افغانستان

روایتِ دردآور بی‌جا شدگان در نیمروز، از زندگی دشوار در زیر خیمه

بی‌جا شدگان در ولایت نیمروز از بی‌توجهی اداره‌ی طالبان به وضعیت‌ شان شکایت می‌کنند.

آنان می‌گویند که در جریان یک‌سال گذشته، اداره‌ی طالبان، به‌‌ویژه ریاست مهاجرین و عودت کنندگان این ولایت، هیچ‌گونه توجهی به وضعیت بی‌جا شدگان نکرده‌است.

این بی‌جا شدگان که شمار شان به ۵۰ خانواده می‌رسد، بیش از یک‌سال است که در اطراف شهر زرنج زیر خیمه زندگی می‌کنند و به خدمات بهداشتی، آموزش، کمک‌های بشری، مواد خوراکی و سرپناه دست‌رسی ندارند.

کودکان به‌خاطر نبود یک لقمه نان گریه می‌کنند

دولت محمد ۶۵ ساله نماینده‌ی بی‌جا شدگان در این منطقه که از ولایت کندز به نیمروز بی‌جا شده‌است، به خبرنگار آمو می‌گوید: «یک‌سال‌ونیم قبل از اثر جنگ‌ها، خانه‌های ما ویران شد و به ولایت نیمروز آواره شدیم.»

او مرد کهن‌سال و همزمان سرپرست یک خانواده ۱۰ نفره است. جنگ، ناداری، بیکاری و گرسنگی او و ده‌ها تن دیگر را سرگردان کرده‌است. آنها که تصور می‌کردند کار در نیمروز رونق دارد، خانه‌ی خود را ترک کردند؛ اما زمانی‌که اینجا آمدند، وضعیت‌شان دشوارتر شد.

دولت محمد می‌گوید: «یک‌سال است در بیابان افتاده‌ایم نه نان داریم، نه آب و نه پوشاک. معیوب، یتیم و بیوه داریم. کودکان ما در سرمای زمستان مریض استند. آنان به دلیل اینکه یک لقمه نان ندارند، گریه می‌کنند. شب‌های بسیاری است که با شکم گرسنه زیر یک پارچه‌ی کهنه می‌خوابیم و دولت (اداره‌ی طالبان) به ما توجه نمی‌کند. از جانب مؤسسات هم فقط یک‌بار کمک کوچکی دریافت کردیم.»

به گفته‌ی او، در این منطقه ۱۲ خانواده زیر خیمه زندگی می‌کنند، هر خانواده ۶ تا ۱۰ نفر جمعیت دارند که فقط دو کمپل دارند. اکثر کودکان از سرما مریض شده‌اند و به خدمات صحی دست‌رسی ندارند.

می‌گویند: شما خیمه‌‌نشین هستید

فاطمه ۳۰ ساله در حالی که کودک مریضی را در آغوش دارد، می‌گوید که یک‌سال پیش با خانواده‌اش از اثر گرسنگی به نیمروز بی‌جا شده‌است. شوهرش گاهی دست‌فروشی می‌کند که با درآمد آن پول نان خشک را پیدا می‌کند و بعضی روزها هم پولی برای خرج کردن به دست نمی‌آورند.

او درحالی که از وضعیت ناگوار اقتصادی و سرمای زمستان نگران است، می‌افزاید: «ما ۵ نفر از یک لحاف استفاده می‌کنیم. دو نفر بدون لحاف می‌خوابیم. سه کودک من از سرمای زمستان مریض شده‌اند. پول خرید دوا را ندارم. کودکان ما دست‌رسی به آموزش ندارند. برای درمان به شفاخانه‌ی دولتی رفتم، مرا بیرون کردند و دوا ندادند؛ زیرا می‌گویند: شما خیمه‌نشین هستید.»

فاطمه علاوه می‌کند: «مردان این خانواده‌ها (خیمه‌نشینان) به‌خاطر تأمین نفقه کفش‌دوزی، دست‌فروشی و سبزی‌فروشی می‌کنند. کارگری هم نیست. بسیاری از خانواده‌ها فقط یک قُرص نان در سفره‌ی ‌شان دارند که سیر نمی‌شوند.»

کودکانی که نان و آب می‌خورند

عبادت، مادر معیوبی که پایش شش ماه پیش آسیب دیده‌است، به خبرنگار آمو می‌گوید که پزشکان شفاخانه‌ی دولتی برای درمان از او۳۰ هزار افغانی خواسته‌اند؛ اما او توانایی پرداخت آن را ندارد.

کودکان عبادت، به دور یک تکه نان خشک پوسیده که در کنارش یک گیلاس آب است، جمع شده‌اند. آنها نان خشک را داخل آب تر می‌کنند و این یک وعده‌ی غذایی آنها است.

عبادت می‌گوید: «همه روزه نان خشک پوسیده‌ی مردم را که داخل خریطه‌ها نگهداری می‌کنند، می‌خورند. گاهی اوقات هم برای توته نانی روزها تا شام گریان می‌کنند.»

تبعیض در عرضه‌ی خدمات بهداشتی

شیبا، مادر دو کودک است که خودش و کودکانش بیمار است. او از تبعیض در عرضه‌ی خدمات بهداشتی به ساکنان نیمروز شکایت دارد.

وی می‌گوید: «من پول کرایه‌ی خود را قرض کردم و برای درمان به شفاخانه‌ی دولتی زرنج رفتم؛ ولی مرا بیرون کردند و دوا هم ندادند؛ زیرا به ما مردم غریب، کسی توجه و رسیدگی نمی‌کند. حتا برای مردم پول‌دار کارت کمک توزیع می‌شود؛ ولی برای ما مردم که زیر ترپال پاره و کهنه زندگی می‌کنیم، کمک نمی‌کنند.»

شیبا که شوهرش بادنجان رومی می‌فروشد، می‌افزاید: «او اگر کار کند، پول نان خشک را پیدا می‌کند و گاهی همان هم  پیدا نمی‌شود.»

سیر از دل گرسنه خبر نیست

شیما، مادر ۵ فرزند است. او می‌گوید، شوهرش که معتاد بود، ۵ پیش سال قبل ناپدید شد و او برای سیر کردن شکم کودکانش گدایی می‌کند.

به گفته‌ی او، از زمانی که طالبان گدایی را ممنوع کرده‌اند، ناداری و گرسنگی بالای شان فشار آورده‌است.

شیما می‌گوید: «طالبان کار ما را خراب کردند. کمک هم نمی‌دهند، شکم گرسنه‌ی کودکان را چطور سیر کنم؟ هرچند در خانه‌های مردم کار می‌کنم؛ ولی کار پیدا نمی‌شود. سیر از دل گرسنه خبر نیست؛ آسمان بلند و زمین سخت است، ما از کجا نان پیدا کنیم و بخوریم؟»

خیمه‌نشینی سبک زندگی آنان است

صدیق‌الله نصرت، رئیس مهاجرین و عودت کنندگان طالبان برای ولایت نیمروز درباره‌ی شکایت خیمه‌‌نشینان می‌گوید: «کسانی که در نیمروز زیر خیمه‌ها زندگی می‌کنند، سبک زندگی شان به همین شیوه است. این مردم سال‌ها است به همین شیوه در زرنج زندگی کرد‌ه‌اند و آنان از جمله‌ی بی‌جا شدگان به حساب نمی‌آیند.»

وی در پاسخ به پرسش آمو مبنی بر دست‌رسی نداشتن بی‌جا شدگان به خدمات بهداشتی و آموزشی گفت: «آنان می‌توانند از خدمات صحی و آموزشی بهره‌مند شوند. دروازه‌ی مکاتب به روی‌شان باز است و می‌توانند کودکان‌ شان را شامل کنند.»

رئیس مهاجرین نیمروز گفت: «ما که سروی کرده‌ایم، بی‌جا شدگان را در نیمروز نیافتیم و آنان هم تا هنوز برای ریاست مهاجرین عریضه نیاورده‌اند که بی‌جا شده‌اند و نیاز به کمک دارند. در پالیسی مؤسسات برای کسانی که از ولایت‌های دیگر آمده باشند، کمک توزیع می‌گردد. ریاست مهاجرین با هماهنگی مؤسسات، می‌کوشد تا برای این خانواده‌ها که در زیر خیمه زندگی می‌کنند، کمک غذایی و نقدی توزیع کند.»

ولایت نیمروز، از شمار ولایت‌های مرزی کشور است که میزبان مردم از ۳۳ ولایت کشور است.

مردم به‌منظور مهاجرت به ایران، از مرز ابریشم و راه‌های قاچاق به این ولایت می‌آیند که برخی مؤفق می‌شوند از طریق راه‌های غیرقانونی به آن کشور بروند؛ اما برخی دیگر که توانایی پرداخت پول به قاچاق‌بران را ندارند، در ولایت نیمروز بی‌سرپناه می‌مانند .