شماری از خبرنگاران افغانستان در تبعید در اعلامیهای از دونالد ترمپ رئیسجمهور منتخب ایالات متحده خواستهاند که توافقنامه دوحه را لغو کند. به گفته آنان، این اقدام میتواند افغانستان را از سقوط به «گودال نابودی» نجات دهد.
به گفته این خبرنگاران، این اقدام میتواند زمینهساز ایجاد یک حکومت مردمسالار و فراگیر در افغانستان شود و از سقوط کشور جلوگیری کند.
در این اعلامیه آمده است: «لغو توافقنامه دوحه، گامی مهم برای تحقق حقوق بشر بینالمللی است و باید افرادی که در این توافقنامه دخیل بودهاند، به دادگاه جهانی معرفی شوند.»
ثبت هزار مورد خشونت علیه خبرنگاران
در همین حال، در این اعلامیهای که روز یکشنبه منتشر شد، این خبرنگاران تأکید کردهاند که پس از روی کار آمدن طالبان، بیش از هزار مورد خشونت علیه خبرنگاران در افغانستان به ثبت رسیده است. این موارد شامل قتل، بازداشت، خشونتهای فیزیکی و لفظی بوده است.
به گفته آنان، بیش از چهار هزار خبرنگار و کارمند رسانهای ناگزیر به ترک افغانستان شدهاند. از میان دستکم ۲ هزار خبرنگار زن که در سال ۲۰۲۱ مشغول به کار بودند، تنها ۵۰ نفر در شرایط «خطرناک و پرتنش» در رسانههای داخلی فعالیت میکنند.
خبرنگاران افغانستان در تبعید میگویند که آزادی بیان در این کشور به دلیل محدودیتهای طالبان نابود شده است. آنان تأکید کردهاند که افغانستان اکنون در میان ۵ کشور خطرناک جهان برای خبرنگاران و آزادی بیان قرار دارد.
توافقنامه دوحه
توافقنامه دوحه در اول حوت ۱۳۹۸ میان ایالات متحده امریکا و طالبان در دوحه پایتخت قطر به امضا رسیده است.
هدف این توافقنامه کاهش خشونتها در افغانستان و ایجاد شرایطی برای خروج نیروهای امریکایی و متحدانشان از این کشور بود.
در مقابل، طالبان تعهد داد که اجازه ندهد گروههای تروریستی مانند القاعده از خاک افغانستان برای حملات به سایر کشورها استفاده کنند و نیز وارد گفتگوی مستقیم با دولت افغانستان شوند.
این توافق به عنوان گامی مهم به سوی صلح در افغانستان تلقی شد، اما در عمل، پیادهسازی آن با چالشها و اختلافات بسیاری همراه شد.
با این حال پس از تسلط طالبان بر افغانستان، بسیاری از تعهدات مندرج در این توافقنامه از جمله تعهد طالبان بر رعایت حقوق بشر و حق تحصیل زنان عملی نشد و این امر باعث شد که کشورهای جهان، از جمله ایالات متحده، طالبان را به نقض توافقنامه متهم کنند.
از طرفی، طالبان نیز ایالات را به نقض تعهداتش متهم کردهاند و بیان داشتهاند که ایالات متحده در برخی موارد توافقنامه را رعایت نکرده است.
عدم اجرای کامل توافقنامه و نبود تعاملات مؤثر بین طالبان و جامعه جهانی، باعث شده است که طالبان همچنان در انزوای بینالمللی قرار داشته باشند و حکومتشان به رسمیت شناخته نشود.