سازمان ملل متحد امروز سهشنبه در گزارشی از طالبان خواسته است امنیت و آزادی خبرنگاران و کارمندان رسانهای را تضمین کنند. ملل متحد همچنین در این گزارش نسبت به محیط فزاینده محدودکنندهای که با «سانسور، ارعاب و محدودیت دسترسی به اطلاعات» همراه است، هشدار داده است.
این گزارش که توسط هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) و دفتر حقوق بشر سازمان ملل منتشر شده است، چالشهای گستردهای را که بخش رسانهای افغانستان از اگست ۲۰۲۱ تا سپتمبر ۲۰۲۴ با آن مواجه بوده، مستند کرده است.
روزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل و رئیس یوناما، در این باره گفته است: «برای هر کشوری، وجود یک رسانه آزاد، یک انتخاب نیست بلکه یک ضرورت است.»
او افزود: «خبرنگاران و کارکنان رسانهای در افغانستان اغلب با قوانین نامشخص، ارعاب و بازداشت خودسرانه به دلیل انتقادهای ادعایی مواجه میشوند.»
تبعیض علیه زنان در رسانهها
این گزارش به محدودیتهای شدیدتری که زنان شاغل در صنعت رسانه با آن مواجهاند، اشاره کرده و اعلام کرده است که سیاستها و رویههای تبعیضآمیز بهطور چشمگیری توانایی آنها برای کار را محدود کرده و تنوع و شمولیت در رسانهها را تضعیف کرده است.
یوناما در این بازه زمانی سهساله، ۳۳۶ مورد نقض حقوق بشر علیه خبرنگاران و کارکنان رسانهای را ثبت کرده که شامل ۲۵۶ مورد بازداشت خودسرانه، ۱۳۰ مورد شکنجه و بدرفتاری، و ۷۵ مورد تهدید یا ارعاب بوده است.
درخواست برای پایبندی به قوانین بینالمللی
ولکر ترک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، یافتههای این گزارش را نگرانکننده خواند و از مقامات افغانستان خواست تا اقدامات خود را با قوانین بینالمللی، از جمله میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی، همسو کنند.
آقای ترک گفت: «خبرنگاران نقش حیاتی در اطلاعرسانی به عموم، تضمین شفافیت و تقویت پاسخگویی ایفا میکنند.» او تأکید کرد: «باید تمام تلاشها برای تضمین امنیت آنها، بهویژه زنان خبرنگار، صورت گیرد. رسانههای آزاد و پویا برای سلامت هر جامعهای ضروری هستند.»
این گزارش همچنین به کاهش حمایتهای فنی و مالی از صنعت رسانهای افغانستان، از جمله کاهش کمکهای بینالمللی، بهعنوان عاملی که مشکلات خبرنگاران را تشدید کرده، اشاره کرده است. کاهش منابع مستقیماً بر توانایی افغانها برای دسترسی به اطلاعات حیاتی، از جمله مسائل بشردوستانه و حفاظت از حقوق، تأثیر گذاشته است.
خانم اوتونبایوا بر اهمیت حمایت جهانی از بخش رسانهای افغانستان تأکید کرد و گفت: «حمایت از آزادی بیان و بحث عمومی برای پیشرفت این کشور ضروری است.»
این گزارش از طالبان خواسته است نقش ضروری رسانههای آزاد در جامعه را به رسمیت بشناسند و اقداماتی را برای حفاظت از خبرنگاران، بهویژه زنان، در برابر خشونت، آزار و تبعیض اجرا کنند.