وزارت انرژی ازبیکستان می‌گوید که برق صادراتی به افغانستان که به علت سردی هوا و اختلال در نیروگاه‌های حرارتی به‌گونه‌ی مؤقت قطع شده بود، از فردا ۵ دلو (۲۵ جنوری) از سر گرفته خواهد شد.
این درحالی است که در روزهای گذشته برق کابل و ۱۱ ولایت دیگر پرچاو است و شهروندان کشور در تاریکی به سر می‌برند.
بربنیاد قراردادی که میان کابل و تاشکند امضا شدهاست، ازبیکستان بیش از ۴۰۰ میگاوات برق در اختیار افغانستان قرار می‌دهد.
اما با فرا رسیدن زمستان، برق صادراتی آن کشور به افغانستان در نخست به ۷۵ میگاوات کاهش یافت و پس از آن به‌گونه‌ی کلی قطع شد؛ اتفاقی که واکنش مقام‌های ارشد طالبان را به همراه داشت.
روز یک‌شنبه امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه‌ی طالبان درباره‌ی قطع برق افغانستان از سوی ازبیکستان انتقاد کرد و از آن کشور خواست که بر پیمان خود درباره‌ی برق وارداتی افغانستان پای‌بند باشد.
در همین حال، وزارت انرژی ازبیکستان روز دوشنبه اعلام کرد که مشکلات فنی برق ازبیکستان را با کابل در میان گذاشته‌است.
این وزارت گفته‌است که صادرات برق به افغانستان، سر از فردا چهارشنبه از سر گرفته می‌شود.
در بخشی از آگهی‌نامه‌ی وزارت انرژی ازبیکستان آمده‌است: «قرار است از ۲۵ جنوری سال جاری صادرات برق از ازبیکستان به افغانستان از سر گرفته شود. به دلیل کاهش شدید دمای هوا در خاک جمهوری ما، مشکلاتی در تأمین سوخت نیروگاه‌های حرارتی؛ یعنی کمبود سوخت و اختلالات مختلف به وجود آمده بود که صادرات برق به افغانستان، از همین سبب به‌گونه‌ی مؤقت قطع شده بود.»
ازبیکستان از مهم‌ترین کشورهای صادر کننده‌ی برق در فصل سرما به افغانستان است.
بدهی ۳۵ میلیون دالری افغانستان به ازبیکستان
بربنیاد اطلاعات مقام‌های پیشین شرکت برشنا، افغانستان در دوران جمهوریت ۳۵ تا ۴۰ میلیون دالر از این کشور از ره‌گذر برق قرض‌دار بوده‌است.
امان‌الله غالب، رییس پیشین شرکت برشنا می‌گوید که قطع برق از جانب ازبیکستان به افغانستان در روزهای پسین، عوامل گوناگونی دارد.
آقای غالب گفت: «شرکت برق ازبیکستان یک شرکت خصوصی است، آنها نفت و گاز را از شرکت‌های خصوصی دیگر خریداری می‌کنند. اگر برشنا به آنها پول ندهد، آنها به درستی نمی‌توانند مواد نفتی را خریداری کنند.»
افغانستان از سال‌ها به این‌سو قرارداد خرید برق را با ازبیکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ایران بسته‌است و هر سال این قرارداد تمدید می‌شود.
طالبان در ۲۲ دسمبر ۲۰۲۲ میلادی در تاشکند قرارداد تمدید برق با ازبیکستان را امضا کردند و پس از آن در دهم جنوری ۲۰۲۳ در ترکیه قرارداد مشابه را با تاجیکستان بستند؛ اما این دو قرار داد، مشکل کمبود برق افغانستان را برطرف نکرده‌است.
دیروز دوشنبه طالبان قرارداد واردات برق با ترکمنستان را نیز تمدید کردند که در مجموع سه کشور آسیای میانه نزدیک به یک‌هزار میگاوات برق در فصل سرما و گرما به افغانستان صادر می‌کنند.
