شماری از دانشآموزان دختر در مدرسههای طالبان به آمو میگویند که در کنار فراگیری علوم مدینی، برایشان آموزش داده میشود چگونه فرزندان «مجاهد» به بار بیاورند و به شوهر شان خدمت کنند.
این دانشآموزان دختر میگویند که بیشتر برای آنان افراطیت آموزش داده میشود و به آنان گفته شدهاست که از فراگیری علوم عصری دوری کنند.
به گفته این دانشآموزان، در این مدرسهها در سه دوره برای دختران مضمونهایی همچون صرف بهایی و مقدماتی، شروط الصلاة، زاد الطالبین، درس البلاغه، اصول فقه و نیز به گونه شفاهی مواردی در باره چگونگی آماده ساختن فرزندان برای جهاد، جایگاه زن در اجتماع و چگونگی خدمت به همسر آموزش داده می شود.
پس از به قدرت رسیدن دوباره طالبان و بسته شدن مکتبها، دیده شدهاست که هزاران دختر بازمانده از آموزش به سوی مدرسهها رو آوردهاند.
اما در این مدرسهها به دختران چه چیزهایی آموزش داده میشود؟
فاطمه دانشآموز صنف هشتم و در آرزوی پزشک شدن بود که دیگر نتوانست مکتب برود.
او در سال روان آموزشی در یک مدرسه دینی در هرات ثبت نام کرد، میگوید در مدرسه دینی برای شان در مورد فقه، نحوه برخورد زنان در اجتماع و چگونگی ببار آوردن فرزندان «مجاهد» آموزش داده میشود.
او میگوید که اکنون دیدگاهش نسبت به موضوعات تغییر کرده است و میخواهد تنها علوم دینی را فرا گیرد.
او میافزاید: «از روزی که به این مدرسه آمدیم خیلی چیزها یاد گرفتیم قبلن در مورد اینکه زن چه حق و حقوقی دارد زیاد چیزی نمیفهمیدیم. حالا در کنار اینکه برای ما درس قران کریم هم یاد میدهند این را هم یاد میدهند که زن چه قسم زندکی کند، باید دیده نشود گناه بزرگ است، و فقط مدرسه جایی است که دختران میتوانند آنجا درس بخوانند و چه قسم اولادهای مجاهد و خوب در آینده داشته باشند. اینها موضوعاتی است که در این ۹ ماه که من در این مدرسه امدم در کنار قران شریف، فقه یاد گرفتم.»
بر بنیاد گفتههای منابع، در مدرسههای دینی در سه دوره برای دختران مضمونهایی همچون «صرف بهایی و مقدماتی، «شروط الصلاة، زاد الطالبین، درس البلاغه، اصول فقه» و نیز به گونه شفاهی مواردی همچون چگونگی آماده ساختن فرزندان برای جهاد، جایگاه زن در اجتماع و چگونگی خدمت به همسر آموزش داده میشود.
در میان این مضمونها هیچ یک از علوم عصری دیده نمیشود و پس از تکمیل این دوره آموزشی سندی بنام «شهادت العالیه» که برای طالبان برابر است با سند لیسانس؛ به این دانشآموزان داده میشود.
برخی دیگر از این دختران میگویند که آنان در مدرسههای دینی به ازدواج با مردان مومن و تشکیل خانواده تشویق میشوند و برای شان گفته میشود تنها امور خانه داری و دور ماندن از گناهان شایسته زنان مسلمان است.
صفیه، دانشآموز در مدرسه، میگوید: «در کنار مضامین فقه و تفسیر و دیگر مضامین مرتبط با قران و حدیث که برای ما تدریس میشود، یکی از موضوعاتی که برای ما خیلی تاکید میشود این است که زنان مسلمان باید از گناه دور باشند و یکی از راههای دور ماندن از گناه این است که با مردان مومن ازدواج کنند، درخانه باشند و به خانهداری بپردازند تا اولاد صالح و نیک به جامعه تقدیم کنند.»
برخی از دخترانی که در این مدرسهها درس میخوانند میگویند که به آنان افراطیت آموزش داده میشود و روی افکار آنان کار می شود.
یکی از این دانش آموزان بر نیاز فراگیری آموزش های علوم عصری نیز در این مدرسهها تاکید میورزد.
مینا، دانشآموز در مدرسه، میگوید: «بعد از اینکه مکتبها بسته شد به مدرسههای دینی رفتیم. درسهایی که آنجا میخوانیم همه در رابطه به موضوعات دینی و مذهبی است. در کنار اینکه یاد میگیریم جایگاه زن در دین چیست خوب است که علوم عصری را هم یاد بگیریم. امیدوارم دروازههای مکاتب باز شود تا در کنار علوم دینی علوم عصری را هم یاد بگیریم.»
عالمان دین میگویند که دین اسلام در آموختن علوم عصری میان زنان و مردان فرقی قایل نشده است.
عبدالصبور عباسی، عالم دین، میگوید: «اسلام در آموختن علوم عصری هیچ گاهی فرقی میان زنان و مردان قایل نشده است و در اسلام فراگیری علم برای مرد و زن فرض دانسته شدهاست.»
بر بنیاد آمارهای رسمی وزارت معارف طالبان، شمار مدرسههای دینی در سراسر افغانستان به بیش از ۲۱ هزار مدرسه رسیده و سه میلیون دانش آموز در این مدرسهها سرگرم فراگیری آموزش هستند.
در حالیکه بر بنیاد اطلاعات وزیر معارف حکومت پیشین، تا پیش از به قدرت رسیدن طالبان، شمار مدرسهها در کشور به هزار و ۸۰۰ میرسید.
برخیها میگویند که مقام های طالبان بر ایجاد مدرسهها با همدیگر در رقابت هستند و میکوشند تا در آینده هر یکی از آنان جنگجویان خود شان را داشته باشند.