اسماعیل هنیه یکی از ارشدترین رهبران حماس در دو دهه گذشته بود که در سالهای اخیر عملیات سیاسی این گروه را از تبعید در قطر اداره میکرد.
آقای هنیه دیروز (سهشنبه، ۳۰ جولای) به همراه دیگر اعضای ارشد «محور مقاومت» ایران که شامل حماس در غزه، حزبالله لبنان و حوثیها در یمن میشود، برای شرکت در مراسم تحلیف رئیسجمهور جدید ایران در این کشور به سر میبرند.
به عنوان رهبر سیاسی حماس، او در مذاکرات و دیپلوماسی پرمخاطره این گروه، از جمله مذاکرات توقف آتشبس با اسرائیل نقش اساسی داشت.
در باره اسماعیل هنیه چی میدانیم:
رهبر حماس در غزه
آقای هنیه در سال ۲۰۰۶ میلادی به عنوان رهبر حماس در غزه منصوب شد. در آن سال، او برای مدت کوتاهی به عنوان نخستوزیر یک دولت وحدت فلسطین خدمت کرد که پس از ماهها تنش که شامل درگیری مسلحانه بین گروههای فلسطینی بود، منحل شد.
او در سال ۲۰۱۷ میلادی به عنوان رهبر دفتر سیاسی حماس انتخاب شد؛ زمانی که حماس در تلاش بود تا چهره عمومی خود را در حالی که به دنبال نفوذ در میان فلسطینیها و در سطح بینالمللی بود، کاهش دهد.
آقای هنیه در سالهای اخیر از قطر و ترکیه حماس را رهبری میکرد. او از جمله مذاکرهکنندگان در مذاکرات جاری بین اسرائیل و حماس با میانجیگری مصر، قطر و ایالات متحده برای پایان دادن به جنگ غزه در ازای گروگانهایی بود که در حمله حماس به اسرائیل اسیر شده بودند.
رسیدن به قدرت
آقای هنیه در سال ۱۹۶۲ در اردوگاه آوارگان شاطی در شمال شهر غزه، از پدر و مادر فلسطینی که در سال ۱۹۴۸ از خانه خود در اسرائیل کنونی، به عسقلان آواره شده بودند، به دنیا آمد. او در مکتبهایی که توسط آژانس اصلی سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی (انروا) اداره میشد، آموزش دید و در دانشگاه اسلامی غزه به تحصیل ادبیات عرب پرداخت.
او توسط ارتش اسرائیل بازداشت شد و در دهههای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ چندین بار در زندانهای اسرائیل زندانی بوده است.
به قدرت رسیدن او در غزه توسط مربی او، رهبر معنوی و بنیانگذار حماس، شیخ یاسین، که به عنوان منشی شخصی برای او خدمت میکرد، کمک شد. این دو هدف سوءقصد اسرائیل در سال ۲۰۰۳ بودند. سال بعد، آقای یاسین توسط ارتش اسرائیل کشته شد.
آقای هنیه به جمعیتی که در آن زمان در خارج از شفاخانه شفا در شهر غزه تجمع کرده بودند، گفت: «شما لازم نیست گریه کنید. شما باید ثابت قدم باشید و برای انتقام آماده باشید.»
تحت تعقیب دادگاه کیفری بینالمللی
در ماه می سال روان میلادی، دادستان دیوان کیفری بینالمللی گفت که او به دنبال صدور حکم بازداشت برای آقای هنیه خواهد بود. دادستان او و دیگر رهبران حماس را به جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت در رابطه با حمله ۷ اکتوبر به اسرائیل، از جمله «قتل، گروگانگیری، تجاوز جنسی و تجاوز جنسی در بازداشت» متهم کرد.
در ماه جون، حماس گفت که خواهر آقای هنیه و خانوادهاش در حمله ارتش اسرائیل بر خانه او در غزه کشته شدند؛ ادعایی که ارتش اسرائيل آن را تایید نکرد. در ماه اپریل، سه پسر از ۱۳ پسر آقای هنیه توسط نیروهای اسرائیلی در یک عملیات نظامی دیگر در غزه کشته شدند.
او در مواجهه با فقدان سرکشی کرد؛ موضوعی که در زندگی آقای هنیه رایج بود.
آقای هنیه در آن زمان با اشاره به اینکه دهها تن از اعضای خانواده خود را در جنگ از دست داده است، گفت: «بدون فداکاری، تسلیم نخواهیم شد.»
گفتنی است که اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی و رهبر گروه حماس بامداد امروز (چهارشنبه، ۳۱ جولای) در محل اقامتاش در تهران ترور شد.
در پی این رویداد گروه حماس نیز با نشر اعلامیهای ترور او را در ایران تایید کرد.
بر اساس گزارشهای رسانههای ایرانی، معاون دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین ترور او را «ضایعه بزرگ» عنوان کرده است.
مقامهای ایرانی تا کنون در مورد محل اقامت آقای هنیه در تهران چیزی نگفتهاند.