بانوان سرمایه‌گذار در بلخ می‌گویند که با سقوط نظام پیشین شمار سرمایه‌گذاری‌های کوچک و متوسط که از سوی بانوان اداره می‌شد به گونه چشمگیری کاهش یافته و یکی از علت‌های مهم آن نبود بازار برای فروش تولیدات آنان در داخل و بیرون از کشور است.
آمارها نشان می‌دهد که از یک هزار زن سرمایه‌گذار کوچک و متوسط در بلخ اکنون نزدیک به ۵۰۰ زن در این بخش مشغول به فعالیت هستند.
بیشتر این زنان در بازار رابعه بلخی شهر مزار شریف در بخش‌های صنایع‌دستی، خیاطی، قالین‌بافی، مهره‌دوزی، قرص‌دوزی، بافند‌گی، قنادی، پروسس لبنیات، ترشی‌باب، آریشگاه و پخت و پز مشغول به کار هستند.
این بازار که ۱۳ سال پیش تأسیس شده ۵۱ دکان دارد که همه از سوی زنان اداره می‌شوند. اما زنان سرمایه‌گذار در این مارکت، از نبود فروش و امکانات و همچنین وضع کرایه بالا از سوی حکومت طالبان بر آنان شکایت دارند.
آنها می‌گویند که پیش از این تولیدات شان را در نمایشگاه‌های مختلف به نمایش می‌گذاشتند، اما با سقوط نظام پیشین این فرصت را از دست داده‌اند.
به گفته آنان، شماری از دکان‌ها در این بازار ویژه مسدود شده است.
پروین، بانوی سرمایه‌گذار در بلخ می‌گوید که برنامه‌هایی برای بازاریابی تولیدات زنان سرمایه‌گذار باید روی دست گرفته شود.
او می‌گوید: «اجناسی که ما تولید می‌کنیم باید به کشورهای همسایه صادر شوند. اگر در کشورهای خارجی بازریابی نداشته باشیم، نمی‌توانیم این محصولات را در داخل کشور به فروش برسانیم چون مردم ما توان خرید را ندارند.»
طاهره حسینی، از زنان سرمایه‌گذار در بلخ می‌گوید: «عرضه زیاد است اما تقاضا نیست تا زمانی که حکومت نمایشگاه‌های داخلی و خارجی را راه‌اندازی نکند ما نمی‌توانیم رشد کنیم.»
مشکل تازه برای بانوان سرمایه‌گذار
برخی از بانوان در بازار رابعه بلخی می‌گویند که در کنار نبود بازار فروش، وضع کرایه بر دکان‌ها توسط طالبان بر دشواری‌های آنان افزوده است.
به گفته آنان، طالبان برای هر دکان ۵۰۰ افغانی کرایه ماهوار مشخص کرده‌اند.
عابده، مسئول بازار رابعه بلخی، می‌گوید: «بدبختانه شهرداری یک مقدار کرایه تعیین کرده که از توان زنان بالا است. فروش ندارند و مجبور هستند دکان‌هایشان را مسدود کنند.»
شاه‌جهان بیگ‌زاد، یکی از این بانوان، می‌گوید که به علت نبود فروش دکانش تا چند روز دیگر بسته خواهد شد.
او افزود: «ماهانه ۱۰۰ افغانی از ما شب‌باش می‌گیرند و ۵۰۰ افغانی هم کرایه دوکان. روزانه اصلا عاید نداریم چون کرایه دکان را پرداخت کرده نمی‌توانم تا حالا که بسته نکردند، چند روز بعد دکان من را بسته می‌کنند.»
این بانوان همچنین می‌گویند که هزینه بالای برق باعث شده تا آنان نتوانند از برق دکان کار بگیرند که در گرمای طاقت فرسای شهر مزارشریف مشکلات زیادی را برای آنان به باور آورده است.
این در حالی است که سه ماه پیش نماینده سازمان ملل از کمک ۱.۵ میلیون دالری برای رشد فعالیت‌های بانوان سرمایه‌گذار در شمال کشور خبر داده بود و قرار بود این پول از طریق نهاد «اسلامیک ریلیف» به مصرف برسد، اما تاکنون از راه اندازی این برنامه خبری نیست.
طالبان چه برنامه‌ای برای زنان سرمایه‌گذار دارد؟
مقام‌های طالبان در بلخ می‌گویند که برای رشد تجارت زنان و فراهم سازی فرصت‌های مناسب برای آنان، برنامه‌هایی را روی دست دارند.
ذبیح‌الله نورانی، رییس اطلاعات و فرهنگ طالبان در بلخ، می‌گوید: «ما اطمینان می‌دهیم که برای تقویت تولید کنند‌گان تلاش می‌کنیم و به خاطر خودکفایی اقتصادی بازریابی می‌کنیم.»
مسئولان اتاق صنعت و معادن بلخ نیز از تلاش‌ها برای ایجاد بازاری برای تولیدات داخلی و صنایع دستی زنان در آینده نزدیک سخن می‌گویند.
امام‌الدین سنایی‌زاده، مسئول اتاق صنعت و معادن بلخ، در این باره می‌گوید: «ما در کنار برگزاری بیشتر نمایشگاه‌های داخلی زمینه به نمایش گذاشتن تولیدات داخلی و صنایع دستی بانوان را به بیرون از کشور هم فراهم می‌سازیم.»
