یک سند که در اختیار آمو قرار گرفته نشان میدهد که طالبان محدودیتهای بیپیشینه بر مراسم دههی عاشورا و ماه محرم وضع کردهاند.
بر بنیاد این سند طالبان از شماری از علمای شیعه تعهد گرفتهاند که محدودیتهای طالبان بر مراسم دههی عاشورا و ماه محرم را بپذیرند.
در این سند که صحت آن را دو تن از علمای شیعه افغانستان به آمو تایید کردهاند آمده است که شهروندان شیعه افغانستان حق ندارند تا شهروندان سنی را به مراسم عزاداری دعوت کنند.
این سند همچنین نشان میدهد که طالبان مراسم عزاداری محرم را تنها به سه روز میان هفتم تا دهم محرم محدود کردهاند و این مراسم باید پشت درهای بسته برگزار شود.
طالبان حضور دسته جمعی یا گروهی شیعهها در مراسم عزاداری و اشتراک در برنامههای رسانهای را نیز محدود ساختهاند.
طالبان به تماس تلویزیون آمو در این مورد پاسخ ندادهاند.
از آغاز دههی محرم چهار روز میگذرد، ده روزی که بزرگ ترین مراسم عزا داری شیعییان در جهان است.
اما شماری از شهروندان شیعه کشور از محدودیتهای طالبان بر چگونگی برگزاری این مراسم سخن میگویند.
این سند متن آن از سوی طالبان نگاشته شده است. در این سند آمده که طالبان و بزرگان اهل تشیع افغانستان بر این اصلها توافق کردهاند.
در این سند نگاشته شده است که مراسم عزاداری باید بر بنیاد قوانین و اصول وضع شده از سوی طالبان برگزار شود.
مراسم تنها در تکیه خانههایی که طالبان آن را مشخص و تایید کرده باشند، برگزار شود و فهرست سخنرانان نیز باید تعیین و از سوی طالبان تایید شده باشد.
در این سند آمده است:
ماده نخست: مراسم باید مطابق با قانون نافذهی امارت اسلامی (طالبان) برگزار شود
ماده دوم: مراسم عزاداری باید تنها در تکیه خانههایی برگزار شوند که طرفین (طالبان و عالمان شیعه) آن را مشخص کرده باشند
ماده سوم: افرادی که در مراسم عزاداری نوحهخوانی میکنند نامهایشان باید با کمیته فرهنگی به اشتراک گذاشته شود.
طالبان گفتهاند که با عالمان شیعه توافق کردهاند که به جز ۳ حوزه شهر کابل که بیشتر باشندگان آن اهل تشیعاند، در حوزههای دیگر این شهر مردم پشت درهای بسته عزاداری کنند. طالبان گفتهاند که شیعیان در بخشهای بیشتر سنی نشین کابل حق ندارند به گونهی دسته جمعی به تکیه خانهها بروند.
طالبان همچنان به شیعیان دستور دادهاند که تنها در روزهای هفتم تا دهم محرم میتوانند به تکیه خانهها بروند اما در روزهای دیگر حق برگزاری هیچ مراسمی را ندارند.
ماده چهارم: در حوزههایی که شمار اهل تشیع در آن کم است برگزاری مراسم عزاداری تنها باید در تکیه خانهها برگزار شود و مراسم علم برداری نیز باید تحت این شرایط برگزار شود:
– مردم (عزاداران) به گونهی دسته جمعی یا گروهی به تکیه خانهها نیایند.
– مردم (عزاداران) پس از ورورد به تکیهخانه دَرها را ببندند و مراسم را پشت درهای بسته برگزار کنند.
– در مراسم تقریر، نوحه و دیگر موارد صوتی پخش نشود.
– در این مراسم مردم از تاریخ ۷ تا ۱۰ محرم میتوانند حضور داشته باشند و در روزهای دیگر اجازه برگزاری مراسم دیگر در این تکیه خانهها نیست.
طالبان در این نامه مشخص نکردهاند که ۳ حوزه عمدتا شیعه نشین کابل کدامها اند اما برای باشندگان این بخشها نیز محدودیتهایی وضع کردهاند.
به شمول اینکه پرچمها تنها در تکیه خانهها نصب شوند، در بلندگوها مرثیه و نوحه پخش نشود، خیرات یا نذریها تنها در تکیه خانهها پخش شوند و شهروندان شیعه کشور حق گفتوگو با رسانهها را ندارند.
افزون بر این شیعیان حق ندارند سنیها را به مراسم عزاداری دعوت کنند.
ماده پنجم: در حوزهایی از شهر کابل که بیشتر باشندگان آن اهل تشیعاند، مراسم را میتوانند با این اصول برگزار کنند:
– پرچمها تنها در بخشهایی نصب شوند که به تکیه خانهها نزدیک باشند.
– دروازهها (برای ورودی مراسم عزاداری) به تکیه خانهها نزدیک بر پا شوند و در خیابانها بر پا نشوند.
– در پرچمها و پوسترها، نگاشتن شعارهای سیاسی، الفاظ نامناسب، تصویرها و اصطلاحات کشورهای دیگر منع است.
– پخش بیانیهها، مرثیهها و موارد دیگر صوتی در بلندگوها منع است زیرا صدای بلند آن باعث آزار و اذیت دیگر شهروندان میشود.
– محل پخش شربتها باید درون تکیه خانهها باشد.
– محل پخش خیرات (نذریها) باید بیرون از محل برگزاری مراسم نباشد.
– شهروندا اهل تسنن کشور به مراسم (عزاداری) نباید دعوت شوند.
– (سینهزنی و خون ریختن) به هدف عزاداری منع است.
در ماده دهم آمده است: برای پوشش خبری رسانهها ترتیبات گرفته شده و اهل تشیع نمیتوانند به گونهی خودسرانه با رسانهها صحبت و گفتوگو کنند
این محدودیتها با واکنش شهروندان کشور روبهرو شدهاند.
دو عالم دین شیعه که از جزییات این نامه آگاهاند به آمو گفتند که این نامه در نتیجه گفتوگوی طالبان با شورای تنظیم امور دینی اهل تشیع تهیه شده است.
اما ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، به پرسش آمو در مورد این سند پاسخ نداد.
همچنان یک عالم دین شیعه به آمو تایید کرد شب گذشته طالبان در مسجدهای حیدر کرار، شیخ علیها و ولیعصر در شهر کابل مانع عزاداری شیعیان شدهاند و قطعه واکنش سریع طالبان خادم مسجد شیخ علیهای کابل را با بازداشت کرده است.
طالبان تاکنون در این باره چیزی نگفتهاند. اما گزارشهای پیهم ملل متحد و دیدبان حقوق بشر از تبعیض سیستماتیک طالبان در برابر اقلیتهای مذهبی، به ویژه شیعیان پرده برداشته است.