نخستین نشست گروه کاری مبارزه با مواد مخدر به میزبانی هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در چارچوب روند دوحه که به‌گونه آنلاین با حضور نمایندگان کشورهای مختلف از جمله ایران، روسیه، ایالات متحده، اتحادیه اروپا، قطر، چین، کوریای جنوبی و نیز نمایندگان طالبان برگزار شد، با تنش‌هایی میان نمایندگان ایران و روسیه با کشورهای غربی همراه بود.
به گزارش ایرنا، خبرگزاری دولت ایران، نمایندگان ایالات متحده و اتحادیه اروپا در این نشست خواستار مشارکت چهره‌های سیاسی و مدنی غیرطالب به نمایندگی از افغانستان شدند. اما ایران و روسیه به شدت با این درخواست مخالفت کردند و تأکید داشتند که این نشست «فنی» است و نباید رنگ و بوی سیاسی به خود بگیرد.
ایرنا گزارش داده است که نماینده روسیه در این نشست هشدار داده است در صورتی که کشورهای غربی بر مشارکت چهره‌های غیرطالب در نشست‌های مرتبط با روند دوحه پافشاری کنند، مسکو از ادامه این گفت‌وگوها خودداری خواهد کرد.
نماینده ایران در این نشست اظهار داشته است که بحران مواد مخدر در افغانستان نیازمند یک رویکرد جامع است که تمامی جنبه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این کشور را دربرگیرد. وی همچنین تأکید کرده که کشورهای منطقه باید رهبری این‌گونه نشست‌ها را برعهده بگیرند.
در گزارش ایرنا آمده است: «نمایندگان کشورهای غربی در این نشست از جمله ایالات متحده و اتحادیه اروپا بر لزوم مشارکت اندیشمندان و کنشگران سیاسی و مدنی افغان در این نشست هم تاکید کردند تا به گفته آنان، اشتراک کنندگان بتوانند تصویر بهتری از دست‌آوردها و پیشرفت‌ها و نیز کمبودها و نقصان‌ها داشته باشند. نماینده روسیه اما با دیدگاه غربی‌ها به شدت مخالفت و نمایندگان غرب به ویژه امریکا را متهم کرد که تلاش می‌کنند موضوعات فنی را به منظور اعمال فشار و دخالت در منطقه، سیاسی بسازند. نماینده روسیه هشدار داد که اگر غربی‌ها همچنان بر رویکرد خود پافشاری کنند، در مذاکرات اشتراک نخواهد کرد.»
طالبان و نمایندگان کشورهای غربی در مورد این نشست واکنشی نشان نداده‌اند. با این حال، برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که نمایندگان غربی تلاش داشتند مسائل حقوق بشری و نقش زنان را نیز در دستور کار قرار دهند، موضوعاتی که در روند دوحه تاکنون با چالش‌های جدی روبه‌رو بوده است.
افزایش تولید مواد مخدر در افغانستان
طالبان که مبارزه با مواد مخدر را یکی از دستاوردهای اصلی خود می‌دانند، با انتقاد سازمان ملل متحد مواجه شده‌اند. گزارش جدید ملل متحد نشان می‌دهد که تولید تریاک در افغانستان طی سال جاری ۳۰ درصد افزایش یافته است.
شفیقه رزمنده، فعال حقوق بشر، با انتقاد از جامعه جهانی اظهار داشت: «جامعه جهانی حقوق و آزادی زنان افغانستان را به ابزار بازی در معاملات استخباراتی و داد و گرفت خود با طالبان مبدل ساخته است و زنان به قربانیان این کشمکش تبدیل شده‌اند.»
تمرکز روند دوحه بر مواد مخدر
روند دوحه که در ابتدا چشم‌انداز ادغام دوباره افغانستان به جامعه جهانی را دنبال می‌کرد و مسائل کلیدی مانند حقوق زنان و شکستن بن‌بست سیاسی در محوریت آن بود، اکنون بیشتر بر بحران مواد مخدر متمرکز شده است. این در حالی است که عدم حضور چهره‌های غیرطالب در این نشست‌ها با انتقادات گسترده روبه‌رو شده است.
این تحولات نشان می‌دهد که مسیر مذاکرات مرتبط با افغانستان همچنان با پیچیدگی‌های زیادی همراه است و اختلاف‌نظرهای جدی میان بازیگران داخلی و خارجی وجود دارد.
