فرهنگ و هنر

نگاهی به زندگی و کارکردهای هنری عزیزالله هدف

عزیزالله هدف، یکی از هنرپیشگان نام‌دار تیاتر و سینمای افغانستان بود که نیمی از عُمر خود را برای انجام فعالیت‌های هنری در بخش تیاتر و سینما سپری کرده بود.

عزیزالله هدف در سال ۱۳۱۰ هجری-خورشیدی زاده شد. پدرش یکی از دیپلمات‌های وقت بود و هدف ۱۶ سال داشت که پدرش را از دست داد و در آن هنگام او دانش‌آموز صنف نهم مکتب بود.

از آنجا که زندگی آنان وابسته به درآمد پدرش بود، ناگزیر مکتب را ترک کرد و وارد بازار کار شد. یکی از شرایط استخدام در آن زمان، داشتن مدرک صنف دوازدهم بود. او پس از تلاش‌های زیاد به همکاری یکی از دوستانش در بخش حروف‌چینی مجله‌ی افغانستان که در آن زمان به زبان‌های فرانسه‌ای و انگلیسی به نشر می‌رسید، مقرر شد.

عزیزالله هدف پس از به پایان رساندن دوره‌ی خدمت عسکری زمانی که ۲۴ سال داشت، به‌حیث مأمور رسمی در شرکت برق مقرر شد.

وی در یکی از روزها با یکی از هنرپیشگان آن زمان معرفی و از او برای بازی در یک تیاتر دعوت شد.

عزیزالله هدف نخستین کار هنری‌اش را در «لشکر ننداری» که مربوط به بخش‌های نظامی آن ایام بود، آغاز کرد.

در یک نمایش‌نامه‌ی کمیدی به نام «ماجرای روشن» به او نقش داده شد و اجرای او با استقبال مخاطبان به همراه شد.

آقای هدف پس از آن با پیروزی به ننداری راه یافت و با تشویق لطیف رشیدی یکی از هنرپیشه‌های مؤفق آن زمان، برای نخستین بار در نمایش‌نامه‌ی «طبیب اجباری» اثر «مولیر» همراه با مرحوم ساربان روی صحنه رفت که با اجرای نمایش فوق‌العاده، مورد توجه تماشاگران قرار گرفت.

او در کنار اجرای نقش‌ در نمایش‌نامه‌ها، در بلند بردن سطح دانش و استعداد هنری‌اش نیز پرداخت و در کنار کار کردن با استادان بخش تیاتر از جمله رشید لطیفی و فرخ افندی، از آنان نیز آموخت.

از نمایش‌نامه‌های معروفی که استاد عزیزالله هدف در آن خوب درخشیده‌است، می‌توان از «او پدرم نیست»، «شامِ زندگی» اثر برنارد شاو، «وقتِ پول است»، «او گنه‌کارِ بی‌گناه است» اثر السکاندر اوچکی نام بُرد.

این هنرپیشه هفت بار به تاجیکستان (که در آن زمان جزء کشورهای اتحاد جماهیرشوروی بود) سفر کرد که شش بار آن برای  اجرای نمایش در تیاتر بود.

آقای هدف پس از آنکه از بخش تیاتر (ننداری) سبک‌دوش شد، به کمک و پشتیبانی ظاهر هویدا آوازخوان مشهور افغانستان به رادیو-تلویزیون افغانستان راه یافت و کارهای مشترکی را با هویدا انجام داد. او سال‌ها در رادیو-تلویزیون افغانستان کار کرد.

هدف پس از سقوط جمهوری دموکراتیک خلق، نخست به روسیه و سپس به امریکا رفت و از چندین سال به این‌سو در ایالت کالیفرنیای امریکا زندگی می‌کرد. او ازدواج نکرده‌ بود.

این هنرمند زنده‌یاد در ۳۰ دلو سال روان، به عُمر ۹۲ سالگی در امریکا درگذشت.