زلمی خلیلزاد نماینده ویژه پیشین ایالات متحده در امور صلح افغانستان میگوید که توافقنامه دوحه به حقوق بشر ارتباط نداشت و مربوط به شرایطی جهت خروج امن نظامی بود.
او در اکس در واکنش به پیشنویس قطعنامهای در کانگرس امریکا که جو بایدن رئیس جمهور، کامالا هریس معاون او و دیگر مقامهای ارشد ایالات متحده بهشمول شخص او را در پیوند به «خروج فاجعهبار» از افغانستان محکوم میکند، گفته است که طالبان توافق کرده بودند که «یک دولت جدید برای افغانستان تشکیل میدهند و احتمالاً سیاستهای حقوق بشری آن به طور جداگانه و متعاقباً بین آنها (طالبان و دیگر شهروندان افغانستان) مذاکره میشود».
به گفته او برخی از این مذاکرات صورت گرفت؛ اما هیچ توافقی قبل از تکمیل خروج نیروهای امریکایی از کشور، حاصل نشد.
نماینده ویژه پیشین امریکا در امور صلح افغانستان بخشی از پیشنویس این قطعنامه را که در آن آمده است، «خلیلزاد بدون دلیل ادعا کرده که طالبان به تعهدات خود عمل میکنند و به حقوق اساسی بشر احترام میگذارند» را رد کرد.
ذلمی خلیلزاد میگوید: «این ادعا کاملاً نادرست است. من هرگز چنین بیانیهای ندادهام. من تعجب میکنم که چنین ادعایی بدون مستند و به اصطلاح بی اساس مطرح شود.»
آقای خلیلزاد میافزاید: «من هرگز بیانیهای درباره طالبان و تعهدات آنها در مورد حقوق بشر ندادهام. در حضورهای خود در برابر کمیتههای مختلف کانگرس، هرگاه از من پرسیده شد که آیا به طالبان برای عمل به تعهداتشان در امور نظامی و تروریزم اعتماد دارم، پاسخ من همیشه این بود که ما در مورد روابط بینالمللی صحبت میکنیم؛ عرصهای که در آن به هیچ کس نمیتوان اعتماد کرد، به ویژه طالبان.»
در بیانیهای که از سوی آقای خلیلزاد در اکس نشر شده، آمده است که او تأکید کرده توافقنامه همانطور که مذاکره شد، بر اساس شرایط بود؛ نه بر اساس اعتماد. اجرای تعهدات امریکا در توافقنامه به اجرای تعهدات طالبان مرتبط بود که باید به طور مداوم ارزیابی و تائید میشد.
گفتنی است که عدم حمله به نیروهای امریکایی و اجازه ندادن به گروههای «هراسافکن» یا افراد بهشمول القاعده، مبنی بر استفاده نشدن از خاک افغانستان به هدف تهدید امنیت ایالات متحده و همپیمانانش، بخشی از توافقنامه دوحه است.
مایکل مککال رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان ایالات متحده پیشنویس قطعنامهای را به کانگرس ارائه کرد که در آن مقامهای ارشد پیشین و بر حال ایالات متحده در پیوند به خروج «فاجعهبار» نیروهای امریکایی از افغانستان محکوم شدهاند.
اما ذلمی خلیلزاد در واکنش به این قطعنامه گفته است که جو بایدن تصمیم گرفت خروج را به «توافق سیاسی میان افغانها» مشروط نکند؛ با ترس از اینکه اگر مذاکرات بینالافغانی طولانی شود، طالبان حملههای شان را علیه نیروهای امریکایی از سر بگیرند.
او میگوید که مرحله نهایی خروج از افغانستان یک فاجعه بود. دلایل اصلی این موضوع هم اطلاعات نادرست، برنامهریزی و اجرای نظامی ناکافی ایالات متحده در مواجهه با این تحولات غیرمنتظره بود؛ اما آقای خلیلزاد میافزاید: «سربازان (نیروهای امریکایی) در شرایطی که به هرج و مرج در داخل و اطراف میدان هوایی کابل منجر شده بود، قهرمانانه عمل کردند.»