رئیس وزیران طالبان با آنکه در فهرست تحریمهای ملل متحد قرار دارد، در سفر به ترکمنستان در کنار دیدار با مقامهای این کشور، پروژه تاپی را برای بار دوم افتتاح کرد.
کار پروژه انتقال خط لوله گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و هند، در حوت ۱۳۹۶ توسط اشرف غنی رئیس جمهور پیشین گشایش یافته بود.
توافقنامه این پروژه در جدی ۱۳۹۴ توسط رهبران افغانستان، ترکمنستان، پاکستان و هند امضا شده بود. طول این خط لوله هزار و ۸۱۴ کیلومتر تخمین شده است که ۸۱۶ کیلومتر آن از خاک افغانستان خواهد گذشت. این خط لوله گاز ظرفیت انتقال سالانه ۳۳ میلیارد مترمکعب گاز را خواهد داشت. کار این پروژه در افغانستان از سال ۱۳۹۶ به اینسو هیچ پیشرفتی نداشته است.
طالبان هدف سفر محمد حسن آخند را گشایش دوباره پروژه تاپی و دیگر پروژههای ترانزیتی میان طالبان و ترکمنستان خواندهاند.
اکنون طالبان عملی شدن این پروژه را برای افغانستان حیاتی میدانند و تاکید دارند که با گشایش این پروژه بخشی از نیازمندی شهروندان کشور حل خواهد شد.
ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان میگوید: «پروژه تاپی برای مردم افغانستان یک آرمان بود که اکنون افتتاح شده است و این یک دستآورد است.»
تاپی از پروژههای ده میلیارد دالری است که انرژی گاز ترکمنستان را به پاکستان و هند از طریق افغانستان انتقال میدهد.
رایزنیها برای کار عملی پروژه تاپی از سالهای پیش آغاز شده بود. سران کشورهای ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند در میان سال های ۲۰۱۰، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ رایزنیهایی در رابطه به عملی شدن پروژه تاپی انجام دادند.
این پروژه اما در سه دهه گذشته به دلیل آنچه که تهدیدهای امنیتی و ملاحظات منطقهای میان کشورهای دخیل در پروژه تاپی خوانده میشود، عملی نشده است.
برخی آگاهان باورمند اند که عملی شدن پروژه تاپی به عنوان یک رویا باقی خواهد ماند؛ اما پروژه تاپی بدون حضور هند، اهمیت این پروژه را کاهش میدهد.
سید مسعود، استاد دانشگاه، درباره این پروژه به آمو گفت: «تاپ که شامل کشورهای ترکمنستان، پاکستان و افغانستان میشود به پیش خواهد رفت، اما پروژه تاپی بنابر ملاحظات سیاسی کشورهای دخیل و عدم حضور هند به عنوان یک رویا باقی خواهد ماند.»
تصویرها نشان میدهند که طالبان در همایش گشایش دوباره پروژه تاپی پرچم پاکستان و هند را حذف کردهاند.
گشایش پروژه تاپی برای بار دوم با واکنشهای نیز روبهرو شده است.
امرالله صالح معاون پیشین ریاست جمهوری در صحفه اکس، گشایش دوباره تاپی را اعلان تجارتی خوانده و عملی شدن آنرا بعید دانسته است.
امرالله صالح نوشت: «پروژه انتقال انرژی از ترکمنستان به هند که شهرت تاپی را دارد، بنابر تغییر در مناسبات میان قدرتهای مطرح بیشتر به یک اعلان تجارتی مبدل شده و عملی شدن آن بعید است.»
همزمان با این؛ شهروندان کشور نیز گشایش دوباره پروژه تاپی از سوی طالبان را نمادین میدانند و تاکید میورزند که طالبان بهجای کارهای نمایشی، به خواستهای اصلی شهروندان کشور گوش دهند.
تاپی، پروژه انتقال انرژی گاز از ترکمنستان به افغانستان و از طریق افغانستان به پاکستان و هند را در بر میگیرد و در صورت عملی شدن این پروژه، فاز اول آن ابتدا از ترکمنستان تا به هرات، مرحله دوم آن تا هلمند و مرحله سوم وارد قندهار خواهد شد و در مرحله چهارم وارد پاکستان میشود و در مرحله نهایی انتقال انرژی گاز ترکمنستان وارد هند خواهد شد؛ آنچه که از دید آگاهان عملی دانسته نمیشود.