پس از ممنوعیت دختران و زنان از آموزش در افغانستان، شماری از دانش آموزن و دانشجویان تلاش میکنند تا به خدمات آموزش آنلاین دسترسی پیدا کنند. در همین حال تعدادی از نهادها نیز تلاش میکنند تا زمینه آموزش را برای کسانی که نمیتوانند به مکتب و دانشگاه بروند، فراهم کنند.
صوفیه ۲۲ سال دارد و به دلیل محدودیتهایی که طالبان ایجاد کردهاند نمیتواند به دانشگاه برود. او حالا هر روز به صورت آنلاین زبان انگلیسی میآموزد.
صوفیه در این باره میگوید: «در شرایطی که ما از رفتن به مکتب، دانشگاه یا (از شرکت در) هر نوع آموزش منع شدهایم، فرصت خوبی برای دختران، زنان در افغانستان برای ادامه تحصیل و آموزش در دورههای آنلاین فراهم شده است. به همین خاطر میخواهم یادگیری را به صورت آنلاین ادامه دهم. این آرزوی من است. هدف من این است که در هر اتفاقی که در افغانستان بیفتد؛ درسهایم را تمام کنم.»
طالبان پس از تسلط بر افغانستان دختران و زنان را از رفتن به مکتب و دانشگاه منع کردند.
مقامات این گروه به دلیل آنچه مسایل حجاب گفته شده است، دانشگاه و مکتبها را به روی دختران و زنان بستند.
صوفیه اما امیدوار است که این ممنوعیت موقتی باشد، زیرا به باور وی طالبان نمیتوانند تا ابد زنان و دختران را در «جهل» نگهدارند.
او میگوید: «این برای ما بسیار دلخراش است؛ زیرا ما تنها کشور اسلامی در جهان نیستیم، کشورهای اسلامی زیادی وجود دارد که زنان و دختران در آنجا اجازه کار دارند، اجازه دارند به مکتب و دانشگاه بروند و حتی اجازه دارند، رانندگی کنند. وضعیت زنان و دختران در افغانستان واقعا ناراحت کننده است.»
دختران و زنانی که ناامید از تحصیل هستند، مدارس آنلاین مانند مدرسه آنلاین صوفیه؛ آکادمی رومی را با برنامههای کاربردی پر کردهاند.
مسئولان این مکتب آنلاین میگویند که پس از تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱، ثبتنام زنان از حدود ۵۰ دانشآموز به بیش از ۵۰۰ نفر افزایش یافته است.
پس از روی کار آمدن طالبان در اگست سال ۲۰۲۱، زنان و دختران زیادی برای دسترسی به آموزش آنلاین به نهادهایی مثل «آکادمی رومی» جایی که صوفیه در آن درس میخواند، درخواست فرستادند.
مسئولان این آموزشگاه میگویند که از زمان سقوط کابل به دست طالبان برای ۵۰۰ دانش آموز و دانشجو زمینه آموزش آنلاین را فراهم کردهاند.
اما تمامی بانوان مانند صوفیه خوش اقبال نیستند. به گفته «آکادکی رومی»، ۹۷ درصد مردم افغانستان زیر خط فقر قرار دارند و توانایی خریدن لپتاپ، تهیه انترنت و سایر لوازم مورد نیاز آموزش آنلاین را ندارند.
از سویی هم این آموزشگاه نیز نمیتواند دانش آموز بیشتری بپذیرد، زیرا آنها بودجه لازم برای استخدام آموزگار بیشتر و فراهم کردن زیرساخت کافی برای آموزش آنلاین را ندارند.
در سال ۲۰۰۱ وقتی حکومت طالبان سقوط کرد، عملا هیچ کس در افغانستان به انترنت دسترسی نداشت. اما پس از دو دهه حضور کشورهای غربی در این کشور، بانک جهانی گزارش کرده است که تا پیش از سقوط کابل به دست طالبان در سال ۲۰۲۱، ۱۸ درصد مردم افغانستان به انترنت دسترسی داشتهاند.
با وجود محدودیتهای روز افزون طالبان، این گروه هنوز اقدامی برای محدود کردن انترنت نکرده است. طالبان به زنان اجازه میدهند که در خانه درس بخوانند.
اما مانند هر کس دیگری در افغانستان که از انترنت استفاده می کند، دانش آموزان آنلاین به دلیل قطع برق و سرعت پایین انترنت با مشکل مواجه میشوند.
آنیتا شیرزاد، بنیانگذار آکادمی رومی در ترکیه در این باره گفت: «یکی از نگرانیهایی که من در قسمت فعالیتمان دارم. (این است که) اگر روزی برق در افغانستان کلا قطع شود، این کار را برای ما خیلی دشوار خواهد ساخت و این یکی از نگرانی های است که من همیشه دارم.»
صوفیه میگوید با وجود چالشها، زنان افغانستان پس از سالها سختی و جنگ داخلی در برابر مشکلات مقاوم شدهاند و آمادهاند تا از این وضعیت، صرف نظر از اینکه چقدر بد باشد، بهترین استفاده را ببرند.
او گفت: «ما باید امیدوار باشیم، زیرا پس از هر شب و غروب آفتاب، طلوعی است و روزی تازه آغاز میشود. به همین دلیل است که باید امیدوار باشیم و باورمان را از دست ندهیم، در این شرایط باید امیدوار باشیم.»
هرچند که طالبان همواره گفتهاند که ممنوعیت آموزش دختران و زنان موقتی است، اما تا هنوز اقدامی برای لغو این ممنوعیت نکردهاند. فشارهای جامعه جهانی برای طالبان نیز تا هنوز کارساز نبوده است.