درحالی که کم‌تر از ۱۰ روز به سومین نشست دوحه درباره افغانستان مانده است پرسش‌هایی درباره نتیجه نخستین نشست و د‌ومین نشست دوحه به میان می‌آید. در این گزارش به نشست اول دوحه که در ماه فبروری سال روان میلادی برگزار شد، پرداخته شده است.
در ماه جنوری سال ۲۰۲۳ میلادی، و پس از ممنوعیت کار زنان در نهادهای غیردولتی و بسته شدن دانشگاه‌ها به روی دختران، هیئتی از ملل متحد به رهبری، امینه محمد، معاون این سازمان به افغانستان سفر کرد.
این مقام ملل متحد به قندهار رفت و با یوسف وفا، والی آن هنگام طالبان در این ولایت و از افراد نزدیک به رهبر طالبان دیدار کرد.
خانم محمد پس از پایان این سفر به قندهار گفته بود «در برخورد با طالبان به رویکرد سیاسی بیشتری نیاز است.»
پس از آن در ماه می سال ۲۰۲۳ میلادی، هم‌زمان با به اوج رسیدن ممنوعیت‌های طالبان در برابر زنان، ملل متحد خبر داد که انتونیو گوتریش، دبیر کل این سازمان برای برگزاری یک نشست درباره افغانستان به دوحه سفر کرده است.
نشستی به ابتکار این سازمان برای حل بحران و ایجاد روابط جهان با افغانستان.
از همین رو، ملل متحد در روز نخست و دوم ماه می سال ۲۰۲۳ میلادی، میزبان نشستی درباره افغانستان بود.
نشستی پشت درهای بسته با حضور نمایندگان ۲۱ کشور به شمول ایالات متحده، چین، روسیه، ایران، پاکستان، تاجیکستان، ازبیکستان، قزاقستان، قرغیزستان، ترکمنستان، ترکیه، جاپان، هند، اندونیزیا، امارات متحده عربی، قطر، عربستان، بریتانیا، فرانسه، آلمان و ناروی و هم‌چنان نمایندگان اتحادیه‌ی اروپا و سازمان همکاری اسلامی.
ترکیبی با حضور شماری از کشورهایی که ظاهرا از طالبان پشتیبانی کرده‌اند و دیپلوماتان طالبان را پذیرفته‌اند. آن‌چه که به باور آگاهان روند نشست‌های دوحه را چالش برانگیز و طولانی می‌کند.
آگاهان سیاسی گفت: «به دلیل اینکه تعداد زیاد از اشتراک کنندگاه در این نشست حضور دارند، احتمال اینکه زمینه گفتگوی معنی دار برای رسیدن به یک توافق بنیادین بر سر مسئله افغانستان بوجود بیاید، عملاً وجود ندارد. اما گفتگوهای در حاشیه نشست صورت خواهد گرفت؛ گفتگوها بدو جانبه بین کشورها و می‌تواند موازیع کشورها را باهم نزدیکتر بکند که در مجموع بیشتر به نفع افغانستان است.»
ملل متحد اعلام کرده بود که از طالبان در نخستین نشست دوحه دعوت نشده است. دبیر کل این سازمان در یک نشست خبری درباره نشست نخست دوحه گفته بود که اکنون «زمان مناسبی برای دیدار و ملاقات با طالبان نیست.
اما از مخالفان و جبهه‌های ضد طالبان به شمول نمایندگان احزاب و سیاست‌گران، اعضای جامعه مدنی و زنان معترض نیز در این نشست دعوت نشده بود.
با این حساب هیچ نماینده‌ای از افغانستان در اولین نشست دوحه حضور نداشت.
اما بر بنیاد اطلاعات پخش شده از سوی ملل متحد، دبیر کل این سازمان و نمایندگان کشورها، سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی، در دو روز نشست، چهار بار جلسه برگزار کردند.
ملل متحد آن هنگام گفته بود که در جلسه‌ها روی مسایل حقوق بشر به شمول حقوق زنان و دختران، حکومت فراگیر، مبارزه با هراس‌ا‌فگنی و قاچاق مواد مخدر گفتگو شده.
ملل متحد در هنگام برگزاری نشست نخست دوحه گفته بود که هدف از این نشست و بحث‌ها میان دبیر کل این سازمان و نمایندگان کشورها، دست‌یابی به یک دیدگاه واحد و توسعه‌ی یک رویکرد مشترک بین‌المللی درباره افغانستان است.
اما دبیرکل این سازمان تاکید کرده بود که هدف از نشست دوحه، به رسمیت شناختن طالبان نیست.
دبیرکل ملل متحد در پایان نشست دو روزه دوحه در یک نشست خبری گفت که این سازمان هرگز در برابر حمله سیستماتیک و بی‌سابقه‌ی طالبان به حقوق زنان و دختران سکوت نخواهد کرد.
انتونیو‌گوتریش، دبیرکل ملل متحد در آن زمان گفته بود: «این نشست درباره توسعه یک رویکرد مشترک بین‌المللی بود نه در باره به رسمیت شناختن طالبان.»
اما طالبان در واکنش به نخستین نشست دوحه گفته بودند که موضوع زنان و دختران، از مسایل داخلی افغانستان است و به دیگران ربطی ندارد.
با این همه پیامد این نشست برای بیرون کشیدن افغانستان از بن‌بست چی بود؟
یکی از باشندگان کابل در این باره می‌گوید: «نشست دوحه ما را امیدوار ساخت که جهان ما را فراموش نکرده است. به زنان و مردان افغانستان باید اولویت داده شود. مشکلات ما باید در لیست اول همین نشست قرار بگیرد.»
با این همه روند نشست‌های دوحه هم‌چنان ادامه دارد. تا جایی‌که قرار است سومین نشست دوحه به میزبانی ملل متحد در ۳۰ جون و روز نخست ماه جولای برگزار شود
