بربنیاد آمارهای پخش شده از سوی سازمان حقوق بشر ایران، در یک ماه گذشته ۱۴ شهروند افغانستان در این کشور اعدام شده‌اند.
بربنیاد اطلاعات این سازمان، حکم اعدام بیشتر شهروندان افغانستان به اتهام مواد مخدر و در زندان مرکزی قزل‌حصار به اجرا درآمده است.
از سویی هم، برخی از شهروندان افغانستان در ایران می‌گویند که زندانیان افغانستان در ایران به وکیل مدافع دسترسی ندارند.
پس از به قدرت رسیدن طالبان، گراف اعدام شهروندان افغانستان در ایران نیز سال به سال سیر صعودی پیموده است.
بر بنیاد آمارهای سازمان حقوق بشر ایران در سال روان میلادی به گونه کم‌پیشینه شهروندان افغانستان در ایران اعدام شده اند. براساس آمار داده شده در یازده ماه پسین، ۶۳ شهروند افغانستان اعدام شده‌اند.
سازمان حقوق بشر ایران در صفحه رسمی اکس خود نوشته است که زندان‌های مرکزی، قزل‌حصار، اصفهان، مشهد، زاهدان، شیراز، یزد و بندر عباس گواه اعدام شهروندان افغانستان بوده اند.
اعدام شهروندان افغانستان در ایران
سال ۲۰۲۲: ۱۶
سال ۲۰۲۳: ۲۵
سال ۲۰۲۴: ۶۳
بربنیاد اطلاعات سازمان حقوق بشر ایران، زنان و کودکان افغانستان نیز شامل اعدام شدگان هستند.
اما چرا در سال‌های پسین و از زمانی‌که طالبان قدرت را به‌دست گرفته‌اند، گراف اعدام شهروندان افغانستان در ایران افزایش یافته است؟
غلام فاروق حلیم، دادستان پیشین گفت: «ما در افغانستان دولت با ثبات، مشروع و مسئولیت‌پذیر که پرونده‌های شهروندان افغانستان در بیرون را دنبال کند نداریم. به همین خاطر است که متاسفانه وضعیت شهروندان افغانستان همان‌گونه که در داخل فاجعه‌بار است در بیرون هم عین وضعیت جریان دارد و شهروندان در داخل و بیرون احساس مصونیت نکنند.»
برخی از مهاجران افغانستان در ایران از طالبان انتقاد می‌کنند که اندک‌ترین کار برای حقوق شهروندان افغانستان انجام نمی‌دهند. شماری از این مهاجران می‌گویند که حقوق شهروندان افغانستان در زندان‌های ایران نقض می‌شوند.
مهاجران افغانستان در ایران می‌گویند: «ما از دولت ایران می‌خواهیم که اعدام خودسرانه مردم افغانستان را متوقف کند. اجازه دهد وکیل داشته باشند تا جرم آنها ثابت شود. زمانی که یک افغان به اعدام محکوم می‌شود اصلا هیچ نوع قانون وجود ندارد که جرم آنها را ثابت کند.»
مهاجران افغانستان در ایران می‌گویند: «زندانی‌های افغانستان باید در داخل افغانستان محاکمه شوند، چون وکیل مدافع در داخل میسر است در بیرون نیست و عدم به رسمیت شناخته شدن طالبان تاثیر منفی بر شرایط مهاجران افغانستان گذاشته است.»
در ماه سرطان سال ۱۴۰۰ هجری خورشیدی خبرگزاری ایسنا به نقل از معاون امور جهانی قوه قضاییه ایران گزارش داد که نزدیک به ۹۵ درصد از زندانیان خارجی در ایران را شهروندان افغانستان تشکیل می‌دهند که به اتهام‌های مرتبط به مواد مخدر، دزدی، عبور غیر مجاز از مرز و جرایم در برابر اشخاص بازداشت شده‌اند.
سه ماه پیش نیز اداره تنظیم امور زندان‌های زیر اداره طالبان گفت که پنج تا شش هزار شهروند کشور، در ایران زندانی هستند.
