شماری از استادان دانشگاه هرات به آمو گفتهاند که ریاست امر به معروف و نهی از منکر طالبان در هرات تراشیدن ریش را به استادان دانشگاه این ولایت منع کرده است.
این استادان که نمیخواهند نامی از آنان در این گزارش گرفته شود میافزایند که به آنان گفته شده که همه روزه باید در نماز جماعت نیز حاضر باشند.
به گفته این استادان، ریاست امر به معروف طالبان در هرات به آنان هشدار داده که اگر ریششان را بتراشند و در نماز جماعت حاضر نباشند زندانی خواهند شد.
به گفته منابع، به روز سهشنبه، نماینده ریاست امر به معروف و نهی از منکر طالبان با نزدیک به ۴۰ تن از استادان و رئیسان دانشکدههای دانشگاه هرات نشستی برگزار کرد.
شماری از استادان این دانشگاه میگویند که نماینده این ریاست طالبان به آنان گفته که از این پس گذاشتن ریش و اشتراک در نماز جماعت اجباری است.
این استادان که نمیخواهند نامی از آنان در این گزارش گرفته میشود میافزایند که نماینده طالبان به آنان هشدار داده که اگر از این پس ریش شان را بتراشند و در نماز جماعت حضور نداشتنه باشند زندانی خواهند شد.
به گفته این استادان، نماینده طالبان از آنان خواسته که افراد متخلف از این اصول و قانون طالبان را به ریاست امر به معروف و نهی از منکر طالبان در هرات معرفی کنند.
یکی از این منابع را که در این نشست با طالبان حضور داشت میگوید: «دیروز در یک جلسه که من هم حضور داشتم رییس امر به معروف هرات به اساتید، روسای پوهنحیها و آمران دیپارتمنتهای پوهنتون هرات هشدار دارد که باید همه کارمندان شما ریش داشته باشند و به نماز های جماعت حاضر باشند و در غیر آن زندانی میشوند. جالب این است که شرط ریش گذاشتن قبضه نمودن از سه طرف است یعنی مثل ریشهای خودشان است.»
همچنین این منابع میگویند که رهبر طالبان در سه سال گذشته پنج فرمان را درباره گذاشتن ریش، لنگی بستن و حضور یافتن به جماعت به دانشگاه هرات فرستاده است.
بصیر احمد دانشیار، استاد پیشین دانشگاه هرات میگوید: «بنابر این، با این راهبرد میتوانند که افراد مورد نظر خود را در سمتهایی که بر اساس همین فشارها و محدودیتها افراد متخصص وظیفه خود را ترک میکنند، افراد همفکر خود را در این پستها جاگزین بسازند. این رویکرد برای جامعه ما پذیفیتنی نیست.»
در همین حال شماری از دانشجویان دانشگاه هرات نیز میگویند که محتسبان طالبان به علت تراشیدن ریش آنان را بازجویی کردهاند.
یک دنشجو میگوید: «اخیرا در پوهنتونها جلسه داشتند. همگی استادان و دانشجویان باید به صورت اجباری ریش بگذارند و همگی باید به نماز جماعت اشتراک کنند.»
یک دانشجوی دیگر میگوید: «به خاطر دستور جدیدی که صادر شده، همه محصلان مجبور اند ریش بگذارند.»
این استادان دانشگاه هرات که نمیخواهند نامی از آنان در این گزارش گرفته شود به آمو میگویند که در سه سال اخیر، این چنین محدودیتهای طالبان و نیز فقر باعث شده که شماری از دانشجویان این دانشگاه را ترک کنند.
طالبان در اواخر دهه ۹۰ میلادی در نخستین دور حاکمیت شان بر افغانستان نیز قوانین مشابه را بر مردم تطبیق میکردند. در آن زمان نیز مردان مکلف به گذاشتن ریش به اندازه «یک قبضه» بودند.
طالبان این محدودیتها را همزمان با آغاز تطبیق قانون تازه شان اعلام کردهاند. قانون امر به معروف طالبان در ماه اسد از سوی طالبان همگانی شد. این قانون از سوی رهبر طالبان در یک مقدمه، ۴ فصل و ۳۵ ماده توشیح شده است.
در این قانون به محتسبان امر به معروف طالبان اجازه مجازات و زندانی ساختن افراد داده شده است. پرجنجالیترین بخش این قانون منع ساختن صدای زنان در بیرون از خانه است.
احکام مربوط به حجاب زنان، نخستین مورد از بایدها و نبایدهای این قانون است.
در ماده ۱۳ این قانون آمده است که «ستر تمام بدن زن الزامی است. پنهان کردن صورت زن به سبب ترس از فتنه ضروری است. صدای زنان (بلند خواندن آهنگها، نعتها و قرائت در مجمع) عورت است.»
در بند هفت این ماده همچنین آمده است که نگاه کردن مردان بالغ بیگانه به بدن و چهره زنان و نگاه کردن زنان بالغ به مردان بیگانه حرام است.
بر بنیاد این قانون، محتسب امر به معروف طالبان مسئولیت دارد که از خارجشدن صدای زن یا موسیقی بیرون از خانه یا مجلس جلوگیری کند.
در بند ۸ ماده ۱۳ آمده است: «هرگاه زن بالغ برای حاجت ضروری از خانه خویش بیرون شد، مکلف است که صدا، روی و بدن خود را ستر نماید (بپوشاند.)»
بر اساس این قانون هر محتسبی میتواند یک زن یا دختری را که چهره خود را نپوشانده، متوقف سازد و تعزیر کند.
این قانون با واکنش تند داخلی و جهانی روبهرو شده است. با آن هم مقامهای طالبان همواره بر تطبیق آن تاکید کردهاند.