گروهی از مهاجران افغانستان در میان ده‌ها پناهجویی قرار دارند که پس از اخراج از ایالات متحده، در مرکز موقت مهاجرت در جنوب کاستاریکا در شرایطی نامشخص و ناپایدار نگه‌داری می‌شوند. این افراد در چارچوب توافقی چندجانبه برای بازگرداندن مهاجران، به کاستاریکا منتقل شده‌اند.
این گروه شامل مهاجرانی از افغانستان، ارمنستان، پاکستان، هند و کشورهای آسیای مرکزی است. بسیاری از آن‌ها می‌گویند تا هنگام رسیدن به مرکز موقت رسیدگی به مهاجران در نزدیکی مرز پانامه، اطلاعی از مقصدشان نداشتند. در میان آن‌ها خانواده‌هایی با کودکان خردسال، دانش‌آموزان با تحصیل ناتمام و پناهجویانی دیده می‌شوند که می‌گویند در کشورهایشان تحت تعقیب سیاسی قرار داشته‌اند.
از ماه فبروری، کاستاریکا بر اساس توافقی با امریکا، گروه‌های کوچکی از مهاجران اخراج‌شده را در مرکز مهاجران اخراج شده پذیرش کرده است. بر اساس گزارش‌ها، این توافق تحت فشار دولت دونالد ترمپ و در چارچوب سیاست‌های سخت‌گیرانه مهاجرتی او به دست آمده است؛ سیاستی که شامل گسترش پروازهای اخراج به کشورهای شریک نیز می‌شود.
فرار، بلاتکلیفی و درخواست دلسوزی
عمر بادیا، رئیس اداره مهاجرت کاستاریکا، گفت که مهاجران به‌طور رسمی بازداشت نیستند، اما تأیید کرد که شش تن — شامل سه شهروند افغانستان، دو هندی و یک پاکستانی — اخیراً از این مرکز فرار کرده‌اند. او گفت: «محیط اطراف وسیع است. افراد می‌توانند بیرون بروند، اما به پلیس هشدار داده شده تا آن‌ها را بازگرداند.»
آرمینه مارگاریان، مهاجر ارمنی، نیز از ترس خود و خانواده‌اش گفت: «شوهرم به‌خاطر مسائل سیاسی هدف قرار گرفته. فرزند ما در ارمنستان در امان نیست. ما باید به ایالات متحده برسیم؛ کلیسایمان وعده داده به ما کمک کند.»
توافق میان امریکا و کاستاریکا با انتقاد گروه‌های حقوق بشری مواجه شده که آن را فاقد شفافیت حقوقی دانسته‌اند و هشدار داده‌اند که ممکن است اصول بین‌المللی حمایت از پناهجویان را نقض کند. برخی نهادهای ناظر گفته‌اند که پناهجویان در مرکز اخراج پناهجویان از مدارک شناسایی محروم شده‌اند، دسترسی به ارتباطات نداشته‌اند و عملاً امکان پیگیری وضعیت خود را از دست داده‌اند.
مقام‌های کاستاریکایی اما از این همکاری به‌عنوان اقدامی بشردوستانه دفاع می‌کنند و می‌گویند حقوق مهاجران رعایت می‌شود. با این حال، آینده نامعلوم کسانی که در این مرکز گیر افتاده‌اند، و نقش فزاینده امریکای مرکزی در راهبرد مهاجرتی امریکا، همچنان محل نگرانی و پرسش است.
