نشست دو روزه «روند گفتمان ملی» در استانبول، در پشت درهای بسته به پایان رسیده است، نشستی که منابع می‌گویند ترکیه نیز از آن پشتیبانی کرده‌است.
شماری از چهره های سیاسی حکومت پیشین و برخی از افرادی که از افغانستان دعوت شده بودند و با طالبان روابط نزدیک دارند، در این نشست حضور داشتند.
رهبری این نشست را حکمت خلیل کرزی، مصطفی مستور و ادریس زمان برعهده داشتند.
این نشست بدون بیانیه پایانی تمام شد، اما یکی از هدف‌های برگزاری آن دست‌یابی به ثبات پایدار در افغانستان گفته شده است.
نخستین نشست روند گفتمان ملی:
- این نشست برای دو روز ( پنج شنبه و جمعه) برگزار شد؛
- این نشست در استانبول با حضور چهره‌های نزدیک به طالبان برخی از سیاست‌گران حکومت پیشین برگزار شد؛
- این نشست پشت درهای بسته و بدون حضور رسانه‌ها برگزار شد؛
- هدف این نشست بررسی وضعیت موجود و رسیدن به ثبات پایدار گفته شده‌است؛
-این نشست بدون صدور بیانیه و نتیجه گیری پایان یافته‌است.
جعفر مهدوی که از کابل در این نشست شرکت کرده‌است، از طالبان می‌خواهد تا زمینه گفتگو‌های همدلانه را میان شهروندان افغانستان فراهم سازند.
در همین حال جعفر مهدوی رهبر حزب ملت افغانستان می‌گوید: «امیدوارم مقام‌های طالبان با درک این رویکرد اسلامی و ملی ارزشمند، در جهت فراهم کردن بسترهای مناسب برای گفتگو‌های همدلانه، گام‌های اثرگزاری بردارند.»
منابع به آمو تایید کرده‌اند که در کنار جعفر مهدوی و عبدالقیوم سجادی از افغانستان، برخی از فعالان حقوق زنان، به‌شمول شکریه بارکزی، فوزیه کوفی و شاه گل رضایی نیز به این نشست دعوت شده بودند.
منابع همچنان تایید کرده اند که در این نشست نزدیک به ۵۰ تن به‌شمول نمایندگان برخی از حزب‌های سیاسی در دولت پیشین افغانستان شرکت داشته اند.
شرکت کنندگان این نشست نخواستند تا جزییات آن را همگانی بسازند و این نشست به دور از دید رسانه‌ها برگزار شد.
شهروندان کشور اما در باره برآیند این نشست‌ها چنین دیدگاهی دارند.
یک یاشنده کابل که نخواست نامش فاش شود می‌گوید: «نشست‌های که در باره افغانستان برگزار شده است، هیچ تاثیر مثبت روی وضعیت زنان، حقوق بشر و بهبود وضعیت سیاسی کشور نداشته است. خواست ما این است در تمام نشست‌ها خواست‌های واقعی مردم افغانستان در نظر گرفته شود.»
پیش از این نیز سه روند با روایت های متفاوت نشست های را در رابطه به وضعیت افغانستان برگزار کرده اند.
نشست دوحه؛ تا کنون سه بار با محوریت افغانستان از سوی ملل متحد برگزار شده است.
نشست های دوحه در محور افغانستان:
-نشست اول دوحه در ماه ثور ۱۴۰۲، نشست با حضور دبیرکل ملل متحد، نماینده‌های برخی کشورها و بدون حضور طالبان برگزار شد؛
نشست دوم دوحه در دلو ۱۴۰۲، بدون حضور طالبان با میزبانی ملل متحد برگزار شد؛
-نشست سوم دوحه در ماه سرطان ۱۴۰۳ با حضور نماینده طالبان و بیست کشور منطقه و جهان برگزار شد.
همین گونه فرمت مسکو با محور افغانستان با روایت‌های روسیه، چین و ایران نیز شش بار برگزار شده است.
نشست های فرمت مسکو در محور افغانستان:
- نخستین نشست فرمت مسکو با حضور هیات طالبان در سال ۱۳۹۶ برگزار شد؛
-دومین نشست فرمت مسکو در سال ۱۳۹۸ با حضور هیئت دولت پیشین برگزار شد؛
-سومین نشست فرمت مسکو در سال ۱۴۰۰ با حضور نماینده دولت پیشین برگزار شد؛
چهارمین نشست فرمت مسکو در سال ۱۴۰۲ با حضور شماری کشور ها و هیات طالبان برگزار شد؛
-پنجمین نشست فرمت مسکو در قوس ۱۴۰۲ در قازان روسیه با حضور هیات طالبان برگزار شد؛
-ششمین نشست فرمت مسکو در میزان ۱۴۰۳ با میزبانی روسیه و حضور هیات طالبان برگزار شد. - هدف تمام این نشست ها ایجاد راه حل سیاسی و اجماع منطقه‌ی در رابطه به بحران کنونی افغانستان گفته شده است.
در کنار نشست‌های دوحه و فرمت مسکو، چهره‌های سیاسی مخالف طالبان نیز زیر عنوان نشست ویانا چهار بار گردهم جمع شدند.
نشست های وینا
- نشست اول ویانا در قوس ۱۴۰۱ در وین اترش با حضور شماری از چهره های سیاسی ضد طالبان بر گزار شد؛
-نشست دوم ویانا در حمل ۱۴۰۲ با حضور چهره‌های مخالف طالبان در اتریش برگزار شد؛
-نشست سوم ویانا در قوس ۱۴۰۲ بر گزار شد؛
-چهارم نشست نشست ویانا در سرطان ۱۴۰۳ برگزار شد. - هدف این نشست‌ها تقویت همبستگی سیاسی چهره های مخالف طالبان و آسیب شناسی وضعیت موجود افغانستان گفته شده است.
شکل گیری حکومت فراگیر، پیکار در برابر هراس افکنی، پایان به خشونت‌ها و رعایت حقوق بشر، حرمت گذاشتن به آزادی‌های انسانی زنان و باز کردن دروازه‌های مکتب‌ها و دانشگاه‌ها بروی دختران جزء خواسته‌های ملل متحد، کشور‌های منطقه و شهروندان افغانستان بوده اند؛ آنچه عملآ از سوی طالبان در این مدت نادیده گرفته شده است.
