با سقوط جمهوریت و بهقدرت رسیدن دوبارهی طالبان در کشور، زنان از حق کار، آموزش و آزادیهایی که در گذشته داشتهاند، محروم شدند و این موضوع به آنان ضربهی جدی وارد کردهاست.
گفته میشود که زنان بدخشان، بدون محرم و پوشاندن صورت شان، اجازهی بیرون شدن از خانه و گشتوگذار در شهر و بازار را ندارند.
مژده امینی، یکی از زنان در ولایت بدخشان میگوید: «بعد از آمدن طالبان، ما دیگر حق انتخاب در زندگی خود را نداریم. وقتی بیرون میرویم، افراد امر بهمعروف طالبان، سرِ راهِ ما را میگیرند و بهخاطر نپوشاندن صورتمان و نداشتن محرم، حرفهای زشت و بد بهما میگویند، حتا در بعضی اوقات، زنان را لتوکوب میکنند.»
او افزود: «هیچ جا از دست امر بهمعروف طالبان روز خوش نداریم. آنها در کوچه، بازار، کورس، مکتب و دانشگاه ما را مورد آزار و اذیت قرار میدهند.»
طالبان از آموزش دختران هراس دارند
دختران بدخشان که بالاتر از صنف شش استند، یکسال است که اجازهی رفتن به مکتب را نداشتهاند. این دانشآموزان دختر که حالا در حسرت رفتن به مکتب استند، میگویند که نسبت به آیندهی خود «ناامید» شدهاند.
حمیده، یکی از دانشآموزانی است که از رفتن بهمکتب باز ماندهاست. او میگوید: «صنف ۱۰ مکتب هستم، با هزاران امید و آرزو بهمکتب میرفتم؛ ولی بعد از آمدن طالبان، بیشتر از یکسال شد که مکتبهای ما بسته است، دیگر امیدی ندارم که ما را بگذارند مکتب بخوانیم. نمیدانم دلیل بسته کردن مکتبهای ما چیست؟ اما همینقدر میدانم که طالبان از آموزش دختران هراس دارند.»
وضعیت کار زنان در بدخشان
با وجود محدودیتهای طالبان در رابطه با کار زنان در کشور، بهویژه در ولایت بدخشان، زنان بیتوجه به این محدودیتها، دست از کار و تلاش برنداشتهاند.
محبوبه، بانویی است که مصروف انجام کارهای فرهنگی و اجتماعی در بدخشان است. او در این باره میگوید: «پیش از آمدن طالبان، ما برنامههای فرهنگی و اجتماعی را در سطح شهر فیضآباد و ولسوالیها راهاندازی میکردیم؛ اما با آمدن طالبان، کار ما کمرنگ شده و خیلی با احتیاط بهکار خود ادامه میدهیم.»
محبوبه تنها نیست و زنان و دختران دیگری هم استند که بهگونهی مخفیانه و بههمکاریِ مؤسسات و نهادهای خارجی و داخلی مصروف استند.
حضور کمرنگ زنان در رسانههای بدخشان
در همین حال، رسانهها در ولایت بدخشان نیز با محدودیتهایی جدی روبهرو شدهاند. در یکسال گذشته، شمار زیادی از کارکنان رسانهها مجبور به ترک وظیفه شدهاند و مشکلات اقتصادی، رسانههای زیادی را مجبور بهتوقف در فعالیت شان کردهاست.
نقش زنان در رسانههای بدخشان به گونه چشمگیر در یک سال گذشته کاهش یافته است.
بر بنیاد آمارهای انجمن خبرنگاران بدخشان، شمار خبرنگاران و کارمندان رسانهیی بیش از ۱۸۰ تن به شمول ۷۶ زن به حداقل ۶۰ مرد رسیده است.
پیش از سقوط جمهوریت، سه رسانه دیداری، ۱۰ رسانه شنیداری به شمول رادیو آمو، رادیو پامیر، رادیو درخشان، رادیو بانوان، رادیو حریم زن، رادیو صدای خراسان، رادیو بهارستان در بهارک و رادیو کشم در کشم و پنچ رسانه چاپی در این ولایت فعالیت داشتند.
از این میان دو رادیو که از سوی بانوان رهبری میشد بسته شده اند و نشرات رادیو حریم زن نیز از سوی مردان به پیش برده میشود.
خبرنگاران میگویند که رئیس دانشگاه به آنها گفتهاست که دوربین (کمره)های تان را بهدختران بدهید تا برنامه را برای تان ثبت کنند.
به گفتهی آنان، رئیس دانشگاه بدخشان چندی پیش نیز مانع پوشش رسانهای نمایشگاه کتاب در دانشگاه شده بود و خبرنگاران بهکمک دختران، این برنامه را پوشش داده بودند.
سقوط جمهوریت و بهقدرت رسیدن دوبارهی طالبان، نهتنها مردان و زنان را در بدخشان با مشکلاتی مواجه کردهاست که در شهرهای کوچک و بزرگ افغانستان نیز صدها هزار دختر بالاتر از صنف ششم، از رفتن بهمکتب باز داشته شده، هزاران زن کارمند خانهنشین گردیده و خبرنگاران زن در افغانستان هر روز با محدودیتهای بیشتری روبهرو شدهاند.