مسوولان اتحادیه‌های مکتب‌های خصوصی در هرات می‌گویند؛ پس از تسلط طالبان در کشور دورازه‌های بیش از ۵۰ مکتب در این ولایت بسته شده است.
به گفته‌ی این مسوولان، ممنوعیت دختران بالا تر از صنف ششم از حضور در صنف‌های درسی، نبود بودجه و وضعیت بد اقتصادی دلیل اصلی بسته شدن مکتب‌ها در هرات است.
از سوی دیگر مسوولان این اتحادیه می‌گویند که پس از منع آموزش دختران از سوی وزارت معارف، شمار زیادی از استادان زن نیز بیکار شدند.
صابر مشعل، رئیس اتحادیه‌ی مکتب‌های خصوصی در هرات می‌گوید که بیش از ۵۰ هزار دانش‌آموز دختر در مکتب‌های خصوصی در این ولایت درس می‌خواندند که پس از نشر اعلامیه وزارت معارف و مسدود ماندن مکتب‌ها، دختران خانه نشین شدند و حدود ۵۰ مکتب به دلیل نبود بودجه بسته شده است و معلمان زن نیز بیکار شدند.
او می‌گوید: «ما در زمان جمهوریت حدود ۲۵۰ مکتب خصوصی داشتیم که با آمدن امارت اسلامی (طالبان) این تعداد کاهش یافت و فعلا ۲۰۰ مکتب خصوصی در هرات فعالیت دارند، اما دختران بالاتر از صنف ششم نمی‌توانند به این مکتب ها بروند.»
زندگی ما سخت می‌گذرد
از سویی هم شماری از آموزگاران این مکتب‌ها هم‌چنان از بیکاری شکایت داشته و خواهان بازگشایی مکتب‌ها به روی دانش‌آموزان دختر شدند.
سمیه شمس، یک تن از آموزگاران مکتب خصوصی است او می‌گوید؛ نان آور خانه بوده است با معاشی که می‌گرفت می‌توانست خرج خانواده‌اش را تامین کند. اما پس از مسدود شدن مکتب‌ها زندگی سختی را سپری می‌کند.
او ادامه داد: «حدودا پنج سال بود که من به یکی از مکتب‌های خصوصی کار می‌کردم و درآمد خوبی داشتم. از این طریق خرج خانواده‌ی خود را پیدا می‌کردم، بعد از این که طالبان آمدند، معاش ما فقط کم شد، اما بعد از بسته شدن مکتب‌های دخترانه کلا معاشی هم ما دریافت نمی‌کنیم در عین حال وضعیت مالی ما خراب است. برای من که خرج خانواده خود را می‌دهم، خیلی سخت است.»
شمس تاکید کرد که این سیاست طالبان در کنار این‌که خیلی زننده است، می‌تواند برای مردم خیلی گران تمام شود و هم‌چنان اگر طالبان زندگی را برای مردم سخت کنند؛ مردم بالاخره انقلاب می‌کنند و این انقلاب ناشی از گرسنگی خواهد بود.
مریم رشید، یکی دیگر از استادان مکتب خصوصی در هرات است. او نیز ماه ها است که وظیفه خود را یه عنوان آموزگار از دست داده و روزهای سختی را می‌گذراند، او حتی اقدام به فروش کلیه‌اش نیز کرده است.
مریم که تنها نان‌آور خانواده‌ی ۱۲ نفری خود است، می‌گوید که منع تحصیل دختران فقط نسل‌ها را بی‌سواد به‌بار نمی‌آورد بلکه قسمتی از جامعه را از گرسنگی خواهد کشت.
او تاکید کرد: «ایدئولوژی طالبان این است که زنان از جامعه حذف شوند تا به تنهایی حاکمیت کنند. ولی نمی‌فهمند که برای بقای حکومت‌شان، زنان نیز باید سهم داشته باشند. چون اگر اوضاع همین قسم پیش برود ما فقط قشر بی‌سواد نخواهیم داشت و این شرم آور است، چون اقتصاد و اجتماع و فرهنگ باهم ربط داره هرکدام فلج شود، دیگری را هم فلج می‌کند.»
پیشرفت اقتصادی بدون حضور زنان ممکن نیست
در همین حال آگاهان اقتصادی می‌گویند؛ بسته بودن مراکز اموزشی و تمامی نهادها، روند چرخش پول و اقتصاد را در جامعه با کندی مواجه کرده و در اکثر مواقع باعث از بین رفتن نظام اقتصادی خواهد شد.
احسان واثق یکی از کارشناسان اقتصادی معتقد است: «در شرایطی که فعلا کشور در حالت بحران اقتصادی است، باید در پی تشویق این مراکز خصوصی باشند تا نظام اقتصادی از بین نرود. بسته شدن مکاتب خصوصی دخترانه و در کل مانع شدن به کار زنان، در روند انکشافی سیاسی جامعه و تمامی نفوس جامعه تاثیر بسزایی دارد. بدون خانم‌ها و مشارکت آنها پیشرفت اقتصادی ممکن نیست.»
به گفته‌ی مسوولان ریاست معارف طالبان در هرات، در سال۱۴۰۰، ۴۰۰هزار دانش‌آموز دختر در تمام مکتب‌های خصوصی و دولتی مصروف تحصیل بودند که از این میان به تعداد ۵۰ هزار تن شاگردان مکتب‌های خصوصی بوده‌اند.
عبدالله امینی، رئیس معارف طالبان در هرات در محفل آغاز سال جدید تعلیمی گفته است که در سال تعلیمی ۱۴۰۲ حدود ۷۰۰ هزار دانش آموز در سراسر این ولایت به مکتب می‌روند.
به گفته‌ی او در سال تعلیمی جدید هیچ مکتبی مسدود نخواهد بود و در شهر و ولسوالی‌های ۱۹گانه هرات ۱۲۰۰ باب مکتب بروی دانش آموزان دختر و پسر باز می‌باشد.
درحالی طالبان وضعیت معارف کشور را خوب می‌گویند که نهاد های حامی کودکان و آموزش در افغانستان، وضعیت معارف را خوب نمی‌بینند.
پیش از این یونسیف یا صندوق حمایت از اطفال سازمان ملل متحد گفته بود که دست‌کم ۴.۲ میلیون کودک در افغانستان از آموزش محروم بوده و ۶۰درصد از آن را دختران تشکیل می‌دهد و این ضربه‌ی هولناک به آموزش و اقتصاد در افغانستان است.
این درحالی است که بر اساس آمار ها از سوی نهاد بین‌المللی حمایت از کودکان، از هر پنج کودک در افغانستان دو کودک از آموزش محروم هستند و محرومیت دختران از آموزش اقتصاد را بیشتر از پیش به رکود مواجه خواهد ساخت.
