افغانستان

قتل مشکوک ۱۶ نظامی پیشین در کندهار در چند ماه گذشته

یک نظامی پیشین در ولایت هلمند. سال ۱۴۰۰ خورشیدی.

آمارهای ارائه شده از سوی منابع مختلف در کندهار نشان می‌دهند که در چند ماه گذشته ۱۶ تن از نظامیان پیشین در حمله‌های مسلحانه یا پس از بازداشت کشته شده اند و حداقل ۲۵ تن دیگر زخم برداشته‌اند. خانواده‌ها و نزدیکان افراد کشته شده طالبان را عامل این کار می‌دانند.

این قتل‌ها به دلایل مختلفی رخ داده اند. شماری از افراد کشته شده قربانی انتقام‌جویی و شماری هم به دلیل تحویل اسلحه با این سرنوشت روبرو شده‌اند. در کنار این موضوع وجود برخی اختلافات قومی در کندهار نیز منجر به بروز چنین رویدادهایی می‌شود.

نظامیان پیشین در تیررس

با این حال منابع می‌گویند که این ۱۶ کشته و ۲۵ زخمی شامل ۴۴ رویدادی است که ۹۰ درصد آن در چهارماه گذشته رخ داده است.

از این میان ۱۲تن از نظامیان پیشین توسط افراد مسلح در لباس عادی غیرنظامیان اختطاف شده و پس از آنکه دوستان و نزدیکان‌شان صدای خود را در این باره در رسانه‌های اجتماعی بلند کردند، پس از شکنجه رها شده‌اند.

شماری از افراد رها شده آن قدر شکنجه شده‌اند که برخی‌شان از آنان به بیماری‌های روانی مبتلا شده و برخی دیگر دچار معلولیت دچار شده‌اند.

براساس اطلاعات به دست آمده از منابع در چهار ماه پسین (حمل، ثور، جوزا و سرطان) در نهادهای صحی کندهار هر ماه به طور متوسط ۱۱ مورد خشونت در برابر نظامیان پیشین ثبت شده است.

بربنیاد این یافته‌ها افراد از بند رها شده تهدید شده‌اند که صدای شان را بلند نکنند و شکایت هم نکنند در غیر‌ آن کشته خواهند شد.

اما بستگان آنان می‌گویند که افراد رها شده به قدری شکنجه شده‌اند که برخی از آنان به بیماری‌های روحی و روانی و یا معلولیت دایمی دچار شده‌اند.

عبدالظاهر، باشنده ولسوالی سپین بولدک کندهار می‌گوید که سه ماه پیش یعنی در۱۷ ثور ۱۴۰۱ هجری خورشیدی، برادرش عبدالمالک توسط افراد مسلح در یک موتر شخصی برده شد.

به گفته او، برادرش در ولسوالی معروف کندهار؛ عضو کندک سوم سرحدی (نیروهای مرزی حکومت پیشین) بود. اکنون عبدالظاهر به علت تهدیدها به ایالت بلوچستان پاکستان نقل مکان کرده و در شهر کویته زندگی می‌کند. او می‌گوید که برادرش از اثر شکنجه معلول شده و اکنون نمی‌تواند راه برود.

عبدالظاهر می‌گوید:‌ «نام برادرم عبدالملک است. به او گفته بودند که تو را می‌بخشیم، اما به شرطی که سلاح خود را به ما نشان بدهی. (اما) او (عبدالملک) هیچ سلاحی نداشت به خاطر اینکه تمام سلاح‌های خود را در روز سقوط در ولسوالی معروف به طالبان تسلیم کرده بود».

به گفته عبدالظاهر، سرانجام برادرش عبدالمالک در تاریخ ۱۶می (۲۷ ثور) به ضمانت جرگه قومی رها شده است.

عبدالملک به این شرط آزاد شد که موضوع را با هیچ نهادی در میان نگذارد و از شکنجه به کسی چیزی نگوید. او اکنون افغانستان را ترک کرده و پس از معالجه در پاکستان در خانه یکی از بستگان خود زندگی می‌کند.

درهمین حال ماه گذشته سازمان ملل متحد در گزارشی اعلام کرد که طالبان مسئول کشتن ۱۶۰ مقام و نظامی پیشین هستند.

سازمان ملل متحد در ادامه این گزارش گفته است که در ۱۰ ماه نخست حاکمیت طالبان تاکنون صدها مورد نقض حقوق بشر توسط طالبان ثبت شده است.

سپین بولدک و ارغنداب با بیشترین خشونت ثبت شده

اطلاعاتی که برخی نهادها در کندهار با رسانه‌ها به اشتراک گذاشته‌اند نشان می‌دهد که بیشترین قتل، آزار و اذیت و شکنجه‌ها در ولسوالی‌های سپین بولدک و ارغنداب کندهار صورت گرفته و پس از آن آمار این خشونت‌ها در ناحیه پنجم و سیزدهم این شهر زیاد است.

ولسوالی سپین بولدک کندهار که در مرز پاکستان قرار دارد. در زمان حکومت جمهوری دارای یک لوای بزرگ از نیروهای سرحدی (مرزی) بود که مسئولیت اداره مرز حدود ۶۰ کیلومتری را بر عهده داشت.

این ولسوالی حدود ۳۵ روز پیش از سقوط شهر کندهار و کابل به تصرف طالبان درآمد.

در آن زمان بیش از ۹۰۰ نیروی امنیتی در این ولسوالی که بیشتر آنان از قوم اچکزی و بستگان جنرال عبدالرازق، فرمانده پیشین پولیس کندهار بودند از خانه‌های شان بیرون کشیده شده و کشته شدند.

پسران حاجی فدا محمد افغان

براساس یافته‌های آمو، دو پسر جوان «حاجی فدا محمد افغان» عضو پیشین شورای ولایتی کندهار نیز در همین جریان کشته شده‌ند.

آقای افغان در این باره به آمو گفت:‌ «شب عید ماه جولای ۲۰۲۱ بود که طالبان چهار روز می‌شد که ولسوالی بولدک را اشغال کرده بودند. ۵۰ طالب به خانه ما آمدند، ۲۰ نفر با چهره‌های پنهان وارد خانه شدند و این دو پسر من را گرفته و با خود بردند. سپس آنها را به بازداشتگاه در مناطق مرزی منتقل کردند و به مدت ۱۲ شب در آنجا نگه داشتند و حدود ۸۰ زندانی دیگر متعلق به رژیم گذشته بودند که ۱۲ روز در آنجا نگهداری شده بودند. بعد بیرون آورده، در روی جاده ولسوالی بولدک به شهادت رساندند.»

او می گوید که تا کنون یعنی تا امروز صدای وی را کسی نشنیده و به بهانه‌های نامعلومی تمام املاک او را گرفته اند.

او می افزاید:‌ «من بارها مشکل خود را به والی قندهار گفته ام، اما وی تاکنون اقدامی نکرده است. تاکنون نه قاتلان پسرانم شناسایی شده اند، نه کسی از آنها سوال کرده است، نه کسی من را در جریان ماجرا قرار داده است، نه دلیل قتل آنها معلوم است و نه کسی صدایی شنیده است.»

او در ادامه می‌افزاید که تاکنون هیچکس با وی همکاری نکرده است در حالی که به گفته او تاکنون او حدود ۱۰۰ تن از رهبران منطقه را نزد والی کندهار فرستاده است و مشکلات منطقه خود را با آنها در میان گذاشته است.

آقای افغان می‌گوید که در کندهار به وی قول داده بودند که هیأتی را برای بررسی و رفع مشکلات مردم به ولسوالی بولدک بفرستد، ست.

یک تن از بزرگان قومی اچکزی در کندهار با حفظ هویتش از بهر مسایل امنیتی به آمو گفت که آقای افغان یک ماه پیش نزد سراج الدین حقانی وزیر داخله طالبان رفته و موضوع کشتار انتقام جویانه در کندهار را با او مطرح کرده است.

به گفته او آقای حقانی به محمد یوسف وفا والی کندهار دستور داده بود که با سران قوم اچکزی بنشیند و به خواسته‌ها و اعتراضات آنان گوش فرا دهد.

این بزرگ قومی می‌گوید که در این دیدار که پیش از عید انجام شد. این عضو شورای ولایتی به والی گفته بود که طالبان هنوز خانه‌ها، املاک و سایر اموال سربازان حکومت گذشته را خریداری می‌کنند و مردم قبیله‌شان تحت تعقیب هستند.

در یک رویداد دیگر در۲۶ جون سال روان میلادی (اول سرطان) در منطقه چهار باغ ولسوالی ارغنداب ولایت کندهار افراد مسلح ناشناس یک تن از اعضای «قطعه صفر یک» حکومت پیشین را به رگبار بستند.

باشندگان منطقه که شاهد این رویداد بوده‌اند می‌گویند که افراد ناشناس با یک موتر شیشه سیاه آمدند و این فرد را گرفته و دستانش را بسته و در همانجا کشتند.

فردی که پس از تیراندازی کشته شده بود به شفاخانه محلی طالبان منتقل شد و بعدا معلوم شد که او از سربازان حکومت گذشته بوده و برای انتقام کشته شده است. اما خانواده‌اش از سوی حکومت منع شده‌اند که در این باره صحبت نکنند.

گفته شده که قاتلان پس از دستگیری مجازات خواهند شد، اما نزدیک به دو ماه از همکاری نکردن دادگاه با این خانواده می‌گذرد.

بعدها مشخص شد که او را به سبب عضویت‌ او در قطعه صفر یک به قتل رسانده‌اند.

خانواده متوفی به دلیل تهدید طالبان با رسانه‌ها صحبت نمی‌کنند و هویت او را فاش نمی‌کنند.

در این سلسله قتل‌ها، شمیلا نورزی به تاریخ ۲۲ جنوری ۲۰۲۲ در منطقه شین قاضی بابا ناحیه سوم شهر قندهار توسط افراد ناشناس کشته شد.

دوستان نزدیک و خانواده او می‌گویند که شمیلا با هیچ طرفی دشمنی نداشتند و تقصیر شمیلا این بود که به وظیفه خود در پلیس عمل کرد. خانواده او به دلیل تهدید با مطبوعات صحبت نمی‌کنند.

به تاریخ ۲۰ فبروری سال جاری، شمس الدین خان‌زاده که یک افسر پولیس در ولسوالی معروف قندهار بود و همچنین از کار افتاده بود، در ولسوالی بولدک قندهار کشته شد.

در اول جنوری یک افسر پلیس به نام کاکوزی در ولسوالی بولدک قندهار کشته شد.

خانواده‌های کشته شدگان به دلیل ترس طالبان هیچ اطلاعات و صحبتی در میان نمی‌گذارند.

همه اعضای خانواده آنها طالبان را مسئول این قتل ها می‌‍دانند و آن را نوعی انتقام می‌دانند.

به گفته یک منبع، در یک رویداد دیگر در ماه جون یک تن از نظامیان پیشین در منطقه حاجی عرب در ناحیه پانزدهم شهر کندهار کشته شد و به گفته منبع جسد این فرد به شفاخانه میرویس در شهر کندهار انتقال داده شده است.

طالبان خانواده‌ی وی را از صحبت در این مورد منع کرده و اطمینان دادند که قاتلان دستگیر خواهند شد. اما با وجود گذشت دو ماه این کار انجام نشده است.

فرماندهی امنیه طالبان در کندهار از صحبت در باره این موضوع خودداری کرد. فرمانده طالبان برای پولیس کندهار به تازگی گفته است که برخی از نیروهای امنیتی حکومت پیشین سلاح و مهمات را نزد خود نگهداشته و به آن‌ها تحویل نداده‌اند.

او گفته است که اگر این عمل برای امنیت نفرات طالبان مشکل ایجاد کند، آنان عملیاتی را برای بازیابی این سلاح‌ها انجام خواهند داد.

تلویزیون آمو تلاش کرد نظر مقام‌های طالبان در کندهار را در این باره و موارد مشابه آن داشته باشد که موفق به این کار نشد.

در رابطه با بررسی این قتل‌ها تلویزیون آمو از برخی منابع در محکمه کندهار معلوماتی دریافت کرده است که تاکنون هیچ یک از این دوسیه‌های قتل مورد پیگرد محاکم طالبان قرار نگرفته است.

پیش از این گزارش‌هایی درباره کشته شدن نظامیان پیشین و افراد ملکی از سوی طالبان توسط سازمان ملل و عفو بین الملل پخش شده‌اند اما طالبان یافته‌های این گزارش‌ها را رد کرده و آن را بی‌اساس خوانده‌اند. طالبان گفته‌اند که با ورودشان به کابل رهبر آنان عفو عمومی اعلام کرده است و آنان به آن پایبند بوده‌اند. اما روزانه گزارش‌هایی منتشر می‌شود که این ادعا را رد می‌کند.