پس از انتشار خبر تخریب خطوط مرزی با افغانستان توسط پاکستان در منطقه واخان بدخشان در شبکه‌های اجتماعی، مردم و برخی از شخصیت‌های سیاسی افغانستان به این موضوع واکنش نشان دادند.
ویدئوهایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که در آن طالبان نشانگرهای مرزی ساخته شده توسط پاکستان را که گفته می‌شود در خاک افغانستان است؛ تخریب می‌کنند.
اگرچه هنوز هیچ منبع رسمی در مورد واخان اظهار نظر نکرده است، اما بحث در این باره در هر دو کشور داغ است و گفته می‌شود که پاکستان می‌خواهد از این مسیر به آسیای میانه راه پیدا کند.
نصیر احمد فایق نماینده افغانستان در سازمان ملل در این باره می‌گوید که در مورد واخان نیاز به توضیح است. او اما مشخص نکرد که چه کسی باید در این باره توضیح بدهد.
آقای فایق در توئیتی نوشت: «در مورد واخان باید وضاحت داده شود، اگر کدام توافق پنهانی نشده باشد و پاکستان خودسرانه بخواهد خاک افغانستان را به اهداف اقتصادی خود استفاده نماید یا نشانه‌های مرزی را عمدا تغییر داده باشد، این موضوع را رسما به شورای امنیت سازمان ملل متحد به عنوان تخطی و تجاوز مستند درج خواهیم کرد.»
موضوع واخان چگونه شکل گرفت
تقریباً دو هفته پیش کریم خرم؛ رئیس دفتر رئیس جمهور پیشین حامد کرزی در کابل گفت که پاکستان بارها از رئیس جمهور کرزی خواست تا به وی اجازه دهد تا با ایجاد تغییراتی در واخان راه تجارت را به تاجیکستان باز کند. اما رئیس جمهور کرزی این درخواست را رد کرد.
آقای کرزی معتقد بود که این کار از اهمیت ترانزیت افغانستان می‌کاهد و باعث چندپارگی کشور می‌شود.
آقای خرم در توئیتر خود از طالبان خواست به این موضوع توجه کنند.
او مدعی شد که پاکستان در تلاش است با طالبان قراردادی امضا کند تا مسیر کوتاه ترانزیتی خود را از طریق واخان به تاجیکستان ایجاد کند.
پس از این توئیت بحث واخان در شبکه‌های اجتماعی داغ شد که باعث انتقاد طالبان شد. مردم از طالبان خواستند تا در مورد واخان توضیح بدهد و موضع رسمی خود را بیان کنند.
ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان در توئیتر خود نوشت که این موضوع هرگز در طرف پاکستان مورد بحث قرار نگرفته و طالبان اجازه مداخله در خاک افغانستان را نمی‌دهد.
او در ادامه نوشت: «موضع (طالبان) در مورد مسائل ملی روشن است.»
در همین حال پنج روز پیش شهاب الدین دلاور؛ سرپرست وزارت معادن و پترولیم طالبان در گفتگو با تلویزیون ملی گفت: «ما حتی یک وجب از خاک خود را با کسی بحث نکرده‌ایم و در این مورد بحث نخواهیم کرد. (طالبان) به کسی اجازه نمی‌دهد تا خاک افغانستان را تصرف کند.»
جاوید لودین؛ معاون سیاسی پیشین وزارت امور خارجه افغانستان نیز در این باره می‌گوید که توسعه تجارت و ترانزیت میان افغانستان و پاکستان یک امر خوب است. اما باید براساس اصول منافع عادلانه و رفاه مشترک باشد.
آقای لودین می‌افزاید: «تقاضای پاکستان برای (ایجاد) دهلیز ترانزیتی کوتاه از واخان افغانستان به تاجیکستان و آسیای میانه پیشنهاد بدی است و نباید پذیرفته شود. تقریبا به طور کامل شبکه ترانزیتی موجود افغانستان را نادیده می‌گیرد و دهلیز ترانزیتی جدید افغانستان را تضعیف خواهد کرد. (درحالی که افغانستان) یک چهارراه بالقوه ترانزیت منطقه‌ای است.»
وی همچنین گفت که از نظر اقتصادی، دهلیز واخان پیشنهاد یک معامله یک طرفه است که در آن افغانستان از امتیازات در ترانزیت منطقه‌ای محروم می‌شود و همچنین فرصت رشد در سایر زمینه‌ها را از دست می‌دهد.
چرا واخان مهم است؟
فریدون بارکزی، معاون پیشین وزارت سرحدات و امور قبایل نظام پیشین می‌گوید که واخان هم از نظر استراتژیک (راهبردی) و هم از نظر منابع آبی در آسیا بخش مهمی از خاک افغانستان است، زیرا حوضه غربی دریای آمو آن را از حوضه تاریم شرقی (حوضه تاریم یا حوضه آبریز رود تاریم) جدا می‌کند و افغانستان در آنجا ۹۶ کیلومتر مرز رسمی و پذیرفته شده با چین دارد.
بارکزی در صفحه فیسبوک خود نوشته است که از سال ۱۳۴۳ تاکنون ۵ علامت مرزی در واخان به وضوح قابل مشاهده بوده و طالبان باید از آن‌ها محافظت کنند.
وی در ادامه نوشته است که همه ساله در واخان این علائم مرزی با هماهنگی مشترک تیم‌های فنی وزارت امور قبایل دو کشور رنگ آمیزی و ارزیابی می‌شوند.
عبدالوافی نایب زی؛ آگاه مسایل اقتصادی در کابل می‌گوید که پاکستان هرگز نمی‌تواند در جغرافیای یک کشور مداخله کند.
او می‌افزاید: «اگر امارت اسلامی (طالبان) چنین پروژه‌های بزرگی را که هم ابعاد سیاسی و اقتصادی و هم ابعاد داخلی و خارجی دارد. انجام این کار در برابر چشمان یک ملت کار آسانی نیست.»
واخان یکی از ولسوالی‌های ولایت بدخشان در شمال کشور است که به بام افغانستان نیز شهرت دارد. واخان ۱۸هزار و ۳۲۴ تن نفوس دارد. واخان پلی میان آسیای جنوبی و آسیای مرکزی است و حدود واخان در زمان پادشاه پیشین محمد ظاهر شاه مشخص شده بود.
