دیدبان جهانی حقوق بشر گفته است بحث روی حقوق بشر و حقوق زنان به گونه گسترده از آجندای نشست سوم دوحه بیرون شده است.
این سازمان گفته که ملل متحد امتیازهای جدی برای طالبان به بهای کنار گذاشتن زنان از نشست پیشروی دوحه قایل شده است.
دیدبان جهانی حقوق بشر این عمل ملل متحد را تکاندهنده خوانده و گفته که وضعیت حقوق بشری در افغانستان زیر اداره طالبان به گونهی روز افزون در حال بدتر شدن است.
همزمان با این، انجمن زنان افغانستان اعلام کرده که نشست دوحه در نبود نمایندگی کامل زنان و صداهای به حاشیه رفته، نمیتواند مشروعیت داشته باشد.
کمتر از دو هفتهی دیگر به برگزاری نشست دو روزه دوحه به میزبانی ملل متحد باقی مانده است.
نشست نمایندگان ویژه کشورها و سازمانها درباره افغانستان، طالبان هم اشتراک شان در این نشست را تایید کردهاند.
یکی از پیش شرایطهای طالبان برای اشتراک در این نشست، حضورشان همچون تنها نماینده افغانستان بوده است.
ظاهراً این پیش شرط پذیرفته شده که طالبان اشتراک در نشست دوحه را تایید کردهاند.
دیدبان جهانی حقوق بشر گفته است که موضوع حقوق بشر و حقوق زنان به گونهی گسترده از آجتدای سومین نشست دوحه بیرون شده است.
به گفته این سازمان، ملل متحد به بهای کنار گذاشتن زنان افغانستان، امتیاز جدی به طالبان داده است.
هیدر بار، معاون بخش زنان دیدبان حقوق بشر گفته است: «این واضح که ملل متحد امتیازات جدی به طالبان قائل شده. به قیمت کنار گذاشتن زنان افغان از نشست. این حقوق بشر و حقوق زنان را به صورت گسترده از مبحث و اجندا بیرون میگذارد. درحالی که طبق ماده ۱۳۲۵ اساسنامه این سازمان زنان حق اشتراک دارند، این عمل ملل متحد تکان دهنده است در حالیکه اوضاع زنان در افغانستان تحت سیطره طالبان جدیترین بحران حقوق بشری در جهان است و هر روز هم بدتر میشود».
ملل متحد تاکنون ترکیب و آجندای سومین نشست دوحه را همگانی نکرده است. اما طالبان از بحث روی سکتور خصوصی، تغییر اقلیم و مبارزه با مواد مخدر همچون آجندای مورد توافقشان در نشست دوحه خبر دادهاند و گفتهاند که هرگونه تغییر در آجندا و ترکیب نشست، میتواند بر تصمیم اشتراک آنها، اثر بگذارد.
با این حال، برخی از فعالان حقوق بشر، چشمانداز اصلی نشستهای دوحه شبیه تعیین نماینده ویژه برای افغانستان، شکلگیری یک دولت فراگیر و مشارکت زنان در تمام ساختارها را در نشست پیشرو، ناپدید میبینند.
مریم آروین، فعال حقوق زن میگوید: «قطعن به یاد داشته باشیم که این عملکرد ملل متحد، ارزش های حقوق بشری را که از آن یاد می کند، نزد زنان و دختران افغانستان بی اعتبار می سازد.»
انجمن زنان افغانستان هم در بیانیهای از نشست سوم دوحه نگرانی کرده است.
این انجمن گفته که بدون نمایندگی کامل زنان و صداهای مخالف طالبان، نشست دوحه نمیتواند مشروعیت داشته باشد. در بخشی از بیانیهای آمده که انتظار میرفت نشستهای دوحه به یک نتیجه سیاسی در افغانستان منجر شود اما با آجندای نشست سوم دوحه، در درجه اول روی منافع طالبان میچرخد. این بیانیه بر پاسخگو قراردادن طالبان در برابر حقوق زنان به ویژه حق کار و تحصیل هم پافشاری کرده است.
شماری از شهروندان میگویند، از نشستهای دوحه انتظار شکلگیری ساختاری را دارند که حقوق زنان در آن تضمین باشد.
یکی از باشنده کابل که نخواست نامش در گزارش ذکر شود گفت: «تحصیل کردیم اما در گوشه خانه نشستیم. تا به کی در خانه بنشینیم و با مشکلات زندگی کنیم. باید دولتی باشد که حداقل هم خانم ها در نظر داشته باشد و هم قوم پرسی نباشد. باید میان زن و مرد فرق نباشد.»
با این حال، دیدبان جهانی حقوق بشر گفته، ملل متحد در حالی برای برگزاری سومین نشست دوحه در سیام جون و اول جولای آماده میشود که این سازمان اصلاً به گزارشگر ویژه خود گوش نمیدهد. گزارشگر ویژه این سازمان در گزارشهایش از بحران فزایندهی حقوق بشری در افغانستان زیر ادارهی طالبان هشدار داده است.