بازرگانان در نیمروز میگویند که دادوستد در این ولایت در حال نابودی است؛ چون طالبان با وضع قوانین سخت بر بازرگانان فشار وارد کردهاند و مشکلات در مرز ابریشم و گمرک نیمروز سبب شدهاست تا کار بازرگانی در این ولایت با رکود بیپیشینه روبهرو شود.
هیچکس به مشکلات بازرگانان توجه نمیکند
محمد صدیق نورزی، یکی از بازرگانان در ولایت نیمروز به آمو میگوید: «تاجران ولایت نیمروز از هر دو طرفِ مرز هم از جانب افغانستان و هم از ایران با مشکلات زیادی رو به رو هستند و دو کشور به مشکلات ما توجه نمیکنند.»
او با اشاره به چالشهای عمدهای که بازرگانان با آن رو به رو هستند، میگوید که ازایش بهای اجناس در ایران، بازرسی پُل ابریشم از طرف حکومت ایران که به سبب سختگیری بیش از حد حکومت ایران، بار بازرگانان در آن سوی مرز نگهداری میشود، سبب خراب شدن مواد میگردد و به بازرگانان خساره میزند.
آقای نورزی می گوید که کرایهی موترهای باربری در مرز ابریشم نسبت به مرز فراه و هرات بسیار بلندتر است؛ زیرا در مرز ولایتهای دیگر گمرک کمتری میگیرند؛ و در مرز ابریشم بهای گمرک زیاد است.
او ادامه داد: «اگر یک موتر بار را از آن طرف مرز که یک کیلومتر است، به این طرف مرز انتقال بدهند، از ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار افغانی کرایه دارد که به دلیل مصارف بلند موترها است.»
نورزی در مورد مشکلات بازرگانان در این سوی مرز میگوید که در زمان جمهوریت تعرفههای گمرکی ۷۰ درصد بود و بازرگانان بار بیشتری را وارد کشور میکردند؛ اما پس از تسلط طالبان که تعرفههای گمرکی ۱۰۰ درصد شده، تاجران بار کمتری وارد میکنند.
وی با اشاره به مشکلات در گمرک نیمروز تأکید کرد: «زمانی که موترهای حاملِ بار به گمرک میآیند، باید مشخص شود که چه باری دارند؛ اما کارمندان گمرک بارِ تاجران را کاملن تخلیه میکنند و کارتنها خراب میشود و وسایل میشکند.»
مرزِ نیمروز بیصاحب است
امرالله تاجیک، یکی دیگر از بازرگانان در ولایت نیمروز ا ۷ سال به اینسو از مرز ابریشم مواد خوراکی وارد میکند. او در گفتوگو با خبرنگار آمو میگوید در حکومت پیشین تعرفهها پایین بود. اکنون که طالبان محصول گمرکی را از ۷۰ درصد به ۱۰۰ درصد رسانده اند و ایران نیز از موتر های بازرگانان پول بیشتری می گیرند، بازرگانان از ۱۰۰ درصد ۳۰ درصد بار خود را از این مرز میآورند که ۷۰ درصد تجارت را کاهش دادهاست.
او افزود: «حکومت ایران از موترهایی که وارد خاک آن کشور میشود، ۳۰ هزار افغانی پول میگیرد. مشکلات اخیر میان مرزبانان ایرانی و طالبان باعث شده تا نظامیان ایرانی بالای تاجران و بارِ شان سختگیری کنند.»
آقای تاجیک، بالا بودن کرایهی بار را از دلایل عمدهی کاهش روند بازرگانی در نیمروز دانست و تأکید کرد که کرایه از مرز فراه ۶۰ تا ۷۰ هزار افغانی است که ۱۲۰ کیلومتر است. در نیمروز کرایه بالاتر است و این باعث آوردن فشار بر تاجران میشود در مرز فراه و هرات قیمت برگهی سبز (مجوز ورود) ۵۰۰ افغانی در شش ماه است؛ ولی در نیمروز سالانه ۳۰ هزار افغانی است.
او علاوه کرد که مرز فراه و هرات بهدست باشندگان همان ولایت است؛ ولی مرز نیمروز بیصاحب است؛ چون در این مرز هرکس هر طور که دلش خواست، قانون میگذارد و آن را عملی میکند. حکومت ایران هم از این بیاتفاقی استفادهی سوء کرده و بر بازرگانان فشار وارد میکند و پول هنگفتی از راننده گان افغانستان میگیرد.
تاجیک با اشاره به برخورد دوگانهی ایران در قبال تجارت گفت که نسبت به دو ولایت هممرز با ایران (هرات و فراه) مشکلات در مرز ابریشم به مراتب زیاد است؛ زیرا هم مرزبانان سخت میگیرند و هم گمرک بارِ تجار را بر هم میزند. در مرز فراه و هرات وارد کردن تیل آزاد است؛ درحالی که اگر در مرز ابریشم بازرگانان در موترها تیل بیاورند، جریمه میشوند؛ چون اجازهی آوردن تیل را ندارند.
بالا بودن کرایه، مشکل اصلی بازرگانی در نیمروز است
نجیبالله خاشرودی، مدیر عامل اتاق تجارت و سرمایهگذاری در نیمروز، در مصاحبه با خبرنگار آمو گفت: «مشکلات تاجران را با ریاست گمرک به شکل شفاهی و کتبی در میان گذاشتهاند و علاوه بر آن دو هفته پیش، تمام مشکلات را با والی سیستان و بلوچستان در میان گذاشتیم که در این جلسه یک تفاهمنامهی ۲۶ مادهای امضا شد که یکی از بندهای تفاهمنامه، ورود و خروج روزانهی ۶۰۰ موتر باربری از مرز ابریشم است.»
خاشرودی دربارهی نیامدن بار به نیمروز گفت: «بارها به فراه، هرات و تفتان میرود. موضوع را به نمایندهی خاص ملا برادر گزارش کردیم و گفتیم وضعیت نیمروز خراب است و بار نمیآید. مشکل اصلی در نیمروز محصول بالا نیست؛ بلکه بالا بودن کرایه است؛ چون در فراه و هرات پُل ندارند؛ ولی ما پُل داریم و علت اصلی افزایش عبور و مرور هم موترهای خُرد و کلان است. حجم عبور و مرور زیاد شده و پُل پذیرش اینقدر موتر را ندارد.»
او ادامه داد که مشکل رفتوآمد از جانب حکومت ایران است؛ زیرا از طرف ایران بازرسی به آهسته انجام میشود. آنها میگویند که از این مرز قاچاق جنگافزار و مواد مخدر صورت میگیرد و به همین سبب موترها را بازرسی میکنند.