طالبان یک نوار صوتی رهبرشان، ملا هبت الله آخندزاده، را به مناسبت عید قربان پخش کرده‌اند. ذبیح‌الله مجاهد در اکس گفته است که این سخنرانی امروز دوشنبه در مسجد جامع شهر قندهار انجام شده است. طالبان برخلاف بسیاری از کشورهای اسلامی، مراسم عید قربان را با یک روز تاخیر برگزار کردند.
اما مهم‌ترین نکات در سخنرانی عیدانه‌ی ملا هبت‌الله کدام‌ها اند؟
نگرانی از اختلاف
در این نوار ۲۳.۵ دقیقه‌ای، تمرکز اصلی ملا هبت‌الله بر اختلافات درونی طالبان است.
رهبر طالبان که تا هنوز هیچ تصویری از چهره‌‌اش در رسانه‌ها نشر نشده در این نوار که به زبان پشتو صحبت می‌کند بیشتر بر نصیحت برای وحدت و جلوگیری از نفاق تمرکز کرده است. او از مخاطبان خود می‌خواهد از اختلافاتی درونی خودداری کنند: «ما همه مسلمانان برادریم، و همه بندگان یک خدا هستیم… بیایید مانند برادران با هم زندگی کنیم».
این در حالی‌است که طالبان همواره به تبعیض قومی و مذهبی متهم شده‌اند. ملل متحد در گزارش سال گذشته‌اش در مورد طالبان گفته بود که آن‌ها یک حکومت «عمدتاً از مردان پشتون» تشکیل داده‌اند. اخیراً گزارش انستیتوت شرق میانه نشان می‌دهد که بیش از ۹۰ درصد مقام‌های اداره‌ی طالبان پشتون‌ها اند و اقوام دیگر حضور بسیار ناچیز در رژیم آن‌ها دارند.
با این حال، ملا هبت‌الله در این سخنرانی نظام تحت رهبری خود را «نظام خدایی» خواند و از پیروان خود خواست از آن حفاظت کنند: «این نظام ما، نظام خدایی و نظام اسلامی است. این [نظام] بر منهاج نبی کریم «ص» روان است».
حاضرم کنار بروم
رهبر طالبان در یک اقدام بی‌پیشنه از آمادگی خود برای کنار رفتن سخن گفت. در ادامه‌ی سخنان در مورد جلوگیری از تفرقه گفت که اگر همه‌گان متحد شوند و او را از مقامش معزول کنند، او با خوشحالی این تصمیم را خواهد پذیرفت: «اگر یک روز متحد شوند و مرا از این مقام معزول کنند، خوشحال می‌باشم، اما به تفرقه در میان شما خوشحال نیستم».
این نخستین بار است که ملا هبت‌الله از آمادگی خودش برای کنار رفتن سخن می‌گوید. ملا هبت‌الله که خودش را «امیرالمومین» می‌داند، همواره بر اطاعت از خودش تاکیده کرده و آن را «واجب» دانسته است. اما حالا به نظر می‌رسد اختلافات درونی میان اعضای طالبان تا حدی جدی باشد که ملا هبت‌الله را وادار به همچون اظهاراتی کرده است.
جلوگیری از انتقاد‌های آشکار از مقام‌های طالبان، نکته‌ی دیگر در این سخنرانی بود. هرچند رهبر طالبان پیش از این نیز انتقاد آشکار از مقام‌های طالبان را برابر به «فتنه» دانسته بود، حالا بار دیگر از پیروانش خواست که از همدیگر به گونه‌ی آشکار انتقاد نکنند: «غیبت همدیگر را نکنید، بد نگویید، و همدیگر را افشا نکنید. در خلوت به او نصیحت کنید».
مرا نصیحت کنید
رهبر طالبان از مخاطبانش خواست که او را «نصیحت» کنند. ملا هبت‌الله در حالی از آمادگی خودش برای گوش دادن به نصیحت سخن می‌گوید که در بیش از دو سال گذشته، او به هیچ درخواستی برای بازگشایی مکاتب بالاتر از صنف ششم برای دختران و برگشت دختران به دانشگاه‌ها گوش نداده است.
از زمان برگشت طالبان به قدرت، تأمین حقوق زنان و تشکیل حکومت فراگیر، به گونه‌ی گسترده از سوی مردم افغانسان و جامعه‌ی جهانی مطرح شده است، اما در این زمینه‌ها هیچ پیش‌رفتی وجود ندارد. بسیاری از ناظران بین‌المللی شخص ملا هبت‌الله و حلقه‌ی نزدیک به او را مانع اصلی در برابر این خواست‌ها می‌دانند.
میراث زنان و جنگ غزه
بخش پایان سخنان رهبر طالبان در مورد حق میراث زنان بود. به نظر می‌رسید سخنانش را با توصیه در مورد حق میراث زنان پایان می‌دهد، ولی پس از خواندن دعا، که در این گونه موارد معمولا به معنای ختم سخنرانی است، به موضوع جنگ اسرائیل در غزه پرداخت. گویا این بخش از قبل شامل سخنرانی او نبود یا شاید فراموش شده بود.
او در این بخش از گفته‌هایش برای «نجات فلسطینیان» و «بربادی اسرائیل» دعا کرد. هم‌چنین با اشاره به کشتار غیر نظامیان در غزه، و با انتقاد از حامیان اسرائیل و کشورهای اسلامی که به گفته‌ی او در این مورد خاموشی اختیار کرده اند، گفت: «با کدام چشم بالای ما شرایط خود را تحمیل می کنید؟».
ظاهراً اشاره‌ی رهبر طالبان به خواست‌های جهان برای تامین حقوق بشر در افغانستان است. طالبان همواره بحث حقوق بشر و حقوق زنان در افغانستان را با مطرح کردن جنگ در غزه و کشتار غیر نظامیان در آن‌جا پاسخ گفته‌اند. طالبان تلاش کرده‌اند از ادامه‌ی کشتار غیر نظامیان از سوی اسرائیل در برابر چشمان قدرت‌های بزرگ جهان، به عنوان بهانه‌ای برای گریز از فشار جهانی برای تأمین حقوق مردم افغانستان استفاده کنند.
