روزگاری رسته مس‌گری از جاهای پر جنب و جوش ولایت بلخ به شمار می‌رفت، اما این روزها خبری از بازار گرم این صنعت کهن نیست.
در رسته‌ی مس‌گری که از مکان‌های معروف در شهر مزارشریف است در گذشته بیش از ۴۰ دکان مس‌گری فعال بودند، اما این روزها از آن میان تنها چهار دکان باقی مانده است.
برخی از مس‌گران با ابراز نگرانی از سردی بازارشان می‌گویند که قاچاق مس، واردات ظروف خارجی و افزایش استفاده ظروف پلاستیکی و ارزان قیمت سبب شده است که این صنعت کم‌رنگ شود.
حاجی عبدالغفور که بیش از ۵۰ سال از عمر خود را سرگرم کار در صنعت مس‌گری در بلخ بوده است در این باره می‌گوید که هیچ زمانی صنعت مس‌گری به این اندازه کم‌رنگ نشده بود.
او از حکومت سرپرست می‌خواهد که از قاچاق مس به بیرون از کشور جلوگیری کند.
او می افزاید: «حکومت باید جلوی قاچاق مس را بگیرد در داخل کشور کارخانه‌هایی ساخته شود تا این صنعت از نابودی نجات پیدا کند.»
در همین حال عبدالقیوم یکی دیگر از دکان‌داران رسته مس‌گری شهر مزارشریف از حکومت طالبان می‌خواهد که برای رشد این صنعت، معادن مس کشور را استخراج و مس را با قیمت مناسب در اختیار آنان قرار دهد تا با اجناس وارداتی رقابت کنند.
او می‌افزاید: «حکومت توانایی دارد که معادن را کنترل کند، مس باید قانونی استخراج شود و برای مس‌گران به قیمت ارزان فروخته شود تا دوباره این صنعت پدری ما رشد کند.»
مسئولان در اتاق پیشه‌وران ولایت بلخ واردات وسایل پلاستیکی و ارزان قیمت را از علت‌های بنیادین رکود این صنعت می‌دانند و تاکید می‌کنند که در حال حاضر از ۱۵۰ مس‌گر در بلخ تنها ۱۰ تن باقی مانده است.
آنها می‌گویند که در صورت بی‌مهری حکومت این صنعت کهن به سوی نابودی خواهد رفت.
رازمحمد همراز سرپرست اتاق پیشه‌وران بلخ می‌افزاید: «ما در گذشته ۱۵۰ مس‌گر را ثبت و راجستر داشتیم اما فعلا در تمام بلخ ۱۰ نفر باقی مانده است و دیگران شغل خود را تغییر دادند.»
با این حال مسئولان محلی طالبان در بلخ برای پشتیبانی این صنعت‌کاران و زنده نگهداشتن این صنعت اطمینان می‌دهند.
محمد اسماعیل صاحب زاده مشاور ریاست صنعت و تجارت ولایت بلخ می‌گوید که در کنار پشتیبانی از صنعت‌کاران مس در بلخ تلاش میشود تا با هماهنگی حکومت مرکزی جلوی قاچاق مس نیز گرفته شود.
آقای صاحب زاده می‌افزاید: «ما برای شما برنامه‌های حمایتی داریم و این وعده را می‌دهیم که این مشکل را با رهبری شریک بسازیم و جلوی قاچاق را بگیرم.»
صنعت مس‌گری در افغانستان پشینه‌ی تاریخی دارد و مس‌گران از گذشته‌های دور در افغانستان سرگرم ساخت ظرف‌های آشپزخانه، آفتابه و لگن، پتنوس، چاینک و دیگر اجناس بوده۰¥اند.
هر چند این روزها این صنعت رو به رکود است، اما ساخته‌های مسی هنوز هم در برخی از روستاهای ولایت بلخ مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نگرانی مس‌گران از قاچاق مس به بیرون از کشور در حالی ابراز میشود که قرار است کار بالای استخراج مسج عینک که بزرگ‌ترین معدن مس در افغانستان و دومین معدن مس در جهان از سوی شرکت‌های چینی آغاز شود.
معدن مس عینک در ولسوالی محمد آخه ولایت لوگر موقعیت دارد و ارزش آن میلیارد‌ها دالر برآورد شده است.
براساس اطلاعات موجود ذخایر معدن مس عینک بالغ بر بیش از ۱۱ میلیون تُن است.
با این همه پیش از این مسئولان حکومت سرپرست طالبان بر آغاز هر چه زودتر استخراج معدن مس عینک از سوی شرکت‌های چینی شده‌اند.
