در دو سال گذشته هیچ کشوری حاضر نشده تا طالبان را به رسمیت بشناسد و هنوز نمایندگی دیپلماتیک اکثریت کشورها در افغانستان بسته است.
۱۵ آگست ۲۰۲۱ خط درشت دیگری در تاریخ معاصر افغانستان است. روزی که نظم جمهوریت پس از فرار اشرف غنی فروپاشید و با رسیدن طالبان به ارگ ریاست جمهوری، افغانستان دوباره به نقطه صفر بازگشت.
حاکمیت دوباره طالبان، انزوای سیاسی، تحریم‌های سنگین، اقتصاد فروپاشیده، نقض حقوق‌بشر، حذف زنان از اجتماع و صدها هزار آواره ارمغان ۱۵ آگست ۲۰۲۱ برای افغانستان بود.
حالا دو سال بعد از بازگشت طالبان به قدرت این سئوال پیش می‌آید که طالبان در کجای سیاست و مشروعیت قرار دارند؟
صدای منسوب به ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان که در جولای ۲۰۲۲ منتشر شده موضع طالبان را درباره تعامل با جهان روشن می‌کند. او در این باره می‌گوید: «نه با آنان تعامل می‌کنم و نه هم شریعت را با آنان معامله می‌کنم. حال که مادر بمب را هم استعمال کردید، حتا اگر که بمب اتم هم استفاده کنید.»
در پانزدهم آگست ۲۰۲۱ جهان از افغانستان رخت سفر بست و بسیاری دیگر بازنگشتند. با این حال طالبان به دنبال به رسمیت شناخته شدن از سوی جامعه جهانی هستند.
در سال ۱۹۹۶ یعنی در دوره نخست حاکمیت طالبان تنها پاکستان، امارت متحده عربی و عربستان سعودی حکومت آنان را به رسمیت شناختند.
حالا ۲۷ سال بعد در سال ۲۰۲۳ درحالی که دو سال از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان می‌گذرد، هیچ کشوری طالبان را به رسمیت نشناخته حتا پاکستان، عربستان و دوست قدیمی آنها یعنی قطر.
طالبان اکنون به جای به رسمیت شناختن دست‌کم برای تعامل جهان با آنان کوتاه آمده‌اند و میزبانی و مهمانی آنان و خارجی‌ها بیش‌تر شده است.
در طول دو سال گذشته و حتی پیش از بازگشت طالبان به قدرت مقاماتی از کشورهایی مثل قطر، چین، پاکستان، ایران، قزاقستان، ازبیکستان، روسیه، امارت متحده عربی، ناروی و ترکیه میزبان یا میهمان طالبان بوده‌اند.
در همین حال اکثریت کشورها حتا غول‌های جهان به ویژه ایالات متحده امریکا، چین، روسیه، بریتانیا، ترکیه، قطر، ایران، پاکستان و شماری از کشورهای آسیای میانه از سیاست تعامل با طالبان اعلام پشتیبانی کرده‌اند و حتا برخی از این کشورها از تربیون‌های جهانی دیگران را به تعامل با طالبان فراخوانده‌اند. اتحادیه اروپا هم محتاطانه در میز گفت‌وگو با طالبان نشسته است.
ایالات متحده امریکا، چین، روسیه، بریتانیا، قطر، پاکستان، ایران، ترکیه و کشورهای آسیای میانه به جز تاجیکستان کشورهایی بودند که از سیاست تعامل با طالبان اعلام پشتیبانی کرده‌اند.
رابرت دیکسن، کاردار سفارت بریتانیا برای افغانستان در گفت‌وگو با آمو می‌گوید: «گفت‌وگوهایی که من با طالبان دارم نشان می‌دهد که آنها می‌خواهند همکاری عملی را انجام دهند. ما روشن ساختیم که خشونت نمی‌تواند راه حل مناسبی برای ایجاد راه حل سیاسی به افغانستان باشد.»
با این حال این سئوال پیش می‌آید که چرا طالبان به رسمیت شناخته نمی‌شوند؟
جامعه جهانی برای به رسمیت شناختن طالبان پیش‌شرط‌های همچون تامین حقوق بشر و حقوق زنان، مبارزه با هراس افگنی، جلوگیری از کشت و قاچاق مواد مخدر و مهم‌تر از همه تشکیل دولت فراگیر را مطرح کرده است. اما طالبان تاکنون به هیچ یک از این شرایط تمکین نکرده‌اند.
مولوی عبدالکبیر، معاون سیاسی رییس الوزرای طالبان در این رابطه گفته است: «دنیا مجبور است که با امارت اسلامی (طالبان) تعامل کند و وارد توافق سیاسی شود. راهی ندارد. با کی صحبت می‌کند و در کجا صحبت می‌کند.»
سیاست‌گزاران دولت پیشین اکثرا در تعبید و پراکنده هستند. هرچند حرکت‌های سیاسی و حتا نظامی را علیه طالبان شکل دادند، اما درخت هیچ کدام هنوز به ثمر ننشسته و حتی برخی چشم به دیده امریکا برای تحول فردا دارند.
