رییسان جمهور تاجیکستان و ایران، خواهان ایجاد یک حکومت فراگیر و همهشمول در افغانستان هستند. رییس جمهور ایران در سفری به تاجیکستان، از طالبان میخواهد حکومتی را شکل بدهند تا در آن نمایندگانی از تمامی قومها و مذهبها حضور داشته باشند.
از طرفیهم، رییس جمهور تاجیکستان میگوید که تنها راه حل معضل کنونی افغانستان، گفتوگوهای سیاسی است.
دو همسایهیی که بهویژه در دهههای پسین، در تحولات افغانستان همواره نقش مهمی داشتهاند. در این سفر رییس جمهور ایران به تاجیکستان، موضوع افغانستان یکی از محورهای مهم گفتوگوها میان تهران و دوشنبه را شکل داده است.
ابراهیم رییسی از طالبان میخواهد، در افغانستان حکومتی را شکل بدهند که در آن نمایندگان تمامی قومها و مذهبها جا داشته باشند.
آقای رییسی میگوید: «ما و تاجیکستان به عنوان دو همسایه، پیش از دیگران احساس مسوولیت میکنیم نسبت به مردم عزیز افغانستان و همواره معتقدیم، باید دولتی که بتواند نمایندگی بکند از همه اقوام، مذاهب و از همه مردم افغانستان، بتواند کار را در افغانستان دنبال بکند؛ به نحوی که نمایندگی از کل مردم افغانستان را داشته باشد؛ تا در جهت پیشرفت این کشور، گامهای ماندگاری را بردارد.»
آقای رییسی در اینجا به سیاستهای نادرست امریکا در افغانستان نیز پرداخته است. رییسی میگوید: “هر دو کشور نسبت به مردم عزیز افغانستان دغدغهی داریم. معتقدیم مردم افغانستان بعد از دو دهه اشغال توسط امریکاییها و آنچه که امریکاییها آنجا به یادگار گذاشتند، جز ویرانی، قتل و کشتار و عقب نگهداشتن افغانستان از پیشرفت، چیزی دیگری عاید شان نشده است و این حق مردم افغانستان است که رشد و پیشرفت داشته باشند.”
رییس جمهور تاجیکستان نیز تنها راهحل معضل کنونی در افغانستان را به آغاز گفتوگوهای سیاسی پیوند میدهد.
آقای رحمان میگوید: «تاجیکستان چون کشوری که جنگ شهروندی را پشت سر گذاشته است، جانبداری خود را حل مسالمتآمیز مشکلات و نزاعها، با راههای دیپلوماتیک و گفتوشنودها اظهار میدارد.»
اما پیش از این، طالبان بارها ادعا کردهاند که حکومت آنان همهشمول است و به گفتهی آنان، نسخههای خارجی نمیتوانند که به افغانستان ثبات بیاورند.
در توافقنامهی “دوحه” که میان امریکا و طالبان در ۲۹ فبروری سال ۲۰۲۰ به امضا رسید، ایجاد یک حکومت همهشمول، یکی از موارد مهم این توافقنامه بود؛ توافقی که عملی نشده است.
جامعهی جهانی هم گفته است؛ تا هنگامی که طالبان یک حکومت فراگیر را ایجاد نکنند، به حقوق و آزادیهای زنان و شهروندان افغانستان حرمت نگذارند، به رسمیت شناخته نخواهند شد.