در یک هفته گذشته ارزش پول افغانی در برابر دالر افزایش یافته است. امروز پنجشنبه (۲۲سنبله) در بازارهای کشور یک دالر امریکایی به ۶۹ افغانی مبادله شده است.
با این حساب، ارزش پول افغانی در هر ۱۰۰ دالر امریکایی ۴۰۰ افغانی بلند رفته است.
اما شماری از شهروندان می‌گویند که با وجود این تغییر هم، نرخ مواد غذایی کاهش نیافته است. روند افزایش ارزش پول افغانی در برابر دالر امریکایی از ماه دلو پارسال آغاز شده است. هرچند این روند توام با کمی نَوَسان بوده است.
در ماه دلو ارزش دالر امریکا در برابر پول افغانستان ۷۰ افغانی بود. اما اکنون این رقم به ۶۹ افغانی رسیده است.
با این‌که افغانستان از سوی طالبان اداره می‌شود و هیچ کشوری آنان را به رسمیت نشناخته است، پرسش این‌جا است که چه چیزی باعث شده ارزش پول افغانی با گذشت هر روز بیشتر شود.
بانک مرکزی زیر اداره طالبان، هفته پیش اعلام کرد که در یک سال گذشته ۳۹ بار برای ثَبات پول افغانی، دالر لیلام کرده است.
اما این بانک نگفت چه مقدار را لیلام کرده و این پول را از کجا به‌دست آورده است.
آگاهان اقتصادی می‌گویند که لیلام دالر امریکایی از سوی طالبان باعث افزایش ارزش پول افغانی شده است.
هم‌زمان بازرس ویژه ایالات متحده برای بازسازی افغانستان(سیگار) در ماه ثور سال ۱۴۰۳ خورشیدی گزارش داد که هنوز هم واشنگتن بزرگترین کمک کننده به افغانستان است و پس از بازگشت طالبان به قدرت بیش از ۱۷ میلیارد دالر به افغانستان کمک کرده است.
شماری از آگاهان اقتصادی‌به این باوراند که کمک‌های ایالات متحده بر ثبات پول افغانی اثر گذار بوده است.
سید هارون امینی، آگاه امور اقتصادی می‌گوید: «دلیل اصلی افزایش پول یک کشور نسبت به ارزهای خارجی افزایش بیلانس صادرات نسبت به واردات و دوم رسد تشبث‌های کوچک در یک کشور است که این دو فاکتور را من نمی‌توانم بیبینم. در این‌جا وضعیت اقتصادی کاملا خراب است و افزایش ارزش افغانی در برابر دالر یک چیز بی‌معنا و ناپایدار است.»
پیش از این، سیگار گفته بود که طالبان از مصرف ۲۹۳ میلیون دالر کمک بشری ایالات متحده سود برده‌اند. ملل متحد نیز از سود این کمک‌ها به طالبان نگران است.
ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر ملل متحد برای افغانستان، می‌گوید: «شما کلمه معما را استفاده کردید. من فکر می‌کنم این یک معما است که آن وجوه برای کمک‌های بشردوستانه به افغانستان برای تنخواه کارمندان ملل متحد برای سازمان‌های غیر دولتی هستند که برای ارائه کمک‌ها کار می‌کنند. بعضی از تحقیقات وجود دارند که بخشی از این کمک‌ها به طالبان پرداخت می‌شوند و زیر نام کرایه و مالیات به طالبان برسد.»
به باور آگاهان، طالبان این پول‌های کمک شده را لیلام می‌کنند تا ثبات پول افغانی را حفظ کنند.
اما شهروندان می‌گویند افزایش ارزش پول افغانی در برابر دالر امریکایی هیچ تغییری در دسترخوان آنان نیاورده است.
یک باشنده کابل می‌گوید: «غریبی است، جوانان ما سرگردان هستند، بیچاره هستند. هیچ کاروبار نیست مردم بسیار پریشان اند.»
ارزش پول افغانی در برابر اسعار خارجی درحالی افزایش یافته است که بیشتر از نیمی از جمعیت کشور به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند و ۸۵ درصد از شهروندان کشور زیر خط فقر قرار گرفته اند.
