سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان به مناسبت ۲ نومبر (۱۲ عقرب)، «روز جهانی پایان دادن به معافیت از مجازات جرایم علیه خبرنگاران» گفته است که طالبان رسانهها را «سانسور و تهدید» میکنند و «سایه محدودیت و استبداد» را بر فعالیت آنها گسترش دادهاند.
در بیانیه این سازمان آمده است که پس از حاکمیت دوباره طالبان بازداشت، زندانیساختن، شکنجه و تهدید خبرنگاران افزایش یافته است؛ اما هیچ قانون، انجمن و سازمان ویژه ای که بتواند «جرایم دولتی و غیردولتی» علیه خبرنگاران را نظارت و بررسی کند، در افغانستانِ زیر اداره طالبان وجود ندارد.
بر بنیاد این بیانیه، افغانستان در حاکمیت طالبان به یکی از کشورهای «پرخطر» برای رسانهها تبدیل شده است.
این سازمان از نهادهای مسئول جهانی و کشورهای جهان خواسته است که به معافیت از «جرایم علیه خبرنگاران» در داخل افغانستان پایان دهند و این موضوع را در سطح جهان مطرح کنند و همچنین روی یک سازوکار مشترک، عملی و موثر کار کنند.
در عین حال سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان میگوید که به بیتوجهیها نسبت به خبرنگاران کشور پایان داده شود.
این سازمان میگوید که باورمند است اگر خبرنگاران افغانستان در تبعید از ابتداییترین حقوق خود محروم باشند، امکان اشتغال حرفهای نداشته باشند و در ایران، پاکستان و برخی دیگر از کشورهای منطقه با ترس، بیسرنوشتی، محرومیت و تهدید زندگی کنند، این بزرگترین جرایم علیه خبرنگاران محسوب میشود.
این در حالی است که مرکز خبرنگاران افغانستان در گزارشی به مناسبت این روز گفته است که در طی سه سال حاکمیت طالبان حداقل ۴۴۷ رویداد نقض حقوق خبرنگاران و کارمندان رسانهها و خشونت علیه آنان را ثبت کرده است.
در گزارش این نهاد آمده است که در جریان سه سال گذشته، سه خبرنگار در افغانستان کشته شدهاند و همچنین رسانهها و خبرنگاران با دهها مورد تهدید و خشونت روبهرو بودهاند.
این نهاد میافزاید که در طی سه سال حاکمیت دوباره طالبان بر کشور، ۲۲۰ مورد بازداشت خبرنگاران را ثبت کرده است.
در این گزارش آمده است که در دو دهه گذشته در کشور، بیش از ۱۲۰ خبرنگار و کارمند رسانهای در اثر رویدادهای جنگی و یا جرایم سازمان یافته در افغانستان، جانهای شان را از دست دادهاند؛ اما به دلیل فرهنگ معافیت از مجازات جرایم علیه خبرنگاران، عدالت در مورد اکثریت این قربانیان تامین نشده است. افزون بر این محدودیتها بر خبرنگاران و رسانهها در کشور نیز به طور بیسابقهای افزایش یافته است.
مرکز خبرنگاران افغانستان میگوید که حاکمیت فرهنگ معافیت از مجازات علیه خبرنگاران در افغانستان و همچنان افزایش تهدید و فشار و اعمال محدویتهای روز افزون علیه خبرنگاران و رسانهها، پیامدهای زیانباری بر جامعه و پیشرفت کشور برجا خواهد گذاشت.
پس از حاکمیت دوباره طالبان بر کشور، آنان سانسور شدیدی بر رسانهها وضع کردند، شماری از خبرنگاران را بازداشت و زندانی کردند و به گفته شماری از خبرنگاران، آنان همچنان با تهدیدات جدی از سوی طالبان مواجه هستند.
بر اساس گزارشهای نهادهای جهانی و داخلی حامی خبرنگاران و رسانهها، تنها در دو سال اول حاکمیت دوباره طالبان بر افغانستان (۲۰۲۳ میلادی)، دستکم ۱۱۰ رویداد خشونت علیه خبرنگاران در کشور ثبت شدند و «سه خبرنگار در بلخ و یک خبرنگار در کابل» کشته شدند.