سرانجام پس از فراز و نشیب بسیار وزارت ترانسپورت و هوانوردی طالبان، قرارداد خدمات زمینی سه فرودگاه و امنیت هوانوردی چهار فرودگاه کشور را با کنسرسیوم اماراتی «گاک» امضا کرد و گفتگوها درباره آخرین بخش، حریم هوایی افغانستان نیز با همین کنسرسیوم در حال انجام است.
شرکت اماراتی گاک درحالی قرار است در بخش هوانوردی افغانستان حضور فعالی داشته باشد که گفتگو میان شرکت مشترک ترکی-قطری درباره واگذاری ارائه خدمات میدانهای هوایی کشور در نُه ماه گذشته ادامه داشت، اما در فرجام قرارداد میدانهای هوایی افغانستان به این کنسرسیوم واگذار شد.
قرارداد خدمات زمینی و امنیت هوانوردی فرودگاههای کشور پس از بازگشت ملا عبدالغنی برادر از سفر امارات متحده عربی در ۱۰ روز با این شرکت امضا شد.
بربنیاد اطلاعات به دست آمده از وزارت ترانسپورت و هوانوردی، همچنان گفتگوها میان این وزارت و نماینده شرکت گاک بر روی جزئیات قرارداد اداره حریم هوایی افغانستان با کنسرسیوم اماراتی گاک ادامه دارند.
واگذاری انحصاری خوب نیست
برخی از آگاهان مسایل اقتصادی میگویند که این کنسرسیوم در دوران جمهوریت متهم به خلاف کاری بود و تمدید قرارداد خدمات زمینی و واگذاری قرارداد امنیت هوانوردی به این کنسرسیوم به زیان کشور است و شرکتهای داخلی را با خطر روبرو خواهد کرد.
سید مسعود، استاد اقتصاد دانشگاه کابل، در این باره میگوید: «(این قراردادها) برای کنسرسیوم اماراتی یک برد دیپلماتیک است. اما در علم اقتصاد، دادن انحصار حتا به یک شرکت داخلی خوب نیست. باید به قطر و ترکیه هم سهم داده میشد تا بخشی از وظایف را انجام میدادند، رقابت به میان میآمد و منافع ملی بهتر تامین میشد. همچنین با این کار فرصت رشد اقتصادی و نزدیکی افغانستان به قطر و ترکیه را افزایش میدادیم و بین اینها توازن ایجاد میکردیم.»
طالبان: نظارت خواهیم کرد
وزارت ترانسپورت و هوانوردی درباره جزئیات این قرارداد میگوید که خدمات زمینی میدانهای هوایی کابل، هرات و مزار برای یک و نیم سال و امنیت هوانوردی فرودگاههای کابل، کندهار، مزار و هرات برای سه سال به کنسرسیوم اماراتی واگذار شده است و درآمد فرودگاههای کشور پس از جدا شدن مصرف کنسرسیوم میان حکومت طالبان و کنسرسیوم گاک تقسیم خواهد شد.
امامالدین احمدی، سخنگوی وزارت ترانسپورت و هوانوردی، میگوید که قراردادهای انجام شده به زیان کشور نیست و بر کار شرکت اماراتی نظارت خواهد شد.
او میافزاید: «کنسرسیوم اماراتی هیچ نوع پرونده و خلاف کاری ندارد و به رقابت هم زیان نمیرسد. چون بخشهای مختلف است و سیستم آن جدا است.»
ردپای خانواده نوازشریف در قرارداد با گاک
برخی از مقامهای پیشین وزارت ترانسپورت که نمیخواهند نام آنان در این گزارش گرفته شود به تلویزیون آمو گفتند که خانواده «نواز شریف» بیشتر سرمایهگذاریهای خود را در امارات انجام داده است.
به گفتۀ این منابع، پس از به قدرت رسیدن «شهباز شریف» و به دلیل روابط شخصی که با امارات متحده عربی و نفوذی که (آنها) فعلا در حکومت طالبان دارند زمینه را برای گرفتن این قرارداد به صورت یک جانبه فراهم کرده است.
یک مقام ارشد پیشین وزارت ترانسپورت میگوید: «در زمان جمهوریت بدون فساد نمیشد کار این شرکت پیش برود. یک موضوع دیگر اینکه بعد از به قدرت رسیدن شهباز شریف چون که خاندان نواز شریف تمام سرمایهگذاریهای خود را در امارات انجام داده و بنابر نفوذی که در حکومت طالبان دارد زمینه کلی را مساعد کرده تا آنها یک طرفه قرارداد را بگیرند.»
دوماه پیش از خروج کامل نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان ترکیه با ناتو و امریکا درباره تأمین امنیت میدان هوایی کابل به توافق رسید. در آن زمان رجب طیب اردوغان؛ رییسجمهور ترکیه گفت که برای تأمین امنیت میدان هوایی بینالمللی کابل پس از بیرون شدن کامل نیروهای خارجی از افغانستان با امریکا و ناتو به توافق رسیده است. این درحالی است که ترکیه از سال ۲۰۱۳ میلادی تا سقوط نظام جمهوری کار تأمین امنیت میدان هوایی بینالمللی کابل را انجام میداد.