هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، در یک نشست دو روزه در قندهار با وزیر امر به معروف طالبان و رئیسان امر به معروف آنان از ولایتهای مختلف کشور گفته است که محتسبان امر به معروف و نهی از منکر طالبان وظیفه «اصلاح مردم و اصلاح نسل جوان» را بر دوش دارند تا یک «جامعه سالم» ساخته شود.
در بیانه طالبان آمده است که رهبر طالبان در این نشست بر «اهمیت ارزشهای کلیدی محتسبان» نیز تأکید کرده و آن را از «سنتهای پیامبر اسلام» دانسته است.
او افزوده است: «امر به معروف و نهی از منکر یکی از اهداف مهم نظام اسلامی است و اجرای آن باعث پایداری و استحکام نظام اسلامی میشود.»
طالبان در قانون تازه شان که در ماه اسد همگانی شد، برای محتسبان امر به معروف شان اجازه مجازات و بازداشت افراد را نیز دادهاند.
با این حال، در این نشست رهبر طالبان افزوه است: «محتسبان باید مشکلات مردم را بشنوند و همه کارهایی که در جامعه باعث ایجاد مشکلات میشوند مانند فروش اجناس در بازار به قیمت بالا و احتکار، را جلوگیری کنند، حق مظلومان راتامین کنند، و به رسیدگی کارهای مردم و مسئولان تلاش کنند. در پهلوی این محتسبان وظیفه دارند تا در اصلاح فکری نسل جوان گام بردارند تا بتوانند یک محیط سالم در جامعه بسازند.»
او گفته است که کسانی که مسئولیت امر به معروف و نهی از منکر را بر عهده دارند، وظیفه اصلاح مردم را بر دوش دارند، بنابراین، لازم است که در اجرای این وظیفه از «نرمی و برخورد مناسب» استفاده کنند.
بر بنیاد بیانیه طالبان، در این نشست خالد حنفی، وزیر امر به معروف طالبان، درباره اهمیت امر به معروف و نهی از منکر سخن گفته و افزوده که «محتسب باید به علم، اخلاص، تقوا، عدالت و متانت آراسته باشد.»
او گفته است که وزارت وی «در تقویت ارتباط میان مردم و حکومت نقش مهمی دارد و تلاشها برای تأمین حقوق مردم همچنان ادامه خواهد داشت.»
بازداشتها توسط محتسبان امر به معروف طالبان
بر اساس بیانیههای وزارت امر به معروف طالبان، محتسبان این وزارت در یک ماه گذشته بیش از ۴۰ تن را در ولایتهای مختلف کشور بازداشت کردهاند.
این محتسبان پیش از این نیز به دلایل «پوشش خلاف نظر طالبان و روابط خارج ازدواج» به بازداشت زنان و دختران در کابل پرداختهاند.
طالبان در قانون تازه شان به این محتسبان اجازه مجازات و زندانی ساختن افراد را دادهاند. منع ساختن صدای زنان در بیرون از خانه، از جمله پرجنجالیترین بخش این قانون است که واکنشهای گستردهای داخلی و جهانی را تا کنون در پی داشته است.
احکام مربوط به حجاب مورد نظر طالبان توسط زنان، نخستین مورد از بایدها و نبایدهای این قانون است.
در ماده ۱۳ این قانون طالبان ذکر شده که «ستر تمام بدن زن الزامی است. پنهان کردن صورت زن به سبب ترس از فتنه ضروری است. صدای زنان (بلند خواندن آهنگها، نعتها و قرائت در مجمع) عورت است.»
در بند هفت این ماده همچنین آمده است که نگاه کردن مردان بالغ بیگانه به بدن و چهره زنان و نگاه کردن زنان بالغ به مردان بیگانه «حرام» است.
طالبان بر اساس این قانون به محتسبان امر به معروف شان مسئولیت دادهاند که از خارج شدن صدای زن یا موسیقی در بیرون از خانه یا مجلس، جلوگیری کنند.
در بند ۸ ماده ۱۳ آمده است: «هرگاه زن بالغ برای حاجت ضروری از خانه خویش بیرون شد، مکلف است که صدا، روی و بدن خود را بپوشاند.»
بر اساس این قانون هر محتسبی میتواند یک زن یا دختری را که چهره خود را نپوشانده باشد، متوقف سازد و برای جزا بدهد.
این قانون با واکنش تند داخلی و جهانی روبهرو شده است؛ اما با آن هم مقامهای طالبان همواره بر تطبیق آن تاکید کردهاند.