یافتههای تلویزیون آمو نشان میدهند که برخی از مکتبهای خصوصی در شهر کابل و شماری از ولایتهای کشور به مدرسه تبدیل شدهاند و دختران دانش آموز را نیز میپذیرند. اما در این مکتبها مضمونهایی همچون فیزیک و کیمیا از نصاب این مکتبها حذف شدهاند.
تلویزیون آمو توانسته است چهار مکتب را در هرات و چهار مکتب دیگر را در کابل شناسایی کند که مالکان این مکتبهای خصوصی از بخش تعلیمات اسلامی وزارت معارف طالبان جواز گرفتهاند و دختران بالاتر از صنف نهم را با یک سال تنزیل می پذیرند.
اما منابع میگویند که شمار این مکتبها بیشتر از این است. وزارت معارف زیر اداره طالبان حاضر نشد تا آمار دقیقی در این باره ارائه کند.
برخی از آموزگاران این مکتبها میگویند که از صنف هفتم تا صنف نهم، مضمونهای مکتب مانند فزیک، ریاضی و کیمیا به حاشیه کشیده شده و همه در یک چپتر به گونه خلاصه آموزش داده میشود اما این مضمون ها از صنف دهم تا دوازدهم حذف شدهاند و در دوره لیسه، تنها مضمون های دینی مدرسه ها آموزش داده می شود.
شماری از آموزگاران که نمیخواهند از آنان نام برده شود میگویند که طالبان با این کار شان میکوشند به جهانیان نشان بدهند که دختران به مکتب میروند در حالیکه اینها مکتب نه، بل مدرسه هستند.
دیده شده است طالبان از چندی به اینسو، رویکرد تازهی را برای رو آوردن دختران به مدرسه روی دست گرفتهاند و زمینه را برای تبدیل شدن مکتب به مدرسه فراهم کردهاند.
به گفته برخی از آموزگاران که نمیخواهند از آنها نام برده شود، از صنف هفتم تا صنف نهم در این مدرسهها، مضمونهای مکتب مانند فیزیک، ریاضی و کیمیا به حاشیه رانده شده و همه در یک چپتر به گونه خلاصه آموزش داده میشود اما بیشتر بر مضمون های دینی مانند عربی، صرف، نحوه، تجوید و منطق تمرکز دارند و صنف های دهم، یازدهم و دوازدهم دختران تنها مضمون های دینی میآموزند.
یکی از آموزگاران در این باره به آمو گفت: «در مکتب ما مضامین زیاد را تدریس میکردیم. قرآن کریم هم بود، ولی بیولوژی، کیمیا، فزیک، انگلیسی، کمپیوتر، مهارت و این مضامینهای بود که ما در مکتب میخواندیم و اینها به هیچ وجه در مدرسه تهیه نمیشود.»
برخی از شهروندان کشور میگویند که طالبان زمینه را برای دور شدن دختران از مکتب فراهم کردهاند.
روند تبدیل شدن برخی مکتبهای خصوصی به مدرسه با همکاری طالبان در ولایتهای مختلف انجام شده است و شمار آن تا هنوز مشخص نیست.
اما شمار دختران که به مدرسه رو آورده اند و در صنف نهم، دهم و یازدهم که بیشتر مضمون های دینی آموزش داده می شود، به مراتب زیاد است.
برخی از دختران که در مدرسه درس میخوانند به این باور اند که هیچگاه مدرسه جای مکتب را نمی گیرد.
مکتب های هم که لوحه های خود را تغییر نداده اند، به دانش آموزان بالاتر از صنف ششم مضمون های دینی آموزش می دهند.
برخی از منابع در ولایت هرات گفته اند که تنها در این ولایت چهار مکتب خصوصی این فعالیت را انجام می دهند.
مرضیه هنوز هم آروزی بازگشایی مکتبها را دارد و میگوید بدون مکتب آیندهی او و هزاران دانشآموز دیگر تباه خواهد شد. مرضیه دانشآموز صنف دهم بود که مکتبها بسته شد و پس از آن به مشکلات روحی گرفتار شده است.
او میگوید: «من صنف دهم مکتب بودم. سه سال میشود که مکتبهای ما بسته شده است. همیشه مقام اول یا دوم را داشتم. از روز که مکتبها بسته شدند، به کنج خانه نشستهام و افسرده ام.»
بهشته، یکی از دانشآموزان به آمو گفت: «بعد از این که مکتبها بسته شد همهما خانه نشین شدیم. خود ما هم اقتصاد خوبی نداریم توان این را نداریم که بروم به مرکزهای آموزشی یا مکتبهای خصوصی درس بخوانبم. سه سال است که مکتب نرفتیم و من واقعا نگران این هستم که آینده ما چه خواهد شد؟»
پیش از این نیز برخی رسانهها از زبان مقامهای وزارت معارف طالبان نوشته بودند که چهل و یک مکتوب خصوصی در کابل دختران بالاتر از صنف ششم را آموزش میدهند اما وزارت معارف این خبر را رد کرد.
هزار و ۳۸ روز میشود که طالبان مکتبها را به روی دختران بسته نگه داشتهاند و دختران از آموزش و پرورش دور هستند.
تازه ترین آمار صندوق کودکان ملل متحد نشان میدهد که ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار دختر از آموزش محروم ماندهاند و حقوق این شمار دختران از سوی طالبان نقض شده است.