سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) اعلام کرده است که رباب، یکی از قدیمیترین ابزار موسیقی در آسیای مرکزی، جنوبی و جنوب غربی، در فهرست میراث فرهنگی ناملموس این نهاد به نام افغانستان، ایران، تاجیکستان و ازبیکستان ثبت شده است.
رباب که از چوب توت خشکشده در بیابانها ساخته میشود، جایگاه ویژهای در میراث فرهنگی منطقه دارد.
این ساز با صدای ویژه و حزنانگیز خود در مناسبتهای مختلفی مانند جشنها، عروسیها، مراسم سوگواری، گردهماییهای اجتماعی و حتی شفایابیهای آیینی نواخته میشود.
رباب همچنین در موسیقی ارکسترال و معاصر، بهویژه در گروههای چندملیتی، جایگاه برجستهای دارد.
یونسکو نقش رباب را در تقویت همبستگی فرهنگی و اجتماعی، بهویژه میان جوامع مهاجر، ستوده است.
این سازمان اعلام کرد: «رباب پلی برای تبادل فرهنگی و همبستگی بوده که سنتهای مختلف را فراتر از مرزها به هم پیوند داده است.»
به گفته این نهاد، ثبت این ساز در فهرست میراث فرهنگی ناملموس نتیجه تلاش مشترک افغانستان، ایران، تاجیکستان و ازبکستان است، کشورهایی که رباب در حفظ و ترویج میراث مشترک فرهنگی آنها نقش مهمی داشته است.
یونسکو در نوشتهای در اکس این اقدام را به افغانستان و دیگر کشورها بهخاطر این ثبت موفقیتآمیز تبریک گفته و بر اهمیت رباب بهعنوان نمادی از وحدت و افتخار فرهنگی منطقه تأکید کرده است.