دیدبان حقوق بشر در خبرنامه‌ای به مناسبت سقوط حکومت پیشین در ۲۴ اسد سال ۱۴۰۰، می‌گوید که طالبان «بزرگترین بحران» حقوق زنان در جهان را ایجاد کرده است.
در خبرنامه‌ای این سازمان آمده است که افغانستان یکی از بدترین بحران‌های بشردوستانه جهان را نیز تجربه می‌کند.
در حالی‌که صدها هزار مهاجر افغانستان از پاکستان به طور اجباری اخراج شده‌اند و هزاران نفر دیگر هم‌چنان در انتظار مهاجرت به کشورهای غربی هستند.
خبرنامه می‌گوید: «تحت حاکمیت طالبان، افغانستان تنها کشوری است که دختران از تحصیل در مقاطع بالاتر ازصنف ششم ابتدایی محروم شده‌اند. طالبان هم‌چنین حق آزادی گشت‌وگذار زنان را نقض کرده، آنان را از بسیاری از انواع اشتغال ممنوع کرده، حفاظت از زنان و دخترانی که با خشونت جنسیتی مواجه هستند را از بین برده، موانعی برای دسترسی آنان به مراقبت‌های بهداشتی ایجاد کرده و آنان را از بازی کردن و ورزش و حتی بازدید از پارک‌ها محروم کرده اند.»
فرشته عباسی، پژوهشگر دیدبان حقوق بشر، می‌گوید که زنان و دختران افغانستان در بدترین کابوس‌های خود تحت حاکمیت طالبان زندگی می‌کنند.
او می‌افزاید: «دولت‌ها باید از تلاش‌ها برای محاکمه رهبری طالبان و همه کسانی که مسئول جنایات جدی در افغانستان هستند حمایت کنند.»
پیش از این دیدبان حقوق بشر گفته بود، که طالبان زنان و دختران را در کابل به دلیل آن‌چه «حجاب بد» می‌نامند، بازداشت کرده اند.
به گفته خبرنامه، علاوه بر تشدید محدودیت‌های حقوق زنان و دختران، طالبان به شدت آزادی بیان و رسانه‌ها را محدود کرده و هم‌چنین معترضان، منتقدان و خبرنگاران را بازداشت و شکنجه کرده اند.
دیدبان حقوق بشر با اشاره به بحران بشردوستانه، می‌گوید که کاهش کمک‌های خارجی به شدت به سیستم بهداشتی افغانستان آسیب رسانده و سوءتغذیه و بیماری‌های ناشی از مراقبت‌های پزشکی ناکافی را تشدید کرده است.
براساس خبرنامه، محدودیت‌های اعمال‌شده بر زنان و دختران، دسترسی آنان به مراقبت‌های بهداشتی را مختل کرده و حق آنان به سلامتی صحی را به خطر انداخته است. خبرنامه می‌گوید که ممنوعیت‌های آموزشی طالبان برزنان باعث کاهش پزشکان در آینده خواهد شد.
فرشته عباسی افزوده است: «سومین سالگرد تسلط طالبان یادآوری تلخ بحران حقوق بشر در افغانستان است، اما باید به عنوان یک فراخوان برای اقدام نیز باشد. دولت‌هایی که با طالبان در تعامل هستند باید به طور مداوم به آنان یادآوری کنند که نقض حقوق زنان و دختران و تمام شهروندان افغانستان تعهدات این کشور تحت قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند»
دیده‌بان حقوق بشر اعلام کرد که از سپتمبر ۲۰۲۳، به این‌سو بیش از۶۶۵ مهاجر افغانستان که از سوی پاکستان اخراج شده‌اند به کشور بازگشته‌اند.
