گروه «گهواره» مکتب آنلاین برای آموزش زبان فارسی به کودکان پناه‌جو به راه انداخته است. اکادمی گهواره با برگزاری صنف‌های آنلاین زمینه‌ی یادگیری زبان فارسی را برای کودکان فارسی زبان در اروپا، آمریکا، کانادا و آسترالیا فراهم کرده است.
فرشته مهدی، مدیر اکادمی گهواره، در گفت‌وگو با تلویزیون آمو گفت که مکتب آنلاین گهواره پیش از این نیز فعالیت داشته، اما پس از سقوط نظام در افغانستان، فعالیت این گروه به صورت موقت متوقف شده بود.
او در ادامه تاکید کرد که هدف از ایجاد مکتب آنلاین گهواره حفظ زبان، فرهنگ و خط ارتباطی شهروندان افغانستان است که در بیرون و داخل کشور زندگی می‌کنند.
بانو مهدی افزود که به دلیل مهاجرت گسترده‌ی شهروندان افغانستان پس از سقوط نظام در صدد آن شده‌اند تا فرصتی را برای خانواده‌های تازه مهاجرت کرده فراهم آورند تا کودکان‌شان، از زبان مادری خود فاصله نگیرند.
او ادامه داد: «کودکانی که در خارج از افغانستان تولد شده‌اند، برای ایجاد رابطه با خانواده‌ها نیاز است که زبان مادری‌شان را یاد بگیرند. اکنون که خودم در بیرون از افغانستان زندگی می‌کنم، شاهد هستم که بسیاری از پدر و مادرها خود با زبان فارسی و پشتو صحبت می‌کنند، اما فرزندان‌شان که در بیرون از افغاستان تولد شده، قادر به صحبت (با زبان فارسی) نیستند.»
این اکادمی قرار است صنف‌های درسی خود را در چهار بخش برگزار کند؛ ابتدا برای کودکانی که در خانه به فارسی صحبت نمی‌کنند و با این زبان هیچ آشنایی ندارند. دوم، برای کودکانی که برای گفت‌وگو واژه‌ی کافی در اختیار ندارند. سوم، کودکانی که فارسی بلد اند، اما خواندن و نوشتن نمی‌دانند. و چهارم، برای آن دسته از بزرگسالانی که چند صنف را در افغانستان خوانده‌اند ولی توانایی لازم برای خواندن و نوشتن به زبان فارسی ندارند.
در همین حال، شماری از پناهجویان افغانستان که زمان زیادی از مهاجرت‌شان به امریکا می‌گذرد، در مورد تجربه‌ی کودکان شان در بیرون از کشور می گویند که به سبب در دستر نبودن زمینه‌ی آموزش، فرزندان‌شان نمی‌توانند به زبان‌های مادری‌شان سخن بگویند.
هاشم رحیمی ۵۵ سال سن دارد و نزدیک به ۳۵ سال پیش از افغانستان به امریکا پناهنده شده است. او با حسرت از این‌که فرزندانش نمی توانند به زبان مادری‌شان سخن بگویند به تلویزیون آمو گفت: «دو فرزند پسر و دختر دارم و آن‌ها به دلیل فراهم نبودن زمینه‌ی یادگیری زبان فارسی و تاثیر محیط نمی‌توانند به زبان مادری‌شان صحبت کنند».
امان‌الله اعظمی ۳۰ ساله یکی دیگر از این پناهجویان است که نزدیک به ده سال است در ویرجنیای امریکا زندگی می‌کند، او در گفت‌وگو با آمو می‌گوید که دخترش ۹ ساله است و در گفتار فارسی مشکل ندارد؛ اما خواندن و نوشتن فارسی را بلد نیست و پسر ۶ ساله‌اش که متولد آمریکاست قادر نیست به درستی به فارسی حرف بزند.
آقای اعظمی در این باره می‌گوید: «فعالیت نهاد (گهواره) بسیار ضروری است برای خانواده‌های که مثل من در گذشته و یا نو از افغانستان برآمده‌اند. ما نیاز داریم که به طفل خود زبان مادری‌شان را یاد بدهیم و من بسیار از این کار مکتب گهواره خوشحال هستم».
موسسه گهواره با شعار «بستری برای پرورش فکری کودکان» توسط ذبیح مهدی و همسر وی فرشته مهدی تاسیس شده است. هدف از ایجاد این نهاد در نخست تالیف و ترجمه کتاب برای کودکان افغانستان بود. این نهاد در سال‌های پسین کتاب‌های زیادی را به زبان‌های فارسی، پشتو و ازبیکی برای کودکان افغانستان تالیف و برگردان کرده‌اند.
پس از سقوط نظام در افغانستان برای مدتی کارهای این نهاد متوقف بود. اما در اقدامی تازه آن‌ها با همکاری شماری از فرهنگیان کشور به تدریس زبان از راه دور پرداخته اند.
