شماری از آموزگاران به خبرنگار آمو می‌گویند که طالبان هنگام ارزیابی آموزگاران از آنان پرسش‌های «دینی و عقاید» می‌پرسند و آنان را توهین و تحقیر می‌کنند.
این آموزگاران با ابراز نگرانی از این کار طالبان می‌گویند که بیشتر پرسش‌های این آزمون «مسایل دینی و عقاید» است.
شکیلا که در یکی از مکتب‌های دولتی آموزگار است، می‌گوید: «از سوی طالبان برای ما خبر داده شد که در هفته‌ی جاری برای آزمون آزمایشی آماده باشید و معلوماتی که در دست‌رس ما قرار گرفته این امتحان توسط آمرین حوزه‌های تعلیمی و هیأت تعیبن شده از سوی وزارت معارف طالبان گرفته می‌شود و بیشتر مسایل و سوالات آن هم عقیدتی استند.»
این آموزگار با ابراز ناخشنودی از این برخورد طالبان با آموزگاران می گوید که در آزمون‌هایی که از آموزگاران برخی از مکتب‌ها گرفته شده است فرایض وضو، نماز و مسایل دینی را پرسیده‌اند.
شکیلا می‌افزاید: «به من کتابی زیر عنوان تعلیم‌القران داده شده که باید بخوانم و ترس دارم که در این امتحان ناکام شوم و وظیفه‌ی خود را از دست بدهم.»
«تلاش برای خانه‌نشین ساختن معلمان زن»
در همین حال زنی که از سی سال به این سو در مکتب‌های افغانستان آموزگار بوده است به آمو می گوید که طالبان به بهانه‌های گونه گون می‌خواهند زنانی را که در مکتب‌ها آموزگار استند خانه‌نشین کنند.
این آموزگار می‌گوید: «در وقت ارزیابی معلمین که پرسان کرده‌اند، حاضری چیست؟ ترقی تعلیم چیست؟ از معلمین پرسیده‌اند که غسل چیست؟ در کدام صورت فرض است؟ اگر غسل نداشته باشی نان خوردن حلل است یا نی؟ وضو چند فرض دارد؟ همین رقم سوال ها به معلمان را گفتند شما کافر استید، بی دین استید.»
این آموزگار می‌گوید که طالبان نمی‌خواهند زنان در مکتب‌ها آموزگار باشند و می‌خواهند به جای زنانی که مضامین ساینس و دیگر مضامین را آموزش می‌دهند، ملاها را در مکتب‌ها جابه‌جا کنند.
آزمون مشخص
درهمین حال شماری از آموزگاران شیعه مذهب که مذهب شان فقه جعفری است، می‌گویند آنان از «فقه جعفری» آگاهی دارند، اما طالبان از آنان بربنیاد «فقه حنفی» آزمون خواهند گرفت.
حسین مظفری که از پیروان مذهب جعفری است و در یکی از مکتب‌های شهر کابل آموزگار است، می‌گوید: «من ترس دارم که ناکام شوم؛ چون من در مورد موضوعات فقه حنفی چیزی نمی‌دانم و در میان مذاهب حنفی و جعفری، خیلی تفاوت فقهی وجود دارد.»
این آموزگار از طالبان می‌خواهد که برای شیعیان پرسش‌های شان را متناسب با مذهب جعفری طرح کنند.
ترس از برکنار شدن
در همین حال، یکی از آموزگاران که نمی‌خواهد نامش در این گزارش ذکر شود، در مورد چگونگی این آزمون می‌گوید: «این امتحان به‌خاطر ارزیابی استادان است که در صورت کامیابی یک بست و درجه بالاتر داده می‌شود. بسیاری از معلمان منتظر این آزمون هستند که هر دو سال گرفته می‌شود. اگر در این آزمون سه بار محروم شویم، از بست منفک خواهیم شد.»
وی می‌افزاید که در حکومت گذشته این گونه امتحان‌های آزمایشی گرفته می‌شد که در آن زمان تنها توجه به شیوه‌ی آموزش بود، اما اکنون طالبان این شیوه را تغییر داده‌اند.
او ادامه داد: «در کنار این ارزیابی بخش تقریری هم دارد که در آن بخش از سوی مولوی‌ها امتحان تقریری گرفته می‌شود و همه موضوعات سؤالات دینی و عقیدتی می‌باشد.»
یک آموزگار زن در کابل به آمو گفت که کارمندان امر به معروف و نهی از منکر طالبان که در وزارت معارف زیر اداره طالبان کار می‌کنند، این برنامه آزمون را از آموزگاران راه اندازی کرده‌اند و آموزگاران را با طرح پرسش‌های به گفته خودشان «دینی» تحقیر و توهین می‌کنند و آنان را« کافر» می‌گویند.
یکی از آموزگار که نمی‌خواهد، نامی از او گرفته شود، گفت: «طالبان در تلاش هستند که معلمان گذشته را به این بهانه حذف کنند و دیگر این که این پرسش‌ها خیلی ساده است و برای استادان یک نوع بی‌حرمتی است. همه‌ی ما مسلمان هستیم و در مورد دین ما معلومات ابتدایی داریم. این امتحان یک نوع بهانه برای بر طرف کردن ما از وظیفه است.»
گفتنی است که پس از بازگشت دوباره‌ی طالبان به قدرت در کشور، تن‌خواه آموزگاران از سوی جامعه جهانی پرداخت می شود، اما طالبان می خواهند بر آموزگاران و مکتب ها فرمان روایی کنند.
