مشکلات اقتصادی، ناداری و بیکاری در این اواخر نسبت به هر زمان دیگر در افغانستان افزایش یافته‌است و خانواده‌ها و افرادِ انگشت شماری قادر به تأمین مخارج زندگی شان استند.
روایتِ عبدالظاهر
عبدالظاهر ۷۰ ساله که نان‌آور خانواده‌ی شش نفری است، یکی از این افراد است که از وضعیت بد زندگی و اقتصاد ضعیفش شکوه و گلایه دارد.
او که باشنده‌ی اصلی ولسوالی شیندند ولایت هرات است، چند سال است از فرط تنگ‌دستی ناگزیر شده و به شهر هرات آمده‌‌است.
عبدالظاهر که از ۸ سال به این‌سو در جاده‌های شهر هرات با کراچی دستی‌اش مصروف کار است، در این اواخر کم‌ترین درآمد را دارد.
او از بام تا شام با کراچی دستی‌اش در جاده‌های شهر هرات در جست‌وجوی کار است؛ اما بخت با وی یاری نمی‌کند و روزانه تنها ۱۰۰ افغانی درآمد دارد که حتا نان خشک خانواده‌ی شش نفری‌اش را نیز تأمین نمی‌کند.
در چهره‌ی عبدالظاهر غم و اندوه ناشی از بیکاری و فقر به چشم می‌خورد، او می‌گوید که در کنار مصارف دیگر، ماهانه ۳ هزار افغانی کرایه‌ی خانه را نیز باید بپردازد.
عبدالظاهر می‌گوید: «روزها به فکر این هستم که چگونه نان شب هم‌سر و فرزندانم را پیدا کنم، هیچ کار نیست، مواد هم قیمت شده، خیلی در وضعیت بد قرار دارم، خواست من از حکومت (اداره‌ی طالبان) این است که برای من و افراد همانند من، زمینه‌ی کار را فراهم کنند، دست فقرا را بگیرند تا آن‌ها شب و روز را در گرسنگی سپری نکنند.»
ماجرای دردناک بیکاری و ناداری تنها به این مرد پیر خلاصه نمی‌شود؛ بلکه هزاران فرد و خانواده همانند او و فامیلش در هر گوشه و کنار افغانستان استند که چشم به‌راه پیدا کردن نان یک شبه‌ی شان استند و از آینده‌ی مبهم خود نگران اند.
در حالی از وضعیت بدِ اقتصادی در افغانستان شکایت می‌شود که با وجود کمک‌های انسان دوستانه در یک‌سال پسین به افغانستان، برخی از مردم نادار می‌گویند که هنوز هیچ کمکی دریافت نکرده‌اند.
سازمان ملل متحد در این باره گفته‌است که هم اکنون اکثریت ساکنان افغانستان، در معرض «خطر گرسنه‌گی و قحطی» قرار دارند.
سازمان ملل متحد و نهادهای مربوط آن مانند برنامه‌ی جهانی غذا، در یک‌سال گذشته چند بار هشدار داده‌اند که بیش از نیمی از جمعیت افغانستان، به کمک‌های بشری نیاز دارند و خواهان کمک کشورها، سازمان‌ها و نهادهای امداد رسان به مردم افغانستان شدند.
از سویی هم، باشند‌گان ولایت‌های گوناگون کشور نیز وضعیت اقتصادی را نگران کننده می‌دانند و می‌گویند که در صورت بی‌توجهی، زمستان پیش‌رو، برای مردم افغانستان فاجعه‌بار خواهد بود.
جلال‌الدین باشنده‌ی شهر کابل می‌گوید: «از موقعی که طالبان آمدند، وضعیت خراب شده، بیکاری و قیمتی مواد زیاد شده، از طالبان می‌خواهیم تا برای مردم زمینه‌ی کار را فراهم کنند.»
عبدالاحد باشنده‌ی شهر جلال آباد ولایت ننگرهار نیز می‌گوید: «ده تا یازده تن در خانه استند، از صبح وقت به شهر می‌آیم؛ اما دست خالی به خانه بر می‌گردم، بچه‌ها و فرزندانم امیدوار اند که پدرم چه آورده. حیران می‌مانم که چی کنم، می‌خواهم که مؤسسات و نهادهای خیریه با ما و سایر افراد فقیر کمک کنند.»
بربنیاد اظهارات نهادهای کمک‌رسان، نیازمندان در افغانستان برای زنده ماندن در زمستان پیش‌رو، به غذا، لباس گرم و سرپناه ضرورت دارند که باید مورد حمایت قرار گیرند.
آمارهای نگران کننده درباره‌ی وضعیت ناداری در افغانستان
قابل ذکر است که اوچا یا دفتر هماهنگی کمک‌های بشر دوستانه‌ی سازمان ملل متحد برای افغانستان، به تازه‌گی گفته‌است که ۱۹ میلیون تن از ساکنان افغانستان با نبود مصونیت غذایی روبهرو بوده و ۲۵ میلیون جمعیت این کشور در فقر زندگی می‌کنند.
در کنار این اوچا افزوده‌است که ۵ اعشاریه شش میلیون نفر در افغانستان، مدت طولانی‌ست که در آوارگی به سر می‌برند.
فعالان جامعه مدنی نیز با ابراز نگرانی از وضعیت بد کنونی می‌گویند که سردرگمی سیاسی و نبود پالیسی‌های منظم اقتصادی و تعامل نداشتن جهان با افغانستان، سبب افزایش ناداری شده و هزاران شهروند افغانستان را در وضعیت بد قرار داده‌است.
سید اشرف سادات، فعال جامعه‌ی مدنی در هرات می‌گوید: «تا زمانی که روند کمک‌رسانی شفاف صورت نگیرد و پالیسی درست اقتصادی روی دست گرفته نشود، وضعیت اقتصادی مردم بدتر می‌شود که این زمینه‌ی فاجعه‌های بیش‌تر بشری در افغانستان را رقم خواهد زد.»
این در حالی است که بربنیاد گفته‌های اداره‌ی توسعه بین‌المللی سازمان ملل متحد، رشد اقتصادی افغانستان پارسال ۲۰ در صد کمتر بود؛ درحالی که امسال، بنابر انزوای اقتصادی، ۵ درصد دیگر نیز کاهش یافته‌است.
