند.
محدودیتهای طالبان برای رسانهها
گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز میافزاید که طالبان مقررات زیادی را بر رسانهها وضع کردهاند. رهبر طالبان در فرمان خود که در تاریخ ۲۲ جولای منتشر شد، هشدار داده است که «افترأ و انتقاد از مقامات دولتی بدون دلیل» و «نشر اخبار و شایعات کذب» در اسلام حرام است و «تهمت زدن» بر کارمندان دولت همکاری با دشمن تلقی شده و عامل آن مجازت میشود.
در فرمان دیگر که در ۲۲ نوامبر توسط وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان صادر شد گفته شده است، کسانی که از حکومت انتقاد میکنند نباید به برنامههای تلویزیونی دعوت شوند.
همچنین در فرمان دیگری که در ۲۸ مارچ سال روان میلادی توسط وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان صادر شد آمده است که رسانهها باید از بازپخش برنامههای خبری نشر شده در رسانههای بینالمللی مانند بی بی سی و صدای آمریکا خودداری کنند.
دستگیریهای خودسرانه
سازمان گزارشگران بدون مرز در ادامه این گزارش نوشته است که حداقل ۸۰ روزنامه نگار در مدتهای مختلف توسط نیروهای طالبان به خصوص ریاست استخبارات آنها بازداشت شدهاند.
این گزارش میافزاید که در حال حاضر ۳ خبرنگار به اتهام به خطر انداختن امنیت کشور (به گفته طالبان) زندانی هستند.
در حال حاضر افغانستان در رده بندی آزادی بیان RSF در میان ۱۷۹ کشور در رده ۱۵۰ قرار دارد.