شماری از خبرنگاران افغانستان در تبعید می‌گویند که طالبان در ۱ هزار و ۲۰۰ روز حاکمیت دوباره شان، ۳۰۰ خبرنگار و کارمند رسانهای را بازداشت کرده‌اند که هر یکی از آنان در دوره بازداشت، با «خشونت‌های عمیق و حتا غیر قابل تعریف» مواجه شده‌اند.
این خبرنگاران کشور در بیانیه‌ای گفته‌اند که از این میان تنها ۲۰۰ خبرنگار و کارمند رسانهای حاضر شده‌اند تا نام و شهرت شان بازتاب بیابد.
در این بیانیه آمده است که در این مدت و در حاکمیت طالبان، ۱۷ خبرنگار و کارمند رسانهای چه در داخل و چه در خارج از کشور کشته شده‌اند یا به گونه «مرموز» جان باخته‌اند و همچنین ۲۸ خبرنگار و کارمند رسانهای نیز زخم برداشته‌اند.
تعداد رسانه‌های فعال در زیر سایه طالبان
خبرنگاران در تبعید افغانستان می‌گویند که در ۱ هزار و ۲۰۰ روز حاکمیت دوباره طالبان، از ۵۳۶ رسانه فعال در کشور ۲۵۰ رسانه مسدود شده و فعالیت شان را توقف داده‌اند. در عین حال و در این مدت حدود ۵۰ رسانه جدید در زیر سایه طالبان به فعالیت آغاز کرده‌اند.
این خبرنگاران کشور می‌افزایند که طالبان در این مدت حاکمیت دوباره شان، حدود ۱۲ حکم و دستورالعمل را صادر و توشیح کرده‌اند که همه بر محدودیت‌ها بالای رسانه‌ها تاکید دارند.
در این بیانیه مهم‌ترین دستورالعمل‌ها و قوانین طالبان، قانون موسوم به «امر به معروف و نهی از منکر» عنوان شده که «به گونه کامل رسانه‌های آزاد را از میان برداشت و آخرین میخ را بر تابوت آزادی بیان کوبیده است».
چگونگی فعالیت زنان خبرنگار در حاکمیت طالبان
در همین حال خبرنگاران در تبعید افغانستان افزوده‌اند که طالبان پس از برگشت حاکمیت دوباره شان تا کنون، از میان حدود ۲ هزار بانوی خبرنگار و کارمند رسانهای، کم‌تر از صد تن آنان را اجازه داده‌اند که به کار شان ادامه دهند؛ اما دست دیگر زنان خبرنگار را از کار گرفته‌اند.
در بخشی از این بیانیه در مورد فرار خبرنگاران و کارمندان رسانهای پس از برگشت طالبان از افغانستان آمده است که در این مدت از حدود ۱۲ هزار خبرنگار و کارمند رسانهای، تنها ۴ هزار ۵۰۰ تن آنان توانسته‌اند به کار شان ادامه دهند؛ اما افرادی که کارهای شان را ترک کرده‌اند یا مجور به ادامه زندگی با شغل‌های دیگر شده‌اند یا هم افغانستان را ترک کرده‌اند.
این خبرنگاران کشور در این بیانیه افزوده‌اند که هرچند آمار دقیقی از خبرنگاران و کارمندان رسانهای که کشور را ترک کرده‌اند، وجود ندارد؛ اما تخمین زده می‌شود که بیش از ۱ هزار و ۵۰۰ خبرنگار و کارمند رسانهای به اروپا یا امریکای شمالی مهاجر شده‌اند. در این میان ۳ هزار خبرنگار و کارمند رسانهای نیز در کشورهای مانند پاکستان، ایران، ترکیه، هند و آسیای میانه در انتظار رسیدگی به پرونده‌های مهاجرتی شان هستند.
الغای قوانین مرتبط به رسانه‌ها توسط طالبان
این خبرنگاران افغانستان همچنین می‌گویند که طالبان با برگشت حاکمیت دوباره شان، قوانین دوران جمهوریت را به عنوان «بزرگ‌ترین مانع» در برابر تطبیق رویکردها و سیاست‌های شان دیدند و آنها لغو کردند. ۴ سند عمده که رابطه مستقیم با کار رسانه‌ها و آزادی بیان داشتند (قانون اساسی، قانون رسانه‌هیا همگانی، قانون دسترسی به اطلاعات و مقرره طرز تاسیس و فعالیت رسانه‌های همگانی)، در آغاز برگشت طالبان توسط آنان لغو شدند.
بر اساس این بیانیه، طالبان همچنین پس از برگشت حاکمیت شان، کمیسیون دسترسی به اطلاعات، شورای عالی رسانه‌ها، ۳۴ کمیته مشترک حکومت و رسانه‌ها، کمیسیون تلویزیون ملی و نهادهای مرتبط را نیز لغوه کرده‌اند؛ اما کمیسیون رسیدگی به نخطی‌ها و شکایت‌های رسانهای را «بر اساس میل خود» دوباره احیا کردند.
