زیارتگاه منسوب بهحضرت علی در شهر مزارشریف مرکز ولایت بلخ، یکی از بزرگترین بناهای تاریخی و مذهبی در شمال کشور است؛ اما این روزها ورود زنان به آن مکان خالی از خطر و دشواری نیست.
در ادامهی محدودیتهای طالبان در برابر زنان، این گروه برای ورود بانوان به زیارتگاه حضرت علی در مزارشریف، محدودیت تازهای وضع کردهاست.
شماری از بانوان در بلخ میگویند که طالبان برای ورود بانوان به این بنای تاریخی، یک روز در هفته را مشخص کردهاند و روزهای دیگر اجازهی ورود برایشان داده نمیشود.
این بانوان میگویند که در کنار روزهای هفته، نبود روبند، حجاب کامل یا بُرقع از دیگر مواردی است که سبب میشود تا زنان اجازهی داخل شدن به این زیارتگاه را نداشته باشند.
برخی از بانوان در صحبت با خبرنگار تلویزیون آمو میگویند: «ما لباس منظم داریم، ماسک داریم، لباس ما بزرگ و دراز است، آرایش هم نکردیم؛ اما باز هم اجازه نمیدهند به زیارت بیاییم.»
در دروازههای ورودی زیارت سخی در بلخ، طالبان آگهینامههایی را با این محتوا نصب کردهاند: «خواهران و مادران فقط روزهای دوشنبه و با داشتن حجاب و پوشش اسلامی همراه با روبند میتوانند داخل روضه شوند.»
در این بنای تاریخی که یادگار پیشینهی کهن و مذهبی مردم است، بیشتر شهروندان از بخشهای گوناگون کشور برای بازدید به این محل میآیند و عکسهای یادگاری میگیرند.
اما حالا طالبان بر بازدید کنندهگان مرد و زن نیز محدودیتهایی وضع کردهاند.
در بخش دیگر از آگهینامهی طالبان که در دیوارهای این زیارت نصب شده، آمدهاست: «مردان و زنان اجازهی عکسبرداری همراه با کمره یا مبایل را در داخل روضه ندارند.»
شماری از بانوان به شرط افشا نشدن هویتشان از رفتارهای غیراخلاقی و بدرفتاریهای افراد طالبان در روزهای مشخص شده برای زنان شکایت دارند.
یکی از زنان بلخی که گواه چندینبار بدرفتاری طالبان هنگام زیارت بوده، در این باره میگوید: «یک روز هم که برای ما تعیین شده، ما آرام نیستیم. با وجودی که چپن دراز میپوشیم و ماسک میزنیم؛ اما مجبور هستیم چند دروازه را بگردیم تا اجازهی ورود بدهند.»
این زن همچنان میگوید: «طالبان که پیش دروازه هستند همیشه زنان را توهین میکنند. بدون کدام مورد ما را تکفیر میکنند. ما را از زندگی دلسرد کردهاند.»
آرامگاه حضرت علی بهدلیل این که در مرکز شهر قرار گرفته است، مسیری برای رفت و آمد مردم نیز واقع شدهاست و بیشتر شهروندان به علت ازدحام وسایط از صحن این بنا میگذرند.
برخی از بانوان در بلخ ادعا میکنند که شاهد لتوکوب زنان از سوی طالبان نیز در این زیارتگاه بودهاند.
فاطمه یکی از باشندگان بلخ در مورد چشمدیدهایش میگوید: «با چشم خود دیدم طالبان زنانی را که روبند نداشتند و خواستار داخل شدن به روَضهی مبارک بودند با چپلک یا هر چیزی که در دست شان است، میزنند.»
بیبیگل یکی دیگر از باشندگان بلخ در مورد بدرفتاری طالبان میگوید: «در دروازهی روضه خودم دیدم که یک طالب دخترهایی را که ماسک داشتند و لباسشان هم اسلامی بود، با سلاح میزدند و دور میکردند.»
محدودیتهای طالبان در برابر زنان با نبود اجازهی ورود به زیارت سخی خلاصه نمیشود؛ بلکه طالبان محدودیتهای بیشماری را وضع کردهاند.
محدودیتهای سخت و دشوار بر آموزش دختران، جداسازی صنفها و روزهای درسی در دانشگاهها، تفکیک جنسیتی در پارکهای تفریحی، بسته بودن کتابخانهها بهروی دختران و بسته بودن رستورانتها از دیگر چالشهایی است که سد راه بانوان قرار دارد.
برخی از فعالان حقوق زن این محدودیتها را تلاشی برای سرکوب زنان و عقدهگشایی طالبان در برابر این قشر میدانند.
آنان وضع محدودیتهای این چنینی را بر روح و روان زنان تاثیرگذار میدانند و از ادارهی طالبان میخواهند که بیشتر از این بر زنان ظلم نکنند.»
محدودیتهای طالبان در برابر زنان در کنار شهروندان انتقاد برخی از عالمان دین را نیز در پی داشتهاست.
برخی از بانوان میگویند که محدودیتهای طالبان خلاف ارزشهای دینی است و هیچ توجیه عقلی و شرعی ندارد.
گنبد دوگانهی آبی رنگ آرامگاه حضرت علی و مکانی که بهنام مسجد کبود مشهور است، یکی از کهنترین بناها با پیشینهی تاریخی است.
با آنکه زیارت سخی در شهر مزارشریف مرکز ولایت بلخ همه ساله برای برگزاری میلهی گل سرخ یا مراسم “جنهده بالا” گواه حضور هزاران شهروند از ولایتهای گوناگون کشور است؛ اما امسال طالبان مانع برگزاری جشن باستانی نوروز شدند.