برخی از زنان میگویند با برگشت طالبان بهقدرت در سهسال گذشته روند محدودیتها و ممنوعیتهای طالبان بر زنان و دختران بهحدی رسید که حتا صدای زنان و دختران «عورت» اعلام شد و در کل زنان از «همه عرصهها حذف» شدند.
در این میان برخی از زنان تاکید میورزند که ادامه محدودیتها و ممنوعیتهای طالبان، زنان و دختران را در «وضعیت بد روانی» قرار دادهاند. جهان باید به این مساله توجه فوری و واکنش عملی نشان دهد.
با برگشت طالبان بهقدرت، در سهسال اخیر بیشتر فرمانهای آنان چنانکه نهادهای حقوقبشری و مللمتحد گزارش دادهاند، آزادی زنان و دختران را نشانه گرفتهاند.
در این گزارش آمو از زنان و دختران در مورد وضعیت حقوقبشری در کشور پرسیده شده است.
تهمینه میگوید که سهسال محدودیت و ممنوعیت طالبان بر زنان و دختران افغانستان، آنان را از رهگذر روانی با چالشهای جدی روبهرو ساخته است.
تهمینه، گفت: «وضعیت حقوق بشری زنان و دختران در کشور پس از سقوط حکومت جمهوریت و روی کار آمدن حکومت طالبان بسیار خراب است. محدودیتهای زیادی بالای زنها وضع شده که از جمله به حق تعلیم، حق تحصیل، حق کار، حق اشتراک در محافل عمومی و حتی رفتن به تفریحگاهها اشاره کرد، این محدودیتها بسیار تاثیرهای منفی بالای وضعیت روانی زنها گذاشته و باعث عدم پیشرفت جامعه و زنها شده است.»
فاطمه هم میگوید که روند ممنوعیتها و محدودیتها بهحدی رسیده که حالا حتا صدای زنان از سوی طالبان «عورت» اعلام شده است.
فاطمه به آمو گفت: «در حکومت جمهوریت زنها حق تحصیل و کار در ادارههای دولتی را داشتند، اما وضعیت در افغانستان دگرگون شده است، بعد از آمدن طالبان، همه حق و حقوق زنها از آنان گرفته شده است. طالبان، چنان زنها را محدود کرده اند که حتا صدای شان را عورت می دانند.»
شماری هم تاکید دارند که در این سهسال، دختران دانشآموز بالاتر از صنف ششم به مکتب رفته نتوانستند و فرصت کاری برای زنان و دختران نیز محدود شده است.
طوبا یکی از شهروندان گفت:«متاسفانه ما هنوز دچار بحرانی هستیم که از حق و حقوق ما نمیتوانیم برخوردار باشیم. در این جامعه افغانستان، در این شرایط فعلی، بعد از سهسال ما زنها کار نمیتوانیم، ما زنان تحصیل نمیتوانیم، وارد دانشگاه شده نمیتوانیم، ودختران ما از صنف شش به بالا هنوز نمیتوانند مکتب بروند، این شرایط برای ما تا کی باید اینرقم سخت باشد. جامعه جهانی چی نقشی در این کار دارد.»
برخی هم میگویند که در این سهسال وضعیت زنان و دختران در کشور بهباور آنان، «بهطور نگرانکننده» تغییر کرده است.
نازنین، یکی از شهروندان کشور گفت:«وضعیت زنان در جریان سهسال اخیر نهایت تغییر کرده و تاسفبار است. زنان از کار و آموزش محروم شدند. زنان بدون محرم هیچ جای سفر کرده نمیتوانند و حتا اجازه ندارند پوشش شان را به دلخواه انتخاب کنند. زنان از تمام فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی حذف شدهاند. در کل، گفته میتوانیم از تمام عرصهها حذف شدهاند.»
گلالی هم تاکید دارد که محدودیتهای طالبان، حتا فرصت کاروبار و سرمایهگذاریهای زنان را نیز محدود ساختهاند.
او میگوید: «وضعیت زنان بسیار زیاد قابل نگرانی است، چون مکاتب بستهاند، دانشگاهها بستهاند، افزون بر این زمینه کار هم مساعد نیست. اگر زنان بخواهند کاروبار شخصی کنند، مساله محرم مطرح میشود، که شما تنها هستید، نمیتوانید گشت و گذار کنید، باید با شما محرم باشد.»
شماری هم باور دارند که با گذشت هر روز، محدودیتها بر زندگی و آزادی زنان و دختران در حال افزایش است.
صابره، یکی از شهروندان میگوید: «از وقت آمدن طالبان زنان و دختران از درس و کار محروم هستند و بعد از اینکه طالبان آمد زنان به هیچ حقشان نتوانستند برسند محدودیتها بر آنان خیلی زیاد شده است.»
با اینحال، انتظارهای جدی وجود دارد تا جهان به وضعیت زنان و دختران افغانستان توجه فوری و اقدامهای عملی داشتهباشد.
ستاره، از شهروندان کشور به آمو گفت: «وضعیت حقوقبشری زنان و دختران روز بهروز بدتر میشود دختران از اساسی ترین حقوقشان که آموزش است نیز محروم شدند، زنان و دختران نیمی از پیکر جامعه هستند؛ حق ندارند درس بخوانند تحصیل کنند و کار کنند؟ وضعیت حقوق بشری در افغانستان صفر است و ما از جامعه جهانی میخواهیم تا به حقوق زنان و دختران افغانستان توجه کنند.»
طالبان هرچند، پیوسته ادعا کردهاند که حقوقبشری همه شهروندان کشور، بهشمول زنان و دختران تامین است، اما برخی از فعالان حقوق زنان تاکید میورزند که قانون امر بهمعروف و نهی از منکر طالبان که حتا «صدای زنان را عورت» گفته، نشانه واضح بحران حقوقبشری در کشور است.